Waardering én kritiek op rapport van Remkes: 'Er blijft een hoop onzeker'
Die laatste woorden zijn van gedeputeerde Erik Ronnes van Ruimte en Wonen. "Ik denk dat Remkes goed geluisterd heeft en dat het inhoudelijk een gebalanceerd verhaal is. Nu is de vraag wat het vervolg is. Het kabinet is aan zet."
Wat betreft het advies van Remkes om binnen een jaar het aantal grote stikstofuitstoters met zeker 500 te verminderen, ziet Ronnes kansen. "We hebben in Brabant al genoeg boeren gesproken die willen stoppen, willen verplaatsen of hun bedrijfsvoering willen veranderen."
"Dit is een terechte bijsturing van het kabinet."
Bij de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) heerst verdeeldheid na de persconferentie. "Allereerst een groot compliment voor Remkes. Hij heeft goed verwoord hoe groot de onzekerheid is voor veel boeren."
En ook sommige aanbevelingen in zijn rapport kunnen op goedkeuring van de LTO rekenen. "Bijvoorbeeld dat hij af wil van de hyperfocus op stikstof. Er zijn meer problemen. Maar ook dat het kaartje, dat voor zoveel onzekerheid en demonstraties heeft gezorgd, eindelijk van tafel gaat. Dit is een terechte bijsturing van het kabinet."
Toch mankeert er volgens Van der Tak ook nog een hoop aan het rapport. "We hadden bijvoorbeeld liever een deadline van 2035 gezien, in plaats van 2030. Daarnaast is dat ene jaar waarin 500 boeren moeten worden uitgekocht onmogelijk. Ook als je kijkt naar de uitvoeringskracht van de overheid."
"Ze zeggen dat je altijd nog kunt verplaatsen met je bedrijf. Maar waarnaartoe?"
Leden van Farmers Defence Force (FDF) reageren kritisch op het stikstofadvies van Remkes. Vooral de (verplichte) uitkoopregeling zit hen totaal niet lekker. "Gedwongen uitkoop komt niet voor in ons woordenboek. Onze inzet is vrijwilligheid", stelt voorman Mark van den Oever.
In Ommel keek boerin Rianne van Helmond thuis op de bank naar de persconferentie van Remkes. Zij weet nog niet precies wat ze moet denken van het rapport. "Hij heeft het mooi verteld, maar er blijft nog een hoop onzeker. We weten eigenlijk nog niet meer."
En ook bij haar kwam het nieuws over de 500 piekbelasters die binnen een jaar moeten verdwijnen, hard aan. "Poe, wat gaat dan betekenen? Heel heftig. Dan zeggen ze dat je altijd nog kunt verplaatsen met je bedrijf. Maar waarnaartoe? Dat zal niet meevallen."
Wat het voor Rianne extra lastig maakt, is het schuldgevoel. Als PAS-melder mocht zij de afgelopen jaren uitbreiden, omdat haar melkveebedrijf weinig stikstof uitstoot. De rechter kwam daar later op terug, waardoor Rianne en alle andere PAS-melders alsnog de dupe zouden zijn.
Oneerlijk, vindt Remkes, die ervoor pleit dat alle PAS-melders nu voorrang krijgen. "Maar dat betekent dat er andere boeren voor ons moeten wijken. Misschien de buurman wel. Dat is geen fijne gedachte."
"Vertraging is desastreus voor de natuur."
De Brabantse Milieufederatie is in een gezamenlijke reactie met andere Nederlandse natuur- en milieufederaties 'gematigd positief' na de persconferentie. Zo zijn ze blij dat Remkes een snelle aanpak om de natuur te herstellen nog steeds noodzakelijk vindt.
Wel maken ze zich zorgen over de geadviseerde tussentijdse meetmomenten in 2025 en 2028. "Daardoor kan ruimte ontstaan om de doelen uit te stellen. Terwijl de crisis voor de natuur zo groot is, dat verdere vertraging desastreus is."
LEES OOK:
Remkes over stikstof: 'Houd vast aan de halvering van uitstoot in 2030'
Dit is wat je moet weten om de stikstofcrisis te begrijpen
Tovert Johan Remkes oplossing voor stikstofprobleem uit zijn hoge hoed?