"Zullen we het even discreet buiten afhandelen?", vraagt deurwaarder Werner Mies aan de eigenaar van een lunchroom in de Bredase binnenstad. De man ziet er moe uit. Hij heeft een betalingsachterstand bij de Gemeente Breda. Het gaat om afvalnota's.

Met de hele straat wachten op klanten
"Mijn zaak staat te koop. Het loopt hier leeg. Mensen bestellen tegenwoordig een kop koffie zonder gebak in plaats van met." Na de coronasluiting zat zijn zaak vol. "Maar daarna kwam de oorlog in Oekraïne en liep de stad leeg door alle oplopende prijzen. Vorig jaar zag je hier mensen met vier tot vijf tassen lopen. Nu lopen ze met één tas voorbij. We zijn hier met de hele straat aan het wachten op klanten", vertelt hij gelaten.

Bij Rosmalen Gerechtsdeurwaarders in Breda, het bedrijf waar deurwaarder Mies werkt, is het druk. "Er is veel gaande. Veel schuldeisers houden zaken langer aan om cliënten het zelf te laten oplossen", aldus directeur Mariëtte Langes. "Dit zorgt weer voor meer werk binnen: meer acties en meer investeringen doen om tot oplossingen te komen. Zo komt het steeds vaker voor dat we werken met andere aflossingstermijnen van niet vier, maar bijvoorbeeld zes termijnen."

Er gaan klappen vallen
Als voorzitter van de Nederlandse Belangenvereniging Gerechtsdeurwaarders (NBG) ziet Van Heijnsbergen dat zij en haar collega's het steeds drukker krijgen. "Ik maak me het meest zorgen om het eerste half jaar van 2023. Ik denk dat de klappen dan pas gaan vallen."

"Dit geldt niet alleen voor de consument, maar ook voor bedrijven. Er zijn bedrijven die coronasteun moeten terugbetalen of die uitstel van betaling van de Belastingdienst hebben gehad. Zij krijgen onder meer een nieuwe voorlopige aanslag en de eindafrekening van de energie."

Verschuiving naar middeninkomens
"We zien op ons kantoor in Oss steeds meer consumenten binnenkomen met middeninkomens", aldus Cine van Heijnsbergen. Langes merkt deze verschuiving ook op. "Het is niet zo dat alleen de minima hard worden geraakt. Je ziet het aantal loonbeslagen toenemen, ook bij grote werkgevers met goede arbeidsvoorwaarden." Van Heijnsbergen vult aan. "Deze groep komt bijna niet in aanmerking voor toeslagen. Zij worden eigenlijk het hardst gepakt."

Werkgever machteloos
Voor een werkgever is het schrikken wanneer er plots een deurwaarder bij zijn bedrijf op de stoep staat voor een loonbeslag, zo vertelt Han Walet. De directeur van fitnessketen Snap Fitness in Breda krijgt van deurwaarder Werner Mies te horen dat een van zijn medewerkers ruim een ton aan schulden heeft openstaan. "Het is vooral triest voor die medewerker. Het gaat om een gigabedrag."

"Medewerkers stappen niet makkelijk met een eerlijk verhaal naar je toe en dat snap ik ook wel. Maar ik kan nu niets meer doen. Dat is schrijnend," reageert hij verslagen. "Bij kleine bedragen kunnen we bijvoorbeeld een voorschot betalen of vakantiegeld eerder uitbetalen."

Niet in de gaten hebben waar je geld naartoe gaat
Je uitgavepatroon aanpassen blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. "Je ziet regelmatig dat het voor die mensen lastig is om te consuminderen. Ze hebben vaak niet in de gaten waar hun geld naartoe gaat," aldus de voorzitter van NBG.

Schuldeiser heeft recht om betaald te krijgen
"Door de corona- en energiecrisis is er door de overheid veel nadruk gelegd op de problematiek van de schuldenaar. Dat is terecht. Maar daarbij is de schuldeiser uit het oog verloren", aldus Johan van Ras, eigenaar van DeurwaarderHelmond. "Het wordt te veel van één kant belicht. Let wel: wij zitten tussen de schuldeiser en schuldenaar in. We zijn als het ware schuldenbemiddelaars."

"De schuldeiser heeft wel het recht om betaald te krijgen," vindt ook zijn collega Cine van Heijnsbergen. "Er moet een betere balans komen. Er moet niet alleen gekeken worden naar wat klantdebiteuren nodig hebben om weer op de rit te komen. Maar er moet zeker ook gekeken worden naar de positie van onze klant, de schuldeiser."