De Raad van State heeft bepaald dat er een streep gaat door de natuurvergunning voor twee types stallen, waarmee minder stikstof zouden worden uitgestoten. Voor provinciebestuurder Elies Lemkes-Straver is het nog te vroeg om de deadline los te laten.

Wel laat de gedeputeerde weten dat ze zo snel mogelijk wil overleggen met de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Lemkes gaat in dit gesprek aandringen op duidelijkheid voor boeren in Brabant, die al met deze emissievrije stallen werken. Pas wanneer die duidelijkheid er is, wordt beoordeeld of dit gevolgen heeft voor vergunningen en de Brabantse Routekaart 2024. Veehouders in onze provincie moeten vóór 1 januari 2024 een nieuwe vergunning hebben aangevraagd voor het bouwen van een emissieloze stal.

Uitstoot reduceren
In plannen van de provincie staat omschreven hoe de ammoniakuitstoot zou moeten worden teruggedrongen. Lemkes: “Hoe een veehouder dat bereikt, laten we bij de ondernemer. In de praktijk is dat vaak met een emissiearm stalsysteem, maar dat kan ook (aangevuld) met andere maatregelen zoals ander voer of minder vee. Bovendien zijn er behalve de twee systemen waar de uitspraak van de Raad van State betrekking op heeft, nog andere stallen waarmee de uitstoot kan worden verminderd.”

Volgens de provinciebestuurder wordt onderzocht wat de exacte gevolgen zijn van de uitspraak voor de bewuste stallen die al in Brabant staan. Lemkes: ”Hiervoor is het essentieel dat de minister snel duidelijkheid biedt. Pas dan kan Brabant nadere stappen nemen.”

'Zekerheid een vereiste'
Volgens het BAJK kan het oordeel van de Raad van State ook gevolgen hebben voor andere stalsystemen. “Het kan niet zo zijn dat ondernemers veel geld investeren in maatregelen waarvan de juridische zekerheid niet gewaarborgd kan worden. Boeren denken bij het investeren in hun bedrijf aan de langere termijn en economische duurzaamheid. Hier is zekerheid een vereiste”, stelt BAJK-voorzitter Gerben Boom.

Hij vindt dan ook dat de provincie de eisen van stalaanpassingen moet herzien, nu er zoveel onduidelijkheid is ontstaan. Boom: “Brabant moet komen met een plan waarbij er wel realistisch perspectief kan worden geboden aan ondernemers.”

Innovatie van stallen
De ZLTO is teleurgesteld in de uitspraak van de Raad van State, maar gelooft nog altijd in innovatie als oplossing voor het stikstofprobleem. "Maar de innovatie moet wel juridisch gewaarborgd worden. Dat is een taak van de overheid", legt bestuurder Arno van Son uit.

Dat bepaalde types stallen nu toch niet blijken te werken, leidt er volgens Van Son toe dat de overheid weer terug moet naar de tekentafel. "Zij moet haar huiswerk opnieuw gaan doen zodat boeren de juiste informatie krijgen voor goede investeringen en niet steeds teruggefloten worden. Het is onacceptabel om als provincie van veehouders te eisen dat ze op korte termijn fors investeren in stalsystemen die de rechter te onbetrouwbaar vindt."

Uitspraak is slecht voorteken
Farmers Defence Force noemt de uitspraak een 'slecht voorteken', al had de actiegroep deze uitspraak wel verwacht. Woordvoerder Sieta van Keimpema: "De Raad van State rekent de landbouw qua emissie steeds af tot op twee cijfers achter de komma."

De Statenfractie van de Partij voor de Dieren kan zich vinden in de uitspraak. Ze vindt dat de provincie steken heeft laten vallen: "Gedeputeerde Staten hebben veehouders voorgehouden dat zij met deze stalsystemen aan de stikstofregels zouden voldoen, terwijl al die tijd duidelijk was dat de werking van die systemen vrij twijfelachtig was." De partij zit niet te wachten op een mogelijke verschuiving van de deadline. "Dit is onwenselijk en niet nodig, omdat geldende regels alsnog mogelijkheden bieden om aan de emissie-eisen te voldoen, ook zonder 'innovatieve' stallen", zo laat de partij weten in vragen aan Gedeputeerde Staten.

LEES OOK: Grote twijfels of emissiearme stallen voor minder stikstofuitstoot zorgen