Tijdens de pauze krioelt het in de restaurants van de mensen. Aziatisch, Italiaans of gewoon ‘typical Dutch’ zoals ze het zelf noemen: een frikandel uit de muur. Het is er allemaal. Zelfs een “Dutch worstenbroodje” zoals het op het bordje staat omschreven. “We hebben 139 nationaliteiten dus er is voor elk wat wils,” zegt Kristel Gijsbers-Voets van ASML.

Het hoofdkantoor en de vele gebouwen van de chipmachinefabrikant staan in Veldhoven. Het is een enorm terrein waarbij je zomaar een half uur kwijt bent om van de parkeergarage naar een gebouw te lopen. ASML haalt medewerkers van over de hele wereld naar Veldhoven. Toch vormen zij niet de meerderheid. “Tweederde van onze medewerkers is nog steeds Nederlands en die houden wel van een frikandel uit de muur,” zegt Kristel. Ze geeft ons een rondleiding.

De speciale pakken voor in de ‘cleanrooms’ blijven hangen. We gaan niet langs de machines waarmee je de chips kunt maken. Dit keer krijgen we te zien hoe deze wereldspeler in de chipmachine-industrie voor zijn mensen zorgt.

Zo is er een supermarkt op het terrein. 24 uur per dag open. Zeven dagen per week. Joeri van Lieshoud komt gauw even een boodschap doen. “Het is immens hoeveel man hier elke dag naartoe komen. Er is heel veel te doen.” Hij zoekt een kaart. “Iemand uit mijn team is toevallig gaan trouwen. Ik moet een kaart hebben om te feliciteren. Die kun je hier ook halen.”

De rondleiding gaat verder en we komen uit bij een ruimte waar de kapper, nagelstyliste en telefoonreparateur zitten. Kapster Marscha van Herk vraagt wat de wensen zijn van Shafik. De zijkanten kort en bovenop wat langer is de ASML-coup. “Vaak wel. Het zijn meestal mannen die komen. Vrouwen komen meer voor de nagels. Mannen vinden het wel makkelijk om onder werktijd langs te komen, omdat het er vaak bij inschiet. Tot nu toe zijn er veel positieve reacties dat het onder werktijd kan.”

“We hebben in Veldhoven nog een kapsalon. Een echte Brabants gezellige salon. Hier is het ook gezellig, maar wel anders met zoveel nationaliteiten. Hier heb je meer verhalen over waar iedereen vandaan komt en wat ze hier doen, in plaats van roddels.”

Shafik Fatah is tevreden met het eindresultaat: “Veel mensen die vijf dagen werken, hebben weinig tijd om naar de kapper te gaan. Het is hier een dorp. Je hebt alleen geen hotel.”

Kristel haakt daar handig op in. “In een dorp heb je ook artsen. Die zitten hier ook op het terrein. Bij klachten kun je gewoon tijdens werkuren bij de arts terecht. Je hoeft geen vrij te nemen. Ook hebben we een covid-teststraat. Voor als iemand bijvoorbeeld naar Taiwan vliegt.”

De masseur en sportruimte zijn er ook nog. Ondanks de vele faciliteiten ontbreekt er volgens een medewerker wel iets. “Een zwembad zou ook wel fijn zou zijn.” Maar dat gaat niet gebeuren, aldus Kristel. Ach, met een half uur lopen naar de auto is de conditie óók voldoende bijgewerkt.