Een staatsrechtelijk trucje. Zo noemden verschillende Tweede Kamerleden de uitleg van Rutte. Als lid van het kabinet staat Hoekstra (Minister van Buitenlandse Zaken) achter de gemaakte coalitieafspraken, maar als partijleider van het CDA houdt hij er een iets andere mening op na.

Rapport Remkes
Over die mening wil het kabinet pas verder praten na het rapport van stikstofbemiddelaar Remkes. Dat rapport wordt begin september verwacht. Dan wil het CDA pas besluiten of ze inderdaad achter het kabinetsbesluit blijven staan dat de doelen in 2030 moeten zijn gehaald.

Vrijdag nam CDA-leider Hoekstra in een groot interview in het AD afstand van de door het kabinet gestelde stikstofdoelen. Aan de termijn van 2030 hoeft volgens Hoekstra niet per se te worden vastgehouden. Een uitspraak die voor grote onrust in het kabinet heeft gezorgd en leidde tot een spoeddebat.

'Afspraak is afspraak'
Coalitiepartijen VVD en D66 houden vast aan de gemaakte afspraken. Tijdens het spoeddebat gaven beide partijen aan niets te voelen voor de suggestie van het CDA om die termijn 'minder stellig' vast te houden. "Afspraak is afspraak", zei Hermans van de VVD daarover. Volgens D66 is het glashelder dat er aan de doelen niet wordt gemorreld.

CDA-leider Wopke Hoekstra zei uiteindelijk achter het kabinetsbeleid en het coalitieakkoord te staan én achter zijn interview. "Ik realiseer me dat dat schuurt", zei hij. Het behalen van die doelen in 2030 is volgens Hoekstra in veruit de meeste gevallen haalbaar, maar op plekken waar dat niet lukt moet er ruimte zijn om af te wijken.

Lokale CDA-afdelingen
Een dag na het interview in de krant, spraken verschillende lokale CDA-afdelingen rondom de Peel met Hoekstra. Ze hebben hem gevraagd om de rug recht te houden. Een koerswijziging in het stikstofbeleid is wat zij het liefste zien. Eerder brachten 30 lokale afdelingen uit Brabant en Limburg al een statement uit over het stikstofdossier.

Het CDA staat onder grote druk. Het stikstofbeleid leidt tot een storm van boerenprotesten. In de peilingen zien de christendemocraten dat hun van oudsher grote achterban begint te slinken. Veel kiezers stappen over naar de partij van Caroline van de Plas, de BBB. Met de Provinciale Statenverkiezingen in zicht wil het CDA iets doen voor de boerenachterban.

Of het interview van Hoekstra daarbij handig is geweest moet de komende weken blijken. Terugkrabbelen zal door de achterban worden gezien als een nieuwe klap in het gezicht. Vasthouden aan de mening dat de doelen in 2030 niet heilig zijn kan alsnog leiden tot een kabinetscrisis en zelfs tot de val van het kabinet.