Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister hem hier:

Eng en vreemd beest gespot tijdens een wandeling
Op de foto van de dochter van Dirk Jan Ravensberger zie je een heel vreemd diertje. De dochter van Dirk Jan vroeg zich af wat dit is. Dit diertje behoort tot de insecten, meer bepaald tot de rechtvleugeligen waartoe ook krekels en sprinkhanen behoren. De naam is veenmol. Het bijzondere is dat je veenmollen bijna nooit ziet, want ze leven grotendeels ondergronds. Het zijn dus insecten, waarbij opvallend is dat ze een gepantserde voorkant hebben en grote, krachtige voorpoten met opvallende klauwen. Die klauwen lijken een beetje op die van mollen, vandaar ook de naam van dit dier. Het mooie is dat deze toch wel grote insecten - mannetjes zijn maximaal 45 millimeter lang en vrouwtjes van maximaal zeventig millimeter - toch kunnen vliegen. Ze hebben die vleugels in rust gevouwen op het midden van de rug. De onhandige vluchten van veenmollen vinden vooral plaats tijdens warme zomeravonden. Daarnaast zijn het uitstekende zwemmers.

Adder, konijn en egel slachtoffer van tanende Nederlandse natuurkwaliteit
Het Wereld Natuur Fonds trekt in een rapport stevige conclusies over de staat van de Nederlandse natuur. Planten en dieren hebben steeds minder ruimte. Ondanks enkele lichtpuntjes op het gebied van natuurherstel is de algemene gezondheid van de Nederlandse bossen, heiden en duinen beroerd. Door verdroging van zandgronden dreigt veel natuur verloren te gaan. Onder meer adders, konijnen en egels zijn het slachtoffer van de tanende Nederlandse natuurkwaliteit. Natuurgebieden zijn te versnipperd om duurzame biodiversiteit te ontwikkelen en hersteloperaties zijn snel nodig om het tij te keren, maar daarvoor is de stikstofneerslag te hoog.

Een bijzondere vogel
Frans Kwanten stuurde mij een foto van een heel bijzondere vogel. Ik heb zo’n vogel zelf nog nooit gezien. Vogels mij is dit een zanglijster, die lijdt aan leucisme. De zanglijster ziet er namelijk op de kop na uit als een normale zanglijster. De kop is behoorlijk wit. Daaruit leid ik af dat er sprake van leucisme moet zijn. Je ziet een dergelijke fenomeen heel vaak bij merels. Merels horen thuis bij de familie van de lijsterachtigen en de zanglijster ook. Misschien heeft dat er wel mee te maken. Bij leucisme is er sprake van een pigmentafwijking. Dit duidt meestal op een slechte conditie van de vogel tijdens de veergroei of een te eenzijdig voedingspatroon.

Mooie spin op een raam
Tim Meesters stuurde mij een foto van een heel mooie spin. De naam is valse wolfspin. Deze spin is mooi lichtbruin van kleur, heeft donkerbruine vlekken en op het kopborststuk is een mooie tekening te zien. Dit zie je allemaal duidelijk op de foto van Tim Meesters. Mannetjes van de valse wolfspin kunnen maximaal dertien millimeter groot worden, vrouwtjes bijna twee centimeter. Deze spinnen komen van oorsprong niet hier vandaan, maar uit het gebied rond de Middellandse Zee. Valse wolfspinnen lijken heel veel op de bij ons bekende wolfspinnen, vandaar de naam valse - niet echte - wolfspin. Deze (geleedpotige) dieren jagen op vliegen, muggen en andere insectensoorten. Vanuit Zuid-Europa zijn ze langzaam naar onze contreien gekomen. In hun vertrouwde leefgebied vind je deze spinnen vooral onder stenen of boomschorsen en dan in bosgebieden. In Nederland zie je ze bijna uitsluitend in of rond huizen.

Plotseling heel veel kievitsbloemen in een tuin
Anita Bolwerk stuurde mij een foto van een van de mooiste planten in Nederland, de kievitsbloem. In haar tuin staan er tientallen, niet zelf geplant. Hoe uniek is dat, want je leest overal dat ze zeldzaam zijn. Oorspronkelijk kwam de wilde kievitsbloem voor in ons land langs de Overijsselse Vecht, de weteringen in Zwolle, het Zwarte Water en op enkele plekken langs de IJssel. Ook in het veenweidegebied in Zuid-Holland zag je ze. Helaas zijn de bollen, want dit is een bolgewas, voorheen gestolen en langzaam op de markt gekomen. Nu kun je ze in elk tuincentrum kopen, ook de witte variant. Waarom ze er zo plotseling zijn, heeft te maken met het feit dat het acht jaar duurt voordat ze in bloei komen uit zaad.

Een zacht bolletje op een boom?
Frank Visser stuurde mij een foto waarop een witte bult op een boom te zien is. Frank geeft aan,dat de bult zacht was. Ik vermoed dat het hier om een zilveren boomkussen gaat. Zilveren boomkussens behoren tot het rijk van de mycetozoa. Dit zijn kussenvormige myxomyceten, ook wel slijmzwammen genoemd. Hun vlies heeft in het begin een zilveren glans. Ze kunnen maximaal tien centimeter lang worden.

De inhoud van het zilveren boomkussen is in eerste instantie wit, maar later chocoladebruin. Dit is te zien op de tweede foto.

Heksenboter - BBC One
In bovenstaand filmpje, versneld opgenomen door de BBC, is de ontwikkeling van heksenboter te zien.

Heksenboter - Paulussius
De slijmzwam heksenboter op verschillende snelheden afgespeeld, met een nummer van Björk (Unravel) op de achtergrond.

Vreemde vogel bij Surea Dorst
Michel Felten zag een vreemde vogel op het water bij Surea in Dorst. Hij vroeg zich af hoe deze exotisch uitziende vogel heet. Wat hij gezien en gefotografeerd heeft is een mandarijneend. Mandarijneenden kwamen oorspronkelijk voor in Oost-Azië. Daar zijn deze eenden ontsnapt uit verschillende parken, waardoor we sinds de twintigste eeuw deze eendensoort ook in Nederland kunnen bewonderen. Mannetjes van deze eend, zoals op de foto, hebben oranje bakkebaarden met een prachtig verendek dat boven hun achterlijfje uitsteekt. Ze hebben een paarse borst en oranjebruine flanken. De vrouwtjes zijn minder mooi gekleurd. Die hebben een grijsbruin verenpak. Zij hebben gevlekte flanken en een kleine wenkbrauwstreep. Je ziet mandarijneenden meestal bij andere eenden in de buurt. Ze nestelen in boomholtes, vaak dichtbij een rivier of een poeltje.

Wat zit er op mijn raam?
Anne Veeken stuurde mij een foto van een insect op het raam. Zij vraagt zich af welk insect dit is. Het is een heel mooi insect dat behoort tot de dansmuggenfamilie. Maar ik weet niet precies welke dansmug het is, dus noemen we zoiets dansmug spec. Het woord 'spec' staat voor specimen. Deze term gebruiken we als we de soort van het dier, in dit geval dansmug, weten maar niet via de foto tot de juiste volledige naam kunnen komen. Dansmuggen worden ongeveer tien millimeter lang en zijn onschuldige diertjes die niet kunnen steken. Ze hebben in tegenstelling tot steekmuggen grotere en witte vleugels die als een afdakje op de rug worden gevouwen in ruststand. Steekmuggen hebben kleinere, doorzichtige vleugels. Vooral de mannetjes van dansmuggen hebben twee grote, veerachtige uitsteeksels op de kop. Daarom worden ze ook wel vedermuggen genoemd.

Rubriek mooie foto’s
In de rubriek mooie foto's dit keer een prachtige foto die Marij van Driel maakte van een ijsvogel, gezeten op een wortel vlak bij een oeverwand.

Natuurtip
Volgende week zaterdag wordt er een woestijnwandeling georganiseerd langs zeven bijzondere plekken in de Loonse en Drunense Duinen. De wandeling begint om tien uur 's ochtends en duurt tot twaalf uur 's middags.

Deze pittige wandeling heeft niet voor niets de naam woestijnwandeling gekregen. De wandeling voert de deelnemers voor tachtig procent over de mulle zandvlakte van de Brabantse Sahara, waarbij we langs zeven bijzondere plekken komen. We beginnen bij het herdenkingsmonument ter ere van veertien verzetsstrijders en lopen dan verder over het rolstoelpad naar het uitkijkpunt, waar je geniet van een prachtig panorama en de weidsheid van de Loonse en Drunense Duinen ervaart. Vervolgens lopen we naar het hoogste punt in de duinen en naar de markante grove den, die de naam Tante Truus draagt. We vervolgen onze weg naar de ruim vijfhonderd jaar oude eik, die een omtrek heeft van 5,50 meter en waarvan de dikste tak een omvang heeft van 1,60 meter. Van daar vertrekken we naar de Sint Jansberg en passeren ten slotte Bivak 19, die nog uit de tijd stamt dat de militairen hier nog oefeningen deden.

Meer informatie:
• Aanmelden is verplicht, dit kan via deze link.

• Vertrekplek is parkeerplaats Bosch en Duin aan de Schoorstraat 50 in Udenhout.

• Deze excursie is gericht op volwassenen. Oudere kinderen zijn onder begeleiding van een volwassene welkom.

• De kosten van de excursie bedragen; normaal tien euro per persoon en zeven euro voor leden.

• Trek stevige wandelschoenen aan, waarmee je goed door het mulle zand kunt lopen.

• Draag kleren die passen bij het weer.