Iedere zondagmiddag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister hem hier:

Omroep Brabant zendt op dinsdag ook het tv-programma 'Op pad' uit, waarin de kijkers worden meegenomen in de natuurgebieden van Brabants Landschap. Als kijker kun je zelf ook de route uit het programma wandelen. Speciaal voor het programma is er een wandelapp ontwikkeld.

Achter het keukenraam zat een prachtig insect met mooie doorzichtige vleugels
Evelien Reijns ten Berge stuurde mij een foto van een donkere, bijna zwarte vlinder. Wat ook meteen opvalt zijn de doorzichtige vleugels. We hebben hier dan ook te maken met een vlinder uit de nachtvlinderfamilie wesp- of glasvlinders en volgens mij is het de bessenglasvlinder. Het is een heel bijzondere ontdekking, want alhoewel die bessenglasvlinders redelijk algemeen voorkomen in ons land, worden ze maar zelden gezien. Zelf ben ik deze nachtvlindersoort maar één keer tegengekomen. Je komt deze nachtvlinders het meest tegen in struiken waar bessen aan zitten, vandaar de naam. Voorbeelden van struiken zijn aalbes, zwarte bes en kruisbes.. Dit soort struiken zijn namelijk de planten waar de rupsen op leven en dus zie je ze voornamelijk in volkstuinen en tuinen waar veel bessen groeien. Meer informatie kan Eveline vinden bij de Vlinderstichting

De kerstboom stond pas drie dagen binnen en plotseling vielen er beestjes uit. Wat zijn het?
Rita Folker stuurde mij een foto van een diertje waarvan er enkele uit haar kerstboom vielen en ze vroeg zich af welk diertje ze gefotografeerd heeft. Op de grond zie je inderdaad een heel klein diertje zitten en volgens mij is het een volwassen bladluis. Op de foto kan ik niet goed zien welke soort het is, want er zijn meerdere soorten bladluizen. Naast zwarte bladluizen heb je ook nog groene, paarse, rode, gele en witte bladluizen. In principe zijn alle bladluizen plantenetende insecten, die zich met stekende en zuigende monddelen voeden met plantensappen. Meestal zie je ze ook zitten bij de groeipunten van bomen, struiken of kruiden. Dit omdat bij die groeipunten, zoals bloemknoppen of blaadjes aan de top van en stengel, de sapstroom, veel voedingsstoffen heeft. En dat laatste is logisch, want planten hebben dat daar nodig voor de groei.

Onder de eikenboom lag een geleiachtig geel ding, wat is het?
Jan Pouels vond een geelachtige substantie onder een eikenboom en hij meldde erbij dat het geleiachtig aanvoelde. We hebben hier dan ook te maken met de gele trilzwam. Deze zwammen zijn goed te herkennen aan hun geleiachtige, gelobde vruchtlichaam dat goudgeel van kleur is. In het begin is het vruchtlichaam oranjegeel van kleur. Bij volle wasdom verandert dit in goudgeel. Naarmate ze verouderen, verbleekt de kleur tot zwavelgeel om bijna wit te worden als ze tot ontbinding overgaan. Gele trilzwammen groeien bijna heel het jaar door, vooral wanneer het aan het eind van de herfst koud begint te worden. Gele trilzwammen gedijen goed op dode takken en op stammen van diverse loofbomen zoals beuken, eiken, essen, haagbeuken en hazelaars. Ze komen vrij algemeen voor. In Nederland staan ze bekend als niet eetbare zwammen, maar in het Verre Oosten worden ze wel gegeten. Pas hier overigens mee op, want het kan zijn dat de gele trilzwammen die daar groeien anders zijn dan die hier in Nederland. Misschien alleen al doordat ze daar op een ander soort ondergrond groeien dan hier.

Elke winter staan er allemaal rechtopstaande stokjes tussen de stoepstenen
Jeanne Meijer vindt elke winterperiode rechtopstaande stokjes tussen de stoepstenen en ze vroeg zich af wat er aan de hand is. Onder haar stoepstenen leven regenwormen en in de nacht worden deze dieren actief en gaan op zoek naar voedsel. Alle soorten plantenmaterialen zijn dan geschikt en die trekken zij via kleine openingen naar beneden. Maar op het moment dat er een stukje bereikbaar is om te eten beginnen ze al. Dat betekent dat als het een langer takje is, dan steekt dat nog boven de grond uit. Als je dat laat zitten, dan zul je zien dat het de volgende dag weg is, of dat er nog maar een klein stukje boven de stenen uitsteekt.

