'De das is dupe van beheerders van de spoordijk', zegt Dassenwerkgroep
Inmiddels tikt de populatie meer dan achtduizend dassen aan. Goed, maar soms ook slecht nieuws. Een dassenburcht in Esch, vlak bij de spoorlijn, legt de komende dagen een deel van het Brabantse treinverkeer lam.
"De das is de dupe geworden van degene die de spoordijk moeten beheren", zegt Karin Derikx, vrijwilliger bij de Stichting Dassenwerkgroep Brabant.
Ze vindt dat het gedrag van de das stevig is onderschat door de natuurbeheerders. "In de winter zijn dassen heel erg rustig. In het voorjaar schonen ze hun burcht op om zich klaar te maken voor de kraamtijd. Er komen jonge beesten aan. Dat gaat in de dassenburchten gepaard met extra graafactiviteiten. Van het verzakkende spoor is iedereen nu geschrokken."
Beschermd gebied
Het afbreken van een dassenburcht is geen optie: de das en zijn vaste rust- en verblijfplaats zijn beschermd gebied. Dat gold voor de das al vanaf 1954. Maar na het verdrag van Bern werden ook de leefgebieden van de das beschermd. Dat betekent dat een dassenburcht en alles wat daarbij hoort (voedselgebied) moet met rust worden gelaten, zodat de das daar zo ongestoord mogelijk kan blijven leven. Voor het vangen of verplaatsen van de dassen is een ontheffing nodig van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
"Op sommige plekken is het wel zero tolerance. In spoordijken en waterkerende dijken is graafwerk van een das, bever of wolf niet wenselijk", zegt Derikx. "Maar dan moet de beheerder van het gebied wel zijn zorgplicht nakomen en controles in het gebied doen. Op die manier kun je de aanleg van een beginnende burcht nog verstoren. De dieren gaan dan op zoek naar een alternatief, ver van het spoor verwijderd. Nu krijgt de das alle schuld."
Noodsituatie
"Het afbreken of verplaatsen van dassenburchten doe je buiten de kraamtijd van december tot en met juni", vertelt Derikx. "De situatie is onderschat en er is een noodsituatie ontstaan. Nu hebben ze jongen. Het spoor kan niet tot 1 juli worden afgesloten. Als je op tijd controleert, vergunningen regelt en de dassen verplaatst, is er niets aan de hand."
In een reactie zegt ProRail dat plekken waar dassen zitten, regelmatig gecontroleerd worden. Dus ook in Esch. "We waren van deze plek op de hoogte, maar het is in korte tijd heel erg verslechterd", zegt woordvoerder Koen van Kranenburg van ProRail. "Eerst zijn snelheidsbeperkingen ingesteld. Toen we zagen dat er zoveel grond was verzet, dat het niet meer veilig was hebben het treinverkeer stilgelegd. Veiligheid gaat voor alles. Om iets te kunnen doen moeten we aan eisen voldoen, zoals vergunningen. Dat kost tijd. Daar is helaas de reiziger de dupe van."
De schade is groter dan verwacht. Derikx: "Halsoverkop moet er van alles geregeld worden. De reizigers hebben er dagenlang last van en wellicht moesten er nog goederentreinen over het spoor. Dan komen er ook economische belangen om de hoek kijken. Maar weet de das veel. Zijn leefgebied is door bouwplannen al een stuk kleiner geworden. Die moet een hoog en droog een hol hebben. Hij graaft waar hij niet wordt verjaagd."