Justitie heeft met een jarenlang onderzoek toegewerkt naar deze rechtszaak. Die zorgvuldigheid is geboden. Het verwerken van mest vereist namelijk een complexe boekhouding. Het een kan niet zonder het ander. Justitie ziet daarom Bergs Advies in het Noord-Limburgse Heythuysen als spin in het web van de mestfraudezaak. Adviseurs van het bedrijf zouden honderden klanten tips hebben gegeven hoe ze de mestwetgeving konden ontduiken.

Ook wordt het bedrijf verdacht van het vervalsen van documenten. Door bijvoorbeeld administratief de melkopbrengst te verhogen, creëerden boeren meer ruimte voor hun mestboekhouding. Of door een boer op papier meer grond toe te kennen dan in werkelijkheid het geval was, kon er meer mest worden uitgereden.

Sjoemelen
Daar houdt het niet op. Sjoemelen met laadgegevens van vrachtwagens, chauffeurs die gps-controles omzeilen en laboratoriums die (mest)monsters vervalsen. Met name in de Peel is een hecht netwerk ontstaan waarin alle partijen nauw samenwerken. 

In Oost-Brabant rijden dagelijks honderden mesttransporten terwijl de NVWA daar maar een handvol controleurs tegenover kan zetten. Boeren en mestondernemers kennen de namen, gezichten en de kentekens. Ze waarschuwen elkaar voor de controleurs. Het is een netwerk waartegen landelijke overheidsdiensten zoals NVWA en ROV het moeten afleggen. Justitie spreekt van een 'criminele organisatie'.

Mestboekhouding
De belangen zijn dan ook groot. In de mestverwerking gaat jaarlijks ongeveer een half miljard euro om. Het is lucratief om te frauderen. Niet alleen door het gehalte aan fosfaat en stikstof in de laboratoriummonsters te verhogen. Boeren en transporteurs verdoezelen ook hun werkelijke mestboekhouding door lege vrachtwagens te laten rijden die op papier volgeladen zijn met mest. 

Zo lijkt het alsof er gier wordt afgevoerd, maar in werkelijkheid gaat de mest de grond in. Dat is goedkoper dan werkelijk afvoeren per vrachtwagen, wat zo'n duizend euro kost. Door de illegale dumping raakt het grondwater sterk verontreinigd.

ZIE OOK: ‘Omvang mestfraude is enorm, controle faalt’