Bij het oude Willibrorduskerkje van Waalre komen al sinds de herfst van 1945 burgemeesters, militairen en schuttersgilden met vaandeldragers samen. Daarmee heeft het dorp een van de oudste herdenkingen van het land. Het is ook de enige provinciale herdenking van Nederland.

Panelen
In het oude kerkje hangen panelen met namen van slachtoffers, vanaf de Duitse inval in mei 1940. In de loop der jaren werden die namenlijsten steeds langer. Er staan namen op van mensen die in Brabant zijn geboren of hier stonden ingeschreven toen ze omkwamen.

Sinds enkele jaren is er ook een digitaal monument met momenteel 2133 namen.

Christel de Laat
De ceremonie woensdagavond start in de nieuwe kerk van Waalre met toespraken, muziek, de Last Post en twee minuten stilte. Er is ook altijd een toespraak van een bekende man of vrouw. Dit jaar is het cabaretière Christel de Laat.

Scholieren vertellen het verhaal door van mensen die oorlog hebben meegemaakt. Bij de plechtigheid zijn ook altijd vertegenwoordigers van de provincie, gemeenten, krijgsmacht, politie, bisdom, ambassades en er zijn ook altijd veteranen. Aan het einde zijn er kransleggingen.

Bevrijding
De herdenking in Waalre is het startsein voor de grote reeks lokale bevrijdingsherdenkingen van september tot en met november. In die periode in 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd na 4,5 jaar Duitse bezetting.

Bij die lokale ceremonies de komende weken en maanden worden ook de geallieerde bevrijders en burgers herdacht die omkwamen. Dat gebeurt in Waalre niet.

Indrukwekkende verhalen
Van de lijst met 2133 namen dateert meer dan de helft uit de Tweede Wereldoorlog. De grootste groep wordt gevormd door 750 verzetsmannen- en vrouwen. Een van hen is Maria van der Pol-Van der Linden. Ze deed verzetswerk in Eindhoven en omgeving, werd gepakt en vermoord in concentratiekamp Ravensbrück. Haar tragische verhaal en dat van haar nabestaanden staat op de website Brabantse Gesneuvelden.

Een ander verhaal is dat van Johanna Schouten uit Bergen op Zoom die werkte als apotheker in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) en stierf mogelijk op Sumatra tijdens de koloniale oorlog in 1947.

Mijnen
Een slachoffer dat ook geëerd wordt is Peter Mannie uit Tilburg. Hij was uitgezonden als militair naar Nederlands Nieuw-Guinea en liep in een hinderlaag van Indonesische commando's, in 1962, precies zestig jaar geleden. Er zijn ook recentere slachtoffers, zoals Leon van Doremalen uit Veghel. Hij raakte aan de Thaise of Cambodjaanse grens ernstig gewond bij vermoedelijk mijnen ruimen en stierf.

Helikopter
Brabantse doden vielen ook vooral bij de Japanse bezetting van Nederlands-Indië en de koloniale oorlog die volgde (1945-1949). Maar ook in Korea, op missies in Libanon, Bosnië en andere delen van voormalig Joegoslavië, Cambodja, Afghanistan en Mali. Het jongste slachtoffer is een Brabantse helikoptervlieger die overleed in 2015.

De lijst met namen werd grondig onderzocht en bleek onvolledig. Onderzoekers van het BHIC in Den Bosch werken er nog steeds aan. Er staan vooral gesneuvelde Brabantse mannen op maar ook 18 vrouwen, vooral verzetsvrouwen.

De herdenking in Waalre begint woensdagavond om 18.53 uur en wordt rechtstreeks uitgezonden door Omroep Brabant.