Koolstofboeren hebben de toekomst: betere bodem, teelt en extra vergoeding
Arjan de Graaf heeft een akkerbouwbedrijf in Nieuwendijk. Hij slaat samen met ZLTO, bedrijven en drie andere boeren de hand aan de ploeg. Met zijn allen willen ze komende vijf jaar Carbon Farming meer bekendheid geven. Daarbij draait het allemaal om het uit de atmosfeer halen van CO2 en die langdurig vast te leggen in de bodem.
Het biedt de landbouw voordelen. "De bodem houdt beter water vast, is beter bestand tegen weersextremen, er ontstaat een rijker bodemleven en de biodiversiteit wordt gestimuleerd", zegt De Graaf.
Behalve klimaat- en milieuwinst, is het ook een nieuw verdienmodel voor agrarisch ondernemers. De certificaten die boeren verdienen met het vastleggen van CO2 in de bodem, gaan grif van de hand. Zoals aan het lokale midden- en kleinbedrijf dat hiermee de eigen uitstoot kan compenseren. Voorlopig is het aanbod van Nederlandse certificaten klein, waardoor partijen ze in het buitenland aanschaffen. De samenwerking in Altena toont dat het ook dichter bij huis valt te regelen.
"Veel gewassen verdwijnen na de teelt geheel van het land."
"Het principe van Carbon Farming is simpel volgens Marjon Krol van ZLTO. "Planten nemen CO2 op uit de lucht en zetten dat met behulp van zonlicht en water om in zuurstof en koolstof. De koolstof wordt in de bodem vastgehouden."
Door de meer intensieve vorm van landbouw afgelopen decennia, bleef die CO2 niet in de grond. Daarvoor is meer biomassa in de bodem nodig. "Veel gewassen, zoals aardappels en uien, verdwijnen na de teelt geheel van het land. Er blijft bijna niks achter. Wil je meer biomassa, dan moet je daarna rustgewassen planten."
"Op de lange termijn is het goed."
Deze rustgewassen brengen doorgaans minder op dan de reguliere teelten, weet Arjan de Graaf. Toch ziet hij in dat dit de nieuwe manier van boeren is. "De kwaliteit van de grond verbetert waardoor je mooiere aardappels kunt oogsten. Op de lange termijn is het dus goed."
Ook belangrijk: het zaaien van groenbemesters die in de winter blijven staan, zoals gele mosterd en bepaalde klaversoorten. In het voorjaar worden de planten(resten) in de bodem gewerkt en het nieuwe gewas erop gezaaid.
Voor Arjan de Graaf was dat wel even zoeken. "Als er een groen gewas de hele winter staat en dat moet je nog in de bodem schoffelen, dan is het de vraag of het nieuwe gewas goed pakt. Bij een zachte winter overleeft er van alles in de grond en dat kan ook gevaren opleveren voor je gewas."
Carbon Farming staat nog in de kinderschoenen, zegt Krol. "De universiteit van Wageningen (WUR) heeft berekend dat we 900.000 ton CO2 per jaar zouden kunnen vasthouden. Nu houden we, inclusief het project in Altena, pas 0,02 procent hiervan vast." Ook in Moerdijk moet er zo'n soortgelijke samenwerking komen. Hier hebben zich inmiddels dertien boeren aangemeld.
"De bodem is mijn dierbaarste bezit."
Je CO2-voetafdruk op lokaal niveau compenseren, is voor Arjan geen punt van discussie. "Goed voor de bodem zorgen, is het beste wat je kan doen. Voor het klimaat en voor mijn bedrijf. De bodem is mijn dierbaarste bezit."