Zorgverzekeraars hebben weliswaar een zorgplicht, maar het lukt niet om de wachtlijsten in de zorg weg te werken. De grenzen van het zorgsysteem zijn volgens De Groot bereikt, zegt hij in de krant. Hij kan geen garantie geven dat de zorg altijd voor iedereen toegankelijk is. Sterker nog, hij denkt dat hij 'bijna de garantie kan geven dat het niet zo is'.

'Reserves hebben een grens'
CZ is de op twee na grootste zorgverzekeraar in Nederland, met 3,7 miljoen verzekerden. Vrijdagochtend vroeg maakte CZ bekend dat de meest gekozen basisverzekering in januari naar 138,25 euro wordt verhoogd, een stijging van 3,75 euro per maand.

CZ heeft een flink stuk eigen vermogen ingezet om de stijging van het premiebedrag zo beperkt mogelijk te houden, zegt De Groot. Zo zette de zorgverzekeraar vorig jaar 250 miljoen euro in om de premiestijging te beperken. Maar dat lukt niet jaar in jaar uit, legt hij uit. Die reserves hebben volgens hem een grens.

Verlies
Wanneer die grens bereikt wordt, hangt af van wat de beleggingen van de zorgverzekeraar opbrengen. Vorig jaar werd daar nog winst mee gemaakt, maar dit jaar wordt er verlies geleden. Volgens De Groot kan CZ dat verlies dit en volgend jaar nog wel opvangen. Maar op de lange termijn moet er iets gebeuren om de stijgende zorgkosten en premies te beteugelen.

Door de vergrijzing neemt de zorgvraag steeds meer toe, terwijl het aantal handen om extra zorg te leveren achterblijft.

Zorgwekkend
Ook ziet hij een toename van het aantal verzekerden dat de premie niet meer kan opbrengen en om betalingsregelingen vraagt. Dat vindt hij zorgwekkend, zeker nu in januari de premie weer omhoog gaat. Volgens De Groot is een reorganisatie van de zorg dan ook urgent.

Hij verwacht veel van het Integraal Zorgakkoord. Zo zullen vragen die niet bij de zorgverzekeraars horen vaker in het sociale domein belanden. Ook zal er strenger gekeken worden of bepaalde behandelingen wel gewenst zijn. Maar het zijn in elk geval volgens De Groot geen maatregelen die de kosten op korte termijn drukken. Wel vindt hij dat hoe langer er gewacht wordt met het hervormen van de zorg, hoe groter de opgave dan wordt.

Zorginfarct
De zorg moet anders georganiseerd worden, zegt minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) in reactie op de noodkreet van CZ-topman De Groot. Kuipers ziet in het hele zorgveld dat de druk oploopt. "Op allerlei plekken lopen we tegen grenzen aan." Vooral de toegang tot zorg is een probleem, mede door lange wachtlijsten.

Volgens Kuipers dragen maatregelen uit het recent gesloten Integraal Zorgakkoord (IZA) bij aan het verminderen van de wachttijden. Als niet wordt ingegrepen, vreest Kuipers een 'zorginfarct'. Dan krijgen patiënten niet de zorg die zij nodig hebben, bijvoorbeeld door tekorten aan personeel.

Meer regionale coördinatie
Zo moet er meer regionale coördinatie komen, zodat patiënten voor wie in het ene ziekenhuis geen plek is elders terechtkunnen. Ook moet meer ingezet worden op passende zorg: "minder focus op ziekte en behandeling en meer inzet op gezondheid en wat iemand wel kan", aldus de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in een eerder advies.

In het zorgakkoord zijn afspraken gemaakt over samenwerking en versterking van de eerstelijnszorg: de zorg waarvoor mensen zelf een afspraak kunnen maken zonder verwijzing (zoals bij huis- en tandartsen, fysiotherapeuten en wijkverplegers). Het IZA is nog niet door de huisartsen ondertekend. Zij willen onder meer concrete afspraken over tarieven voor spoedzorg in de avonden, nachten en weekenden en hebben er geen vertrouwen in dat afspraken worden nageleefd.