In oorlog vermoorde broertjes Edo en Lex leven voort in Hornemann Huis
Voor het verhaal over de Joodse broertjes uit Eindhoven heeft Martijn een tijdelijke plek gevonden aan de Hurksestraat in Eindhoven. In de pop-upruimte zijn authentieke spullen van de familie te zien, waaronder brieven die de jongens schreven vanuit het concentratiekamp. “Ik heb nog steeds moeite om ze hardop voor te lezen”, zegt Martijn met trillende stem.
Edo en Lex groeiden op als alle andere kinderen in Eindhoven. Vader Flip werkte bij Philips en moeder Bets runde het huishouden. Als gevolg van de jodenvervolging werd vader Flip in 1943 gevangengezet in concentratiekamp Vught. Later verbleven hier ook Bets en de twee jongens.
"Vijf maanden zijn ze hiervoor misbruikt."
Via Westerbork werd het hele gezin daarna op transport gezet naar vernietigingskamp Auschwitz. Flip en Bets werden vrijwel direct omgebracht. Edo en Lexje stonden er daarna alleen voor. De nazi’s selecteerden de twee broertjes voor weerzinwekkende medische experimenten.
In concentratiekamp Neuengamme vielen de broertjes met achttien andere kinderen ten prooi aan SS-arts Kurt Heissmeyer. “Ze kregen zonder verdoving rechtstreeks tbc-cellen in hun organen ingespoten. Vijf maanden zijn ze hiervoor misbruikt”, legt Martijn uit.
"Ze werden in een donkere kelder opgehangen en later verbrand."
Tegen het einde van de oorlog besloten de nazi’s om hun sporen te wissen. De twintig kinderen werden overgebracht naar een nabijgelegen school. Martijn raakt geëmotioneerd als hij hun lot verder beschrijft: “Hier werden ze in een donkere kelder opgehangen en later verbrand.”
Martijn zet zich al lange tijd in om het verhaal van zijn achterneefjes levend te houden. “Het is aan onze generatie om het aan de volgende generatie door te vertellen. In het heden leren uit het verleden, dat is mijn doel. Ik wil mensen hier een beleving meegeven voor hun bewustwording.”
Als voorbeeld noemt hij de dilemmakamer waarin bezoekers worden uitgedaagd om een beroep te doen op hun geweten. “Want zou jij tijdens de hongerwinter Joodse buurtgenoten hebben verraden in ruil voor geld, zodat je je eigen kinderen te eten kon geven? Daar heb je niet zomaar een antwoord op.”
"Brabant en Eindhoven, we zijn er klaar voor."
Het Hornemann Huis moet wat Martijn betreft snel een definitieve plek in het centrum van de stad krijgen. “Het doel blijft om ergens in het Museumkwartier ons verhaal te vertellen voor jaarlijks zo’n vijftienduizend leerlingen en tienduizend andere geïnteresseerden. Ik heb veel fijne mensen die meestrijden om dit voor elkaar te krijgen. Het bedrijfsleven doet al aardig mee en we kunnen altijd donaties gebruiken. Brabant en Eindhoven, we zijn er klaar voor.”
