Robs moeder overleefde de oorlog dankzij een Duitser
Rob Schreefel (69) loopt met zijn familiealbum over de Radioweg bij Stevensbeek. Op het terrein waar nu een motorcrosscircuit is, stonden in de Tweede Wereldoorlog houten huizen. In een van die huizen zat de moeder van Rob ondergedoken samen met haar zus en broer.
"Het is niet meer zoals het toen was", vertelt Rob die nu in Amsterdam woont. "De weg geeft nog wel een idee. Een verlaten pad. Dit was echt het eind van de wereld." Rob hoorde nooit van zijn moeder wat er gebeurd was. Hij kwam daar pas achter toen het in een boek kwam te staan.
Jansje was 16 toen ze vanuit Den Haag in Stevensbeek terechtkwam. Hoe precies is niet duidelijk. Samen met haar broer en zus vond ze in het najaar van 1942 een plek bij een familie met acht kinderen. Twee jaar lang ging dat goed.
“Passen Sie auf für die Tony.”
Totdat een van de dochters van het gezin weer thuis kwam te wonen. Dat zorgde voor veel spanningen op het onderduikadres. Die dochter had een Duits vriendje. Hij was bewaker bij een slachthuis in Boxmeer. Hij wist dat er er onderduikers bij het gezin woonden. Het is juist het Duitse vriendje dat Jansje waarschuwde voor de dochter. “Passen Sie auf für die Tony." Ze zou wel eens de boel kunnen verraden.
En dat dreigde in juni 1944 ook te gebeuren. Een ruzie in huis liep flink uit de hand. De dochter wilde naar de politie gaan, maar haar broer kon dat voorkomen. Hij vermoordde haar op het roggeland achter het houten huisje. Jansje vluchtte samen met haar zus het bos in en vond later een nieuw onderduikadres.
"Door Henk zijn we er achter gekomen."
Het precieze verhaal van haar moeder kende Rob nog niet. “Ze praatte daar niet over”, zegt hij. “Ze kwam als 18-jarig meisje weer thuis na de oorlog. Alles was weg: haar huis, haar ouders. Gewoon doorgaan, was haar insteek. Niet terugkijken. Daardoor wist ik er zo weinig van." Zijn moeder is inmiddels overleden.
Het verhaal staat nu in een boek van historicus Henk Pouwels over onderduikers rond Stevensbeek. Dankzij het politierapport van de moord, het familiealbum van Rob en verhalen uit de buurt weten we nu wat er bij het houten huisje is gebeurd. Het Duitse vriendje heeft tijdens alle politieonderzoeken naar de moord nooit iets gezegd over de drie onderduikers.
