Wat is het probleem?
De Verenigde Staten willen de technologische en economische groei van China afremmen. Amerika vreest dat de supersnelle chips gebruikt worden voor militaire wapens. En dat zou van China uiteindelijk een militair machtigere staat kunnen maken dan de Amerikanen, zo is de vrees.

Daarom willen zij graag de export van chipmachines richting China aan banden leggen. "Het is een soort koude oorlog, maar dan hightech", vertelt Verhagen van het HCSS.

Wat betekent dat voor ASML?
China is een belangrijke afzetmarkt voor ASML. Het land is goed voor ongeveer vijftien procent van de omzet van de chipmachinefabrikant. Verhagen vermoedt dat dat cijfer zelfs nog hoger ligt.

"Maar nog relevanter: hoe groot is het toekomstig aandeel? China was het walhalla voor ASML, de oneindige macht. Wie gaat dat gat opvullen als er een exportverbod komt?"

Wat is nu vijftien procent?
Vijftien procent van de omzet lijkt niet zoveel, maar volgens Verhagen moet je ook kijken naar de investeringen die ASML heeft gedaan hiervoor. "Het bedrijf heeft miljarden geïnvesteerd. Twintig jaar is er gewerkt aan de ontwikkeling van deze machines en ASML heeft daar maar vijf tot zeven jaar de vruchten van kunnen plukken."

Hij vervolgt: "Terwijl ze erop gerekend hadden tot 2030 of 2035 te kunnen exporteren aan China. Dat is funest voor ASML. Het geld dat nu terugkomt vanuit China, is nodig om de machines van de toekomst te kunnen ontwikkelen."

Hoe groot is de kans dat er een exportverbod komt?
De kans dat de weg naar China geblokkeerd wordt, acht de kenner vrij groot. "ASML is gevangen geraakt in een geopolitiek web. Als de VS iets wil, dan gebeurt dat ook, goedschiks of kwaadschiks. Je moet eigenlijk nog blij zijn dat daar nu Biden aan de macht is, en niet Trump."

Verhagen: "Als ze willen, kunnen ze ASML blokkeren op de Dollarmarkt, en dan is internationale handel onmogelijk. Zij zijn de enige in de wereld die dit kunnen doen en dan is het klaar voor ASML."

Hoe nu verder voor ASML?
Een boycot zal ASML een flinke klap geven en zelfs mogelijk een rem zetten op de groei van het bedrijf. "Linksom of rechtsom gaat dit ASML raken." Het Veldhovense bedrijf moet op andere manieren geld binnen zien te halen voor een onderzoeks- en ontwikkelafdeling. "Misschien aandelen verkopen of staatssubsidies?"

De VS moet volgens Verhagen in ieder geval flink de portemonnee trekken. "Ze zijn nu al voor veertig miljard euro aan nieuwe fabrieken van TSMC aan het bouwen, ongetwijfeld ook voor ASML-machines. Ter vergelijking: het defensiebudget van Nederland is vijftien miljard euro. Maar zij kunnen nooit het hele marktverlies opvangen."

Wat gaat mijn telefoon kosten?
De hightechdeskundige verwacht dat we de nieuwe koude oorlog ook allemaal in onze eigen portemonnee gaan voelen. "We zijn nu gewend om zo'n duizend euro te betalen voor een nieuwe telefoon. Als straks niet meer geproduceerd wordt in een goedkoop land als China, stijgen de prijzen. In hoeverre is de consument bereid om straks tweeduizend euro te betalen voor een nieuwe telefoon?"