Kusacties en festivals: zo zag het protest van homo's er in de jaren 70 uit

15 april 2023 om 20:00 • Aangepast 26 april 2023 om 02:01
nl
Met het hijsen van een nieuwe regenboogvlag, protesteerde het COC Eindhoven zaterdagmiddag tegen het anti-homogeweld van voetbalsupporters een week geleden. Een actie die aansluit bij de lange historie van vreedzame acties voor homo-emancipatie in de stad. Met als hoogtepunt de Roze Driehoek, die er eind jaren zeventig voor zorgde dat homo's zich durfden te laten horen én zien.
Profielfoto van Sven de Laet
Geschreven door

Met de oprichting van de Eindhovense tak van de Roze Driehoek, een afsplitsing van het COC, moest de acceptatie van homo's weer een boost krijgen. Dat was hard nodig, vertelde Ad van Oostrum eerder al in de documentaire 'Tussen repressie en provocatie'. Hij was er bij tijdens de allereerste bijeenkomst.

"De opkomst die avond was massaal", herinnert Ad zich. "Blijkbaar hadden veel mensen de behoefte om dat ingedutte COC los te laten en op te komen voor ons rechten."

De naam van de groep werd trouwens niet zomaar gekozen. De roze driehoek was ook de markering die homo's in concentratiekampen kregen opgespeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. "Met dat symbool gingen we de barricaden op. Niet eens zozeer als homoseksuelen, maar echt als activistische flikkers."

"We stonden met z'n allen op de markt. Dat was vooral een hoop vrijen en kussen."

Dat deden de leden van de Roze Driehoek op verschillende manieren. Zo werd er in februari 1979 een festival georganiseerd in poppodium de Effenaar. Aan Ad de eer om de programmering daarvoor te verzorgen. "We hadden bands als Tedje & De Flikkers, maar ook een grote variëteit aan andere soorten entertainment. En er werd natuurlijk een goed glas gedronken."

Misschien nog wel bekender waren de speciale kusacties. "Dan stonden we met z'n allen op de markt", blikt Joop Keesmaat terug in de documentaire. Hij was een van de kartrekkers van de Roze Driehoek in Eindhoven. "Dat was vooral een hoop vrijen en kussen. Hoe mensen daarop reageerden? Soms sympathiek, maar vaak ook verbijsterd."

Beeld: Jos Mostertman.
Beeld: Jos Mostertman.

Dat niet alle reacties even positief waren, weet ook Peter Klaver nog. "Er werden vervelende opmerkingen gemaakt. Daar kon ik moelijk tegen. Vuile flikkers, viespeuken... Eigenlijk de dingen die nu nog steeds worden geroepen. Wat dat betreft is de tijd niet zo veel veranderd. De vocabulaire van dat soort mensen is niet zo breed."

"Onderweg waren sommigen zo zenuwachtig dat we zijn gestopt om te kotsen."

Een van de grootste acties, was die in januari 1979. Nadat bisschop Jo Gijsen een aantal homofobe uitspraken deed, besloten de leden van de Roze Driehoek naar het Bisschoppelijk Paleis in Roermond te trekken om daar de gevel vol te hangen met posters. "Onderweg daarnaartoe waren sommigen zo zenuwachtig dat we zijn gestopt om te kotsen."

Het zijn maar een kleine selectie van alle acties die de activistische COC-afsplitsing in die jaren op touw zette. En hoewel de gebeurtenissen van een week geleden in Eindhoven laten zien dat de strijd nog altijd niet helemaal is gestreden, is voormalig Roze Driehoek-lid Peter Jacobs trots op wat er in die periode bereikt is.

"Er zullen altijd mensen blijven die extreme ideeën hebben en ons niet kunnen accepteren", vertelt Jacobs. "Maar wat we nu wél hebben, zijn hetero's die voor onze rechten opkomen. Dat hadden we in mijn tijd niet. Dat hebben we toch maar gewonnen."

Benieuwd naar de volledige documentaire over de Roze Driehoek? Bekijk hieronder Tussen repressie en provocatie: over homo-activisme in Eindhoven.

Wachten op privacy instellingen...

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!