Kijken naar een vinger die vergaat: Oss eert 100 jaar Organon

26 februari 2023 om 10:00 • Aangepast 7 maart 2023 om 02:03
nl
Kleding gemaakt van koeienmest? Kogelwerende huid van geitenmelk? Je trekt het natuurlijk niet uit een rek in de kledingzaak, maar bio-art kunstenaar Jalila Essaïdi uit Eindhoven werd er wereldberoemd mee. Haar werk en dat van andere kunstenaars die met levende materialen werken, is nu te zien in Museum Jan Cunen in Oss, omdat de farmaceutische industrie in Oss honderd jaar bestaat.
Profielfoto van Agnes van der Straaten
Geschreven door

Veel werk van Jalila Essaïdi (43) dat je op de tentoonstelling ziet, ontstond eigenlijk toevallig. ”Het idee voor kleding van koeienmest ontstond tijdens een gesprek met iemand van de provincie", vertelt Jalila. "En ik kon het in de praktijk brengen toen ik toevallig in een talkshow bij Omroep Brabant oud ZLTO-voorzitter Hans Huijbers, leerde kennen. Hij is ook koeienboer en bij hem ben ik mijn eerste emmertjes mest gaan halen.”

Het lijkt een beetje op de manier waarop in Oss wereldberoemde uitvindingen zijn ontstaan: de anticonceptiepil en insuline, hét medicijn tegen suikerziekte. Dat werd in de vorige eeuw per ongeluk ontdekt omdat vleeswarenfabrikant Zwanenberg een toepassing zocht voor alvleesklieren. Die bleven over als slachtafval in zijn fabriek.

Per ongeluk ontdekte men er begin vorige eeuw in Oss een hele goeie toepassing voor. Vanaf 1923 haalde het nieuwe bedrijf Organon insuline uit de alvleesklieren. De farmaceutische industrie was geboren.

"Haar eigen DNA is verwerkt in ander levend materiaal.”

Jalila heeft inmiddels een groot laboratorium in Eindhoven, in de bunkers aan de Oirschotsedijk. Daar begeleidt ze honderden jonge bio-art kunstenaars.

Een van hen, Lauren Raaijmakers, mocht niet op de Osse tentoonstelling ontbreken, zegt Jalila. “Ze heeft haar eigen DNA verwerkt in een andere levend materiaal. Ze voelde die behoefte toen haar opa overleed en ze door covid niet goed afscheid kon nemen.”

Lauren maakte met thee en suiker en een zwam het drankje kambucha. Een beetje hipstertent heeft kambucha, dat je weerstand moet verhogen, op de kaart staan. Omdat de zwam de thee en suiker zeg maar opeet, kon Lauren ook haar eigen haar en en DNA uit bloed aan het goedje toevoegen. De zwam liet er niets van over. Van het vlees van de zwam maakte ze uiteindelijk een urn.

"De vinger vergaat heel langzaam."

Maar het meest bizarre voorwerp van de tentoonstelling is de ‘Singing Finger’ van de Belg Martin uit den Boogaard. “Het is echt een vinger”, vertelt Jalila. “Hij is gedoneerd door een vriend van Martin. Ook al is het kunstwerk al heel oud, de vinger vergaat maar heel langzaam. “

Uit den Boogaard stopt electroden in de dode vinger die door het ontbindingsproces energie geeft. Jalila is er trots op dat zijn werk ook in het Jan Cunen staat. “Toen ik student was, was Martin een van mijn voorbeelden”, zegt ze. “En nu staat hij hier.”

De tentoonstelling Leven en laten leven is nog tot en met 29 mei te zien in Museum Jan Cunen in Oss. Wie wil, kan samen met kunstenaar Lauren Raaijmakers een workshop kambucha maken met eigen DNA volgen.

LEES OOK:

Kleding van koeienmest levert Jalila Essaïdi duurzaamheidsprijs van 170.000 euro op

Bio-art kunstenaar Jalila Essaïda. (Foto:HELA2015)
Bio-art kunstenaar Jalila Essaïda. (Foto:HELA2015)
De urn gemaakt van kambucha met DNA (foto: Museum Jan Cunen)
De urn gemaakt van kambucha met DNA (foto: Museum Jan Cunen)

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!