De watersnoodramp van 1 februari 1953 maakte met 1836 slachtoffers pijnlijk duidelijk hoe kwetsbaar West-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland waren voor het verwoestende zeewater. De daarop volgende Deltawerken moesten een nieuwe ramp voorkomen. Maar ze veranderden ook ingrijpend de zeekaart in dat gebied.

Kurhaus
"Vroeger keek je vanuit Bergen op Zoom bij helder weer zo over de Oosterschelde helemaal naar het westen", vertelt Diny. "En je had natuurlijk eb en vloed. Bij hoog water kon je gaan zwemmen", vult haar man Gerrit Dietvorst aan.

In 1910 werd er aan de Zeekant zelfs een heus Kurhaus gebouwd, bedoeld voor betalende badgasten. Met een abonnement konden ze van de zee genieten, concerten bijwonen, naar sportwedstrijden kijken en voor vijf cent konden kinderen er een rondje op een ezel rijden. In 1940 werd het Kurhaus gesloten en in de loop van de oorlog steeds verder gestript voor brandhout.

Margreet Ambagts speelde als kind veel in en aan het water: "Bij hoog water kon je vanaf de dijk zo in het water duiken. En bij eb gingen we wormen scheppen die we aan haakjes hingen tussen twee stokken in de het zand. En als het hoog water daar overheen was geweest, dan hingen er gevangen vissen zoals paling aan."

Deltawerken
De aanleg van de Deltawerken hadden in het begin nog niet direct invloed op Bergen op Zoom. Maar dat veranderde met de komst van de Oesterdam, die tussen 1979 en 1986 werd aangelegd tussen Zuid-Beveland en Tholen. Langzaam maar zeker verdwenen eb en vloed en het stuk Oosterschelde dat aan Brabant grensde werd veranderd in Markiezaatsmeer, Zoommeer en Binnenschelde. Met zoet water.

Maar de aanleg van de Oesterdam ging niet altijd even voortvarend, zoals in maart 1982 toen een storm de zee opnieuw tegen Bergen op Zoom liet klotsen. Piet Blaas maakte daar deze beelden van:

De Bergse Plaat
Eind jaren tachtig is een deel van de Binnenschelde opgehoogd met bagger uit het Schelde-Rijnkanaal, waarna in 1991 werd begonnen met de bouw van een compleet nieuw stadsdeel van Bergen op Zoom: de Bergse Plaat. Dus waar je vroeger tot aan de horizon de zee zag, zie je nu vanaf de Zeekant huizen en flats.

Maar het had ook heel anders uit kunnen pakken. Want begin jaren zeventig waren er serieuze plannen om de Oosterschelde deels vol te bouwen. Het Reimerswaalplan. Oud-stadsarchivaris Cees Vanwesenbeeck: "Als het aan de politiek had gelegen dan was de Oosterschelde een verlengstuk geworden van de haven van Antwerpen."

Nieuwe natuur
Hoog vanaf de uitkijktoren op de Kraaijenberg op de Brabantse Wal tuurt Vanwesenbeeck over het Markiezaatsmeer naar het veel lagergelegen Zeeland in de verte: "Nee, dan zie ik toch liever dit."

Op de plekken waar vroeger de zee tegen de dijken klotste is de afgelopen decennia nieuwe natuur ontstaan. En als je goed kijkt dan zie je in de zomer de auto's met caravans naar de Zeeuwse stranden rijden. Badgasten op weg naar zee, zilt, eb en vloed.

Kijk op woensdag 1 februari om 14.00 uur naar de LIVE registratie van de herdenking van de watersnoodramp vanuit de Sint Quirinuskerk in Halsteren op Omroep Brabant. Aansluitend (om 15.15 uur) wordt de documentaire 'Ik was een kind in 1953' uitgezonden. Zes mensen die als kind de watersnoodramp meemaakten vertellen over hun ervaringen. De documentaire laat de enorme impact zien die de ramp op de kinderen in de getroffen gebieden: