Het bedrijf aan de Oisterwijksebaan staat bekend als een 'piekbelaster' die veel stikstof uitstoot, vlak bij een gevoelig natuurgebied. 1,6 miljoen euro wordt betaald door de gemeente Oisterwijk en de provincie hoest de overige negen ton op. De broers moeten van het bedrag dat ze ontvangen wel de sloop van hun stallen betalen. Hun huizen mogen op het perceel blijven staan.

De provincie is blij met de uitkoop, want steeds meer boeren haakten af bij de onderhandelingen. Gedeputeerde Ronnes weet dat eerder aan het zwabberbeleid in Den Haag als het gaat om de verschillende uitkoopregelingen. "De minister heeft haar huiswerk niet gedaan omdat nog niet alle regelingen en regels duidelijk zijn. Daardoor is het voor boeren heel lastig om keuzes voor de toekomst te maken."

'Zwabberbeleid'
Ook het bekende stikstofkaartje van minister Van der Wal zat de Brabantse onderhandelingen volgens Ronnes in de weg. “Als je steeds de regels aanpast en met nieuwe regelingen komt, leunt uiteindelijk iedereen achterover en wacht wel weer op een nieuwe regeling."

De provincie was in gesprek met 30 piekbelasters. Inmiddels zijn er daar nog acht van over. De eerste daarvan heeft nu dus getekend. "Maar er is vanuit de boeren veel interesse voor allerlei andere regelingen die eraan komen, dus ik wil de minister echt oproepen om haast te maken", zegt de gedeputeerde.

Vlakbij woonwijk
Niet alleen de provincie wilde van De Rooij af. Ook de gemeente Oisterwijk was niet blij met het bedrijf. Het zit vlakbij de woonwijk 't Westend en zorgt daar voor veel stankoverlast. Wijkbewoners protesteerden in 2015 tegen uitbreiding van de varkensstal en de gemeenteraad ging daarvoor liggen.

Het was het begin van een lange juridische strijd tussen de eigenaren en de gemeente. Pogingen om de broers met behulp van een saneringsregeling van het Rijk te laten stoppen, mislukten in 2020. Volgens het Rijk voldeed het bedrijf niet aan de voorwaarden voor een saneringssubsidie.

Er wordt daarom nu gebruik gemaakt van de piekbelastersregeling. Dat is een regeling van het Rijk die door de provincie wordt uitgevoerd om de uitstoot van stikstof bij gevoelige Natura 2000-gebieden te verminderen. Het is dus niet zo dat doordat deze varkenshouders stoppen, er door de verminderde stikstofuitstoot wegen of huizen gebouwd kunnen worden.

Minder stikstof en stank
Met de overeenkomst van vrijdag slaan provincie en gemeente toch een dubbelslag. "Het is een win-win. Er daalt minder stikstof neer op de natuurgebieden en er is minder stankoverlast voor omwonenden in Heukelom en Oisterwijk", legt wethouder Logister uit. "Hiermee gaat een langgekoesterde wens in vervulling."

In ruil voor 2,5 miljoen euro moeten de broers De Rooij stoppen met hun bedrijf en mogen ze ook niet ergens anders een nieuw bedrijf beginnen. Alleen is er landelijk inmiddels discussie over het beroepsverbod dat boeren krijgen opgelegd als ze uitgekocht worden.