Zeker tweehonderd mensen maakten de jaarlijkse herdenking mee op het Canadees ereveld, net buiten de Scheldestad. Ze luisterden naar toespraken van onder andere Julka Borghouts (18), eindexamenleerlinge van 't Rijks in Bergen op Zoom.

Huilen
Julka vertelde over de eerste keer dat ze de immense begraafplaats bezocht en moest huilen. "Al die levens, waarom moesten ze dood? Mijn vader legde me uit dat er een reden voor was."

Julka stond stil bij het leven van haar leeftijdsgenoten die het in haar ogen best makkelijk hebben vergeleken met andere kinderen toen en nu. "De vrijheid is een gift. We moeten er wel ons best voor doen", verwees ze naar de oorlog in Oekraïne.

Helden
Burgemeester Frank Petter van Bergen sprak over de moed van de bijna 1100 soldaten die op het ereveld liggen. "Heldenmoed is meer dan alleen strijden tegen het kwaad. Het zit ook in de vrouwen in Oekraïne. De mensen die omzien naar hun naasten, door lichtjes te laten branden in de nacht".

De ambassadeur van Canada Lisa Helfland wees naar het graf van korporaal Alexander Bondoluk op slechts een paar meter van haar vandaan. Bondoluk had Oekraïense ouders. Hij sneuvelde op 19 november 1944 bij Tilburg. Op zijn steen staat, vertaald: 'slaap dierbare zoon. Je gaf je jonge leven voor de vrijheid in de wereld en Oekraïne.'

"De Canadezen die hier liggen, vochten voor onze toekomst. We hebben veel aan ze te danken", zei ambassadeur Helfland.

Wel Oekraïners, geen Russen
Ze stond ook stil bij de overeenkomst die ze ziet tussen de tweede wereldoorlog en nu. "Oekraïners vechten tegen dezelfde tirannie als toen". Ze vertelde ook dat daarom de collega's van de Oekraïense ambassade waren uitgenodigd en er voor het eerst bij waren vandaag.

In 2019 was de Russische ambassadeur er voor het eerst bij in Bergen, met een militair vertegenwoordiger. Ze ontbraken nu, zoals verwacht. In plaats daarvan waren een Oekraïense ambassademedewerker en de militair attaché in uniform aanwezig. Ze legden, net als anderen, een krans. Bloemen in de bekende geel-blauwe kleuren van hun land. Toen ze terugliepen naar hun stoelen, kregen ze applaus van het publiek.

Overal herdenkingen
In veel Brabantse dorpen en steden is dit weekend de bevrijding herdacht. In deze periode in 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Het is dit jaar 78 jaar geleden dat de bezetting eindigde in onder meer Breda, Oosterhout, Den Bosch, Tilburg, Roosendaal, Bergen op Zoom en diverse omliggende dorpen. Komende week wordt de bevrijding herdacht in onder meer Welberg en omgeving en Heusden.

Drukste herdenking ooit op Canadees ereveld in Bergen op Zoom, voor het eerst met Russen