Fazant in de achtertuin, is dat onnatuurlijk?
Diana Liebregts zag op Nieuwjaarsochtend een fazant bij hen in hun achtertuin rondscharrelen en ze vroeg zich af of dat niet een beetje onnatuurlijk is. Onnatuurlijk kan ik niet zeggen, want fazanten gaan overal naartoe waar voedsel te halen is. Als Diana bedoelt dat de fazant onnatuurlijk is in Nederland, dan zeg ik ja. Onze bekende fazanten komen van nature niet voor in West-Europa. Wel in Georgië, Armenië, Azerbeidzjan en van Vietnam tot in Noord-Korea. Dankzij de Romeinen, die de fazant waardeerden om het vlees, zijn deze dieren verspreid geraakt in heel Europa. Echter de grote groei van het Europese fazantenbestand vond later plaats, namelijk ten behoeve van de plezierjacht. In Nederland is het overigens verboden fazanten te fokken en los te laten. Helaas gebeurt dat nog steeds illegaal door jagers.

Dit is waarom wormen onmisbaar zijn voor onze bodem - ZEMBLA_BNNVARA
Publicatie: 7 dec 2020

Wetenschapper Jeroen Onrust (31), ook wel bekend als de wormenman, doet al tien jaar onderzoek naar regenwormen. Hij neemt ons mee naar het boerenland waar hij laat zien hoe belangrijk de rode worm is voor de bodemvruchtbaarheid. Maar Onrust doet in zijn onderzoek een verontrustende ontdekking: er zijn steeds minder wormen. "Ploegen heeft een desastreus effect op de wormenpopulatie."

Dagelijks verschijnen er zwarte roodstaarten, op drie hoog in Breda
Harry Verheyen krijgt dagelijks de zwarte roodstaart te zien op zijn balkon. Waarschijnlijk omdat hij ook het juiste voedsel in een grote korf legt, want zwarte roodstaarten zijn over het algemeen schuwe vogels. Van oorsprong leefden de zwarte roodstaarten in rotsachtige gebieden met veel kloven. Nu zijn voor hen gebouwen en huizen de rotsen. Overkappingen, gaten in muren en andere open ruimtes zijn nu hun plekken om te broeden. Daarnaast is het stedelijk gebied ook warmer dan het buitengebied en voelen ze zich er helemaal thuis. Harry woont in zo’n stedelijk gebied in Breda en ook nog eens drie hoog, ideaal dus voor de zwarte roodstaarten. Op het menu van de zwarte roodstaart staan de volgende ingrediënten; langpootmuggen maar ook diverse andere insecten. Ook de rupsen en larven van insecten staan op het menu naast allerlei spinnen. Het voordeel voor de zwarte roodstaarten in steden is dat er veel kunstlicht is en zij dan ook ’s nachts op insecten jagen. Na de herfst komen ook zaden, bessen en ander fruit op hun menu te staan.

In nestkastjes overwinteren soms vogels, is het niet beter het oude nestmateriaal erin te laten?
Antje de Bruyn vroeg zich af of de nestkastjes, waar de vogels bij strenge koude schuilen, wel schoongemaakt moeten worden? Is het oud nestmateriaal juist lekker voordelig voor hen, want dat geeft wat extra warmte? Dat het nestmateriaal extra warmte geeft, klopt wel, maar als het kouder is en de vogels echt moeten gaan schuilen in die nestkastjes, dan is niet het nestmateriaal want zorgen baart, maar wat in het oude nestmateriaal zit. Vlooien, mijten en diverse bacteriën houden zich daarin ook op en mochten de vogels wat zwakker zijn geworden door de koude, dan zijn ze het ideale slachtoffer voor dat soort ongedierte. Het beste is dus de nestkastjes na de broedtijd, zo begin herfst, helemaal schoon te maken. Mocht het dan inderdaad zo koud worden dat ze er in gaan schuilen, dan zorgen ze voor voldoende warmte door dicht tegen elkaar te gaan zitten.

Rubriek mooie foto’s
Deze mooie ijsvogel zat bij ons in de vijver. Gelukkig 2023 Jan Alberts

Speciale Natuurtip voor de inwoners van de gemeente Hilvarenbeek e.o.
Wie wint de Natuur- en Milieuprijs 2022?

Zo in het begin van het nieuwe jaar kijkt de Vereniging Natuur en Milieu Hilvarenbeek e.o. nog even terug naar 2022. Ook toen hebben inwoners van de gemeente Hilvarenbeek zich op een of andere manier zeker weer verdienstelijk gemaakt op het gebied van natuur én milieu. Zoals elk jaar zetten we deze mensen graag weer in het zonnetje. Ken je iemand die in jouw ogen de Natuur- en Milieuprijs 2022 verdient? Laat het hen weten.

Noem een naam van een kandidaat en motiveer kort waarom volgens jou zij of hij in aanmerking komt voor de prijs. Je kunt ook een groep kandidaat stellen. Zowel leden als niet-leden van de VNMH kunnen een kandidaat aanmelden.

Aanmelden kan tot en met 31 januari via het secretariaat VNM Hilvarenbeek; [email protected]

Een jury maakt een keuze uit de aanmeldingen en doet een voordracht aan het bestuur. Zij beslist wie de Natuur- en Milieuprijs 2022 krijgt. De prijs bestaat uit het bekende beeldje van de egel gemaakt door Henny Vester én een oorkonde. De uitreiking vindt plaats tijdens jaarvergadering op donderdag 23 februari.