Iedere zondagmiddag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister hem hier:

Omroep Brabant zendt op dinsdag ook het tv-programma 'Op pad' uit, waarin de kijkers worden meegenomen in de natuurgebieden van Brabants Landschap. Als kijker kun je zelf ook de route uit het programma wandelen. Speciaal voor het programma is er een wandelapp ontwikkeld.

Gewone bosmuis kruipt op een schoen en is niet bang
Astrid Dankers maakte iets bijzonders mee. Tijdens een boswandeling kwam ze een muis tegen op haar pad. Die kroop op de neus van haar schoen, toen ze stilstond. Ze dacht dat het een woelmuis was. Maar zo te zien op de foto is het een gewone bosmuis. Dat verklaart ook een beetje de reactie van het diertje. Woelmuizen zullen niet zo snel dit gedrag vertonen, maar meteen wegrennen. Bosmuizen daarentegen, vooral jonge onervaren exemplaren, zijn een stuk brutaler. Zeker in de winterse periode, dan zijn ze altijd op zoek naar voedsel. In de winter slapen ze wel vaak een langere periode, maar doen geen winterslaap. Als ze dan wakker worden, gaan ze meteen op zoek naar voedsel. Mogelijk heeft deze bosmuis iets geroken wat naar voedsel ruikt. Vandaar deze brutale benadering.

Is dit een wolfspin of toch weer een valse wolfspin?
Auke van Veen stuurde mij een foto van een spin. Hij vroeg zich af of de spin op de foto een wolfspin is. Nee, de spin op de foto is geen wolfspin, maar een valse wolfspin. Een valse wolfspin is lichtbruin van kleur, heeft donkere bruine vlekken en op het kopborststuk een mooie tekening. Dit is allemaal duidelijk te zien op de foto van Auke. Mannetjes van de valse wolfspin kunnen maximaal dertien millimeter groot worden, vrouwtjes bijna twee centimeter. Deze spinnen komen van oorsprong niet hier vandaan, maar van het gebied rond de Middellandse Zee. Valse wolfspinnen lijken heel veel op de bij ons bekende wolfspinnen, vandaar de naam valse - niet echte - wolfspin. Deze (geleedpotige) dieren jagen op vliegen, muggen en andere insectensoorten. Vanuit Zuid-Europa zijn ze langzaam naar onze contreien gekomen. In hun vertrouwde leefgebied vind je deze spinnen vooral onder stenen of boomschors en dan in bosgebieden. In Nederland bijna uitsluitend in of rond huizen.

Hoe ontstaan ijsbloemen?
Frank Huisman stuurde mij een foto van ijsbloemen. Hij vroeg zich af hoe zoiets ontstaat. Je kunt dit soort fenomenen vaak aantreffen op (auto)ruiten. Het heeft te maken met vorst in de nacht. De waterdamp in de lucht condenseert op koud glas (ruit), dus krijg je een bevroren ruit. Maar doordat er een vuiltje op de (auto)ruit zit of een krasje op die ruit, gaat dat bevroren deel vanaf dat punt mooie vormen aannemen. Zo ontstaan die zogenaamde ijsbloemen.

Doet een huismus aan kannibalisme?
Tonnie van Ravestijn zag in de tuin een mus een dode mus opeten en vroeg zich af of mussen aan kanisbalisme doen. Dit is zeker geen kannibalisme. Van kannibalisme spreek je als dieren van dezelfde soort elkaar aanvallen, doden en dan opeten. Dus als die mus die andere gedood zou hebben en dan opeet kun je het kannibalisme noemen. Zelf denk ik eerder dat die dode mus op een andere manier is doodgegaan. Dan kunnen ook vogels van dezelfde soort zo’n vogel opeten. Vooral de hersenen zijn heel goed voedsel. Zeker nu het koud is, is alle voedsel welkom. Niets gaat verloren in de natuur dus eet een mus ook een dode mus op. Overigens kan er natuurlijk ook sprake zijn geweest van een gevecht om voedsel. Daar kunnen doden bij vallen, zeker onder zwakkere exemplaren, maar dan is het nog steeds geen kannibalisme.

Welk insect zit er begin februari op de muur?
Peter Nabben zag vorige week dinsdag een insect op de muur. Hij had daarbij twee vragen: welk insect is dit en is het niet wat vroeg in het jaar om dit insect te zien? Het insect lijkt op een honingbij. Maar als je goed kijkt, zie dat het insect twee vleugels heeft. Dan kan het geen honingbij zijn, want die hebben vier vleugels. Het insect op de muur is een zweefvlieg met de mooie naam blinde bij. Deze zweefvlieg doet dus aan mimicry en hoopt dat eventuele rovers hem daardoor met rust laten. Volwassen zweefvliegen leven van nectar, dus ook deze blinde bij. Dat is nu nog (klimop) of alweer (wilgen) aanwezig. Overigens leven deze blinde bijen tot ongeveer november, maar mogelijk heeft deze de huidige niet zo koude winter overleefd.

Blinde bij/drone fly - Oliver's Nature
Alles aan de Nederlandse naam 'blinde bij' is onjuist. Dit insect is, ondanks de naam, geen bij maar een zweefvlieg en is al helemaal niet blind. Deze naam komt waarschijnlijk voort uit het feit dat deze soort wel erg op een bij lijkt maar niet kan steken. Daarnaast heeft de blinde bij rijen haren op zijn ogen, wat mogelijk tot de gedachte leidde dat hij blind zou zijn. Ook veel andere zweefvliegen lijken, net zoals de blinde bij, op wespen, hommels en bijen. Deze gelijkenis wordt mimicry genoemd. Hierdoor aarzelen predatoren soms om hen aan te vallen, uit angst een steek op te lopen. De blinde bij komt overal in Nederland voor.

Is dit een kamsalamander of een andere salamander?
Ad Willemen kwam een salamander tegen. Hij vraagt zich af of dit de kamsalamander is. Op de foto zie je een donkere, vrij grote salamander. Daarnaast zie je op de huid lichte witte spikkels. Volgens mij, ook vanwege de grootte, is dit inderdaad een kamsalamander. Kamsalamanders kunnen zo’n twintig centimeter lang worden en worden ook weleens grote salamander genoemd. Nadat ze hun overwinteringsslaapplaats verlaten hebben, kun je de kamsalamanders vanaf half maart in het water vinden. Vanaf eind maart begint de paartijd, met een piek in april. Na de paartijd blijft een klein aantal kamsalamanders in het water. Die blijven daar dan meestal tot de trek naar de overwinteringsplaats gaat plaatsvinden. Een heel groot deel van de volwassen kamsalamanders verlaten eind juni het water alweer en zoeken dan voedsel op het land. Je komt deze soort dan tegen, zoals op de foto van Ad. In het water zien ze er heel anders uit. Dan snap je ook dat ze kamsalamanders heten: zie dit filmpje.

Vreemde boom in de tuin, welke?
Maria Joosten stuurde mij foto’s van een onbekende boomsoort die in haar tuin groeit. Helaas ben ik geen kenner van exotische bomen, maar gelukkig heb ik wel vrienden, die daar weer verstand van hebben. De naam van deze boom is Anna Paulowna boom oftewel de Paulownia tomentosa. Deze boomsoort stevige dikke uitstaande takken waardoor er een hele mooi gewelfde kroon wordt gevormd. Daarnaast heeft deze boom een grijsbruine schors, die op latere leeftijd wat ruw wordt.

Van oorsprong komen deze bomen dus niet in Nederland voor, maar komen ze oorspronkelijk voor in China. Tegenwoordig kom je de Anna Paulowna boom in heel veel delen van de wereld tegen. Het is namelijk een hele mooie sierlijke boom met prachtige heldere lange lilablauwe bloemen.

Rubriek mooie foto’s
Dit keer in de rubriek mooie foto's een bijdrage van Marij van Driel. Zij maakte een prachtige foto van een ransuil.

Natuurtip
Zondag 19 februari wordt van tien uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags een wandeling georganiseerd bij Huis ter Heide. Ga met de boswachter mee op pad en geniet van de lenteconcerten van de vogels en ontdek meer over het gedrag van Schotse hooglanders. Wat is hun rol in het gebied van Huis ter Heide en leer tevens hoe je het beste met hen kunt omgaan. De boswachter leidt je onder meer langs halfopen en open gebieden met mooie uitzichten. Vergeet niet uit te kijken naar reeën, vossen en ooievaars, je kunt ze zomaar tegenkomen.

Meer informatie:
• Aanmelden is verplicht, dit kan via deze link.

• Vertrekpunt is de Tussenbaan in De Moer.

• Volwassen betalen tien euro, leden zeven euro.

• Deze wandeling is gericht op volwassenen. Oudere kinderen zijn onder begeleiding van een volwassene van harte welkom.

• Trek stevige wandelschoenen aan.

• Draag kleren die passen bij het weer.

• Controleer jezelf achteraf altijd op teken.