Drie van de vier mannen waren betrokken bij het verplaatsen en gebruiken van de BUK-raket, die het vliegtuig op 17 juli 2014 uit de lucht schoot. Vlucht MH17 van Malaysia Airlines was onderweg van Schiphol naar Kuala Lumpur, Maleisië. Drie uur na vertrek werd het toestel boven Oost-Oekraïne in bezet gebied neergehaald.

De rechters veroordelen het drietal nu voor de moord op de 298 inzittenden, ook al hebben zij niet zelf op de knop gedrukt. Wie de raket wel heeft afgevuurd, wie de opdracht heeft gegeven en waarom, is niet bekend geworden.

Twee Russen en een niet-Rus
De drie veroordeelden zijn twee Russen en een Oekraïner: rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski en commandant Leonid Chartsjenko (Oekraïens). Poelatov wordt vrijgesproken. Volgens de rechters had hij geen rol bij het neerschieten van vlucht MH17.

Volgens de rechtbank is er voldoende en overtuigend bewijs dat MH17 is neergehaald met een Buk-raket, afgeschoten vanaf een landbouwveld in het door separatisten bezet gebied in Oost-Oekraïne. Rusland heeft geholpen bij de levering van gevechtsmaterialen en manschappen, en stond de separatisten ook financieel bij.

Daarvoor is volgens de rechtbank voldoende bewijs: de afgeluisterde telefoongesprekken, getuigenverklaringen en foto's en filmpjes van het transport van de BUK-raket. Ook blijkt uit telefoongegevens van zendmasten dat de drie mannen betrokken waren bij het bestellen en afvoeren van de raket. De rechters hadden bijna twee uur nodig voor hun onderbouwing van de uitspraak.

Ooit in de cel?
Daarnaast is de reconstructie van de MH17-wrakstukken op vliegbasis Gilze-Rijen onderzocht. Daaruit blijkt dat het vliegtuig met een BUK-raket is neergeschoten.

Of de verdachten ooit achter tralies zullen verdwijnen is nog maar de vraag. Rusland weigert de verdachten uit te leveren aan Nederland. Ook hebben zij zelf eerder al aangegeven niet naar Nederland te komen voor het proces. Alleen Poelatov liet zich bijstaan door advocaten, zowel Russische als Nederlandse.

Beloning van een ton
De mannen staan op internationale opsporingslijsten. Alleen als zij Rusland verlaten, kunnen ze opgepakt en uitgeleverd worden aan Nederland. Girkin zou zich sinds een maand weer bevinden in het door Rusland bezette gebied. Daardoor is hij theorisch gezien op te pakken. Oekraïne looft een beloning van 100.000 dollar uit aan diegene die hem overlevert.

Ook bepaalden de rechters de hoogte van de schadevergoeding voor de nabestaanden. De drie veroordeelden moeten in totaal 16 miljoen euro betalen aan hen. De Nederlandse staat zal dat bedrag voorschieten.

De drie schuldigen en de vrijgesproken verdachte:

• Igor Girkin was minister van Defensie van de door separatisten bezette gebieden in Oost-Oekraïne. Als commandant van de rebellen had hij de leiding over de troepen die de MH-17 zouden hebben neergehaald.
• Sergei Doebinski is het hoofd van de militaire inlichtingendienst in het gebied. Doebinski zou de BUK-raket naar het gebied hebben gehaald.

• Leonid Chartsjenko is de enige niet-Rus in het gezelschap. Chartsjenko is een Oekraïner, zonder militaire achtergrond. Hij sluit zich aan bij de pro-Russische rebellen en schopt het binnen afzienbare tijd tot commandant. Ook hij zou verantwoordelijk zijn voor het vervoer van de BUK-raket en de installatie ook weer hebben teruggebracht na de lancering.
• Oleg Poelatov is de assistent van Doebinski in Oost-Oekraine en was volgens het OM verantwoordelijk voor het vervoeren van de BUK-raket naar de plek van de lancering. Poelatov is de enige van de vier verdachten die zich laat bijstaan door een advocaat. De andere verdachten negeren het proces volledig. Hij werd vrijgesproken: Er is geen bewijs dat hij zelf enige bijdrage heeft geleverd aan de inzet van de Buk.

LEES OOK:

Strafproces MH17: dit gebeurde er tot nu toe

Ouders spreken in MH17-zaak: 'Ze moeten horen wat ze ons hebben aangedaan'

Familie Kotte leeft toe naar MH17-uitspraak: 'Maar klaar is het nooit'