Nieuwe stamceldonoren stromen binnen: dit staat je te wachten
Daarover kan Jaap Dijkman alles vertellen. Hij is directeur van Matchis, de stichting die zich in Nederland bezighoudt met het werven en matchen van stamceldonoren.
Die stamcellen zijn voor veel leukemiepatiënten het laatste redmiddel, als bijvoorbeeld chemotherapie niet aanslaat. Het idee is dat eerst het 'zieke' beenmerg en immuunsysteem van de patiënt onherstelbaar worden beschadigd, waarna de getransplanteerde, gezonde cellen het lichaam kunnen genezen.
Maar dan even terug naar de vraag hoe groot de kans nou is dat je als donor daadwerkelijk een keer aan de beurt komt. "Die is heel klein. De kans dat twee willekeurige mensen matchen is 1 op de 50.000", zei Dijkman tegen de NOS.
Juist daarom is het zo belangrijk dat de database van donoren zo groot mogelijk wordt. "Misschien heb jij zo'n bijzonder weefseltype, dat er nooit een patiënt gevonden wordt die precies dat nodig heeft. Maar stel nou dat jij wél die ene donor bent die bij hem of haar past?" En als die match eenmaal is gemaakt, is de kans op slagen aanzienlijk: "Ongeveer 50 procent."
"In zo'n 80 procent van de gevallen kan het via het bloed."
Maar hoe word je nou precies donor? "Heel simpel", vertelt Dijkman. "Als je tussen de 18 en 55 jaar bent, kun je je registreren via de knop op onze website. Dan krijg je een wattenstaafje opgestuurd, waarmee je wat wangslijmvlies af moet nemen. Die stuur je naar ons terug en wij zorgen ervoor dat het bij een laboratorium terechtkomt. Daar onderzoeken ze wat jouw weefseltype is en dat komt vervolgens in de database terecht."
En dan bestaat dus de kans dat er op een dag ergens ter wereld iemand dringend behoefte heeft aan jouw stamcellen. "Dan word je door ons opgeroepen. Hier krijg je eerst nog een strenge keuring, zodat we absoluut geen risico lopen. Is dat in orde, dan kunnen we stamcellen afnemen."
Dat kan op twee manieren. "In zo'n 80 procent van de gevallen gaat het via het bloed. De dagen ervoor spuit je dan een medicijn in, waardoor je extra stamcellen aanmaakt. Daardoor kun je je wat grieperig voelen." Toch is de afname zelf vrij comfortabel. Na een paar uur aan het infuus mag je weer naar huis. Je kunt je wel wat slapjes voelen, net als na een 'normale' bloeddonatie.
"Je ligt ongeveer een weekje uit de running."
De andere manier van doneren heeft net wat meer om het lijf. "Dan worden de stamcellen rechtstreeks uit je beenmerg gehaald. Dat gaat via een naald in de achterste rand van het bekkenbot, net boven je billen." Dat klinkt pijnlijker dan het is, want het gebeurt allemaal onder narcose. "Ook hier mag je aan het eind van de dag weer lekker naar huis."
Dat betekent niet dat je 's avonds meteen de oude bent. "In Nederland hebben we nog nooit meegemaakt dat iemand er permanente bijwerkingen aan over heeft gehouden. Maar je moet er wel rekening mee houden dat je een weekje uit de running bent. Je bent toch behoorlijk wat bloed kwijt. En als de stamcellen uit het beenmerg worden gehaald, kan die plek wat beurs voelen."
Tijdens Feyenoord - PSV betuigde een bomvolle kuip zondagmiddag steun aan Thijs Slegers.