Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister deze hier:

Wat zat er onder Wims kliko?
Wim Hoeks stuurde mij een foto van een donkere salamander die hij gevonden had onder een kliko. Hij vroeg zich af welke soort dit is, waar deze salamander vandaan kan zijn gekomen en of er veel in Best zijn. De salamander op de foto is een alpenwatersalamander - in landvorm - die op zoek was naar een overwinteringsplek en die blijkbaar gevonden had in de tuin van Wim. Gedurende de winter blijven deze dieren op die overwinteringsplekken. Dit kan zeker in de buurt van huizen zijn. In het voorjaar komen ze uit hun schuilplaatsen en gaan ze op weg naar de voortplantingspoelen of –plassen. Best en omgeving is zeer waterrijk, dus kunnen dergelijke amfibieën wel overleven daar. Na de paring gaan veel alpenwatersalamanders uit de voortplantingspoel. Dan leven ze gewoon verder op het land. Natuurlijk zoeken ze wel vochtige omgevingen op.

Tips tegen slakken
Wie graag tips wil hoe je het best slakken kunt weren, hierbij een aantal opties:

• Kies voor inheemse planten die slakken niet aanvreten. Bijvoorbeeld wilde akelei, steenanjer, ooievaarsbek en kruiden zoals tijm en bieslook.
• Leg barrières van koffiedik, cacaodoppen of eierschalen om kwetsbare planten. Let op: cacaodoppen zijn giftig voor honden.
• Sproei 's ochtends in plaats van 's avonds en zet kwetsbare planten niet in de buurt van vochtige plekken zoals de composthoop.
• Lok natuurlijke vijanden zoals egels, padden en vogels naar je tuin: zij eten graag slakken.
• Maak een val of creëer een slakkenverzamelplek, zodat je ze elders kunt uitzetten. Een goede slakkenval maak je zelf door een (jam)potje of kommetje met bier te plaatsen: de slakken kruipen erin en verdrinken. Graaf de val niet helemaal in, anders dood je ook andere dieren. Slakken klimmen wel tegen het potje op.
• Door grondbewerking in het voorjaar breng je slakkeneitjes naar boven waardoor ze uitdrogen. Hetzelfde geldt voor zelfgemaakte compost: laat die drogen in de zon voor je die aanbrengt.

Glanskop of zwartkop?
Michel Felten zag een vogel bij Surae in Dorst en hij vroeg zich af of dit een glanskop is of een zwartkop. Nou, glanskoppen zijn mezen en de vogel op de foto is dat duidelijk niet. De vogel op de foto is een zwartkopmannetje. Het vrouwtje heeft namelijk een bruin kapje.

Zwartkoppen zijn vogels die bij de grote groep van zangers horen. Sinds een aantal jaren zie je steeds meer zwartkoppen. Dit komt door een meer natuurlijk bosbeheer en ouder wordende bossen. Zwartkoppen zie je het meest in struiken en oudere bomen. Helaas zijn ze niet altijd gemakkelijk te zien, maar des te beter zijn ze te horen met hun prachtige melodieuze gezang.

Kwak bij het Groot Kolkven Oisterwijk
Yuri van den Bosch had bij het Kolkven in Oisterwijk een vreemde vogel gespot die op een reiger leek. Hij vraagt zich af welke vogel dit is. De vogel die hij gespot had, lijkt niet alleen op een reiger maar hoort ook thuis bij de reigerfamilie. Het is namelijk een kwak. Helaas zijn veel kwakken ontsnapt uit dierentuinen en verwilderd. Dit vertekent het beeld enigszins, want in principe zijn kwakken zeldzame koloniebroeders in moerasgebieden. Overdag zie je ze bijna niet, omdat ze zich zeer goed verstoppen. Ze gaan vooral in de nacht voedsel zoeken, vandaar hun bijnaam nachtreiger. Nu heeft het Groot Kolkven best wel moerasachtige plekken, dus het zou kunnen dat Yuri een echte kwak en geen 'dierentuinkwak