Het is een dag die Kingma, die bij de Olympische Spelen vorig jaar 11e werd, niet gauw zal vergeten. Na jarenlang praten tegen dovemansoren, is het rapport over grensoverschrijdend gedrag binnen de NTB nu ingeslagen als een bom.

"Ik ging het lezen zonder al te veel verwachtingen vooraf. Maar het werd een emotionele rollercoaster. Ik wist dat er veel speelde, je kaart het niet voor niks aan. Maar als je dan ziet hoe heftig het voor zóveel atleten was. Schokkend."

Zelf kwam Kingma op 17-jarige leeftijd terecht in het Nationaal Trainingscentrum in Sittard. Daar kwamen de twijfels al gauw. "Ik kwam uit het zwemmen en daar deed ik het redelijk goed. Maar in Sittard had ik al snel mijn vraagtekens bij de kwaliteit van de trainingen en de toewijding van de trainer. Maar ja, je bent trots dat je geselecteerd bent, dus je denkt dat het vast aan jou ligt."

Maar na anderhalf jaar gingen haar prestaties bergafwaarts. "Dan begin je weer te denken: thuis was ik heel goed, nu doe ik ineens niet meer mee. Zélfs niet in het zwemgedeelte." En ook buiten de trainingen was de sfeer niet zoals hij hoorde te zijn. "Je zag dat trainers ook meededen in het pesten en buitensluiten van atleten. Of het in ieder geval lieten gebeuren."

Het keerpunt kwam toen Kingma ging studeren. "Terwijl dat eigenlijk niet mocht en alleen gedoogd werd. Daar kwam ik met mensen in aanraking die niet in die cultuur zaten. Met een gezondere kijk erop. Die zeiden: 'Maar Maya, dit is toch heel gek?'"

Die eyeopener deed haar uiteindelijk besluiten om na vier jaar het trainingscentrum in Sittard te verlaten. "Het duurde lang voordat ik genoeg lef had verzameld. Je moet het tenslotte ook vertellen aan je ouders en iedereen die je steunt. En je vraagt je af wat het betekent voor je carrière. Je moet er maar op vertrouwen dat het goedkomt als je blijft presteren. Gelukkig is me dat gelukt."

Maar ook na haar vertrek hoorde en zag Kingma hoe het gedrag op het trainingscentrum niet veranderde. Integendeel: "Zeker in 2020 heb ik heel veel huilende atleten aan de lijn gehad. Toen door corona de wedstrijden wegvielen, merkten ze pas hoe eenzaam ze waren."

Op dat moment was Kingma inmiddels voorzitter van de atletencommissie van de bond. Vanuit die rol probeerde ze de problemen aan te kaarten. "Maar eigenlijk wist ik van tevoren al dat het geen zin had. Toen ik een paar jaar daarvoor zelf uit Sittard vertrok, vroeg ik ook een open en volwassen gesprek met de directie. Maar dat werd geweigerd."

Aan die houding veranderde de afgelopen jaren weinig tot niets. "Uiteindelijk zijn we met het verhaal naar externe partijen gegaan, zoals de atletencommissie van NOC*NSF en Centrum Veilige Sport. We hoorden dat als we echt iets wilden bereiken, we uit de anonimiteit moesten treden. Maar beëindig je daarmee niet meteen je carrière?"

Een enquête bleek uiteindelijk de gouden oplossing. "Zo stond het toch allemaal zwart op wit. En eindelijk krijgen we een stukje erkenning."

Al had ze dat veel liever op een andere manier gezien. "Ik had nooit verwacht als klokkenluider in de krant te staan. Je wordt veel liever geroemd om je prestaties. En we wilden het ook constructief oplossen, zonder pers. Maar deze resultaten zijn zo heftig, daarvoor sluit niemand zijn ogen."