Onderzoeksbureau Newcom onderzocht of Brabanders nu anders zouden stemmen dan bij de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar. Opvallend is dat VVD, CDA en D66 allemaal fors verliezen. Die partijen worden stuk voor stuk gehalveerd.

• VVD: van 17 naar 9 procent.
• D66: van 11 naar 6 procent.
• CDA: van 8 naar 4 procent.
• ChristenUnie: blijft op 1 procent.

Per partij wisselt wel de verklaring van het forse verlies. Brabanders die het CDA de rug toe keren doen dat vooral omdat ze de partij niet meer betrouwbaar en eerlijk vinden. Veel kiezers vinden dat de partij de boeren in de steek heeft gelaten.

Ze geven aan dat ze hun heil zoeken bij de BBB van Caroline van der Plas. Die partij heeft volgens hen een beter programma en komt op voor de belangen van de boeren en de gewone man. Voormalige CDA-kiezers hebben ook veel vertrouwen in partijleider Van der Plas.

Dat is dan ook meteen te zien in het onderzoek. De BBB schiet omhoog en wordt in Brabant 5 keer zo groot: van 2 naar 10 procent. Ook PVV profiteert een beetje en gaat van 9 naar 10 procent. Beide partijen zouden daarmee de grootste worden.

Ook Pieter Omtzigt doet het goed. Vorig jaar was hij nog Kamerlid voor het CDA, nu is hij onafhankelijk Kamerlid. Als hij met een eigen lijst aan de verkiezingen meedoet, krijgt hij van de Brabanders 4 procent van de stemmen. Van voormalige CDA-kiezers, maar ook van mensen die vorige keer op de VVD stemden.

Kiezers die zeggen dat ze niet meer op de VVD stemmen, geven daarvoor een andere verklaring dan de CDA-afhakers. Hier speelt het stikstofbeleid een veel kleinere rol.

Bij de VVD haken veel kiezers af:

• door de 'algehele ellende' in het land,
• omdat ze Rutte niet meer betrouwbaar vinden
• en omdat de partij 'oprukt naar links'.

Een veelgehoorde klacht: de VVD laat de oren te veel hangen naar coalitiegenoot D66.

Stikstofbeleid
Het kabinet krijgt er flink van langs als het over het stikstofbeleid gaat. Twee derde van de ondervraagden geeft het kabinet een onvoldoende. Bijna de helft van de kiezers is het er niet mee eens dat het kabinet vasthoudt aan 2030 als deadline dat de stikstofuitstoot in Nederland met 50 procent moet zijn verminderd.

Het halveren van de veestapel vinden de respondenten ook geen goed idee. Maar liefst de helft van de kiezers ziet dat niet zitten. Dat is opvallend, want vlak voor de verkiezingen in 2021 was dat nog 33 procent. Het verzet tegen de krimp van de veestapel groeit dus.

De stikstofcrisis is voor de voormalig CDA-stemmers en de nieuwe BBB-kiezers van grote invloed op hun stemgedrag. Toch zijn er onderwerpen die kiezers nog meer aan het hart gaan, zoals de koopkrachtcrisis, de wooncrisis en de asielcrisis.

Opvallend is dat vooral de VVD-stemmers daar teleurgesteld over zijn. Zo komt de partij in hun ogen onvoldoende op voor mensen met middeninkomens, wordt er te weinig gedaan aan de snel stijgende inflatie en is er veel onvrede over het huidige asielbeleid. De crisis op de woningmarkt draagt bij aan dat gevoel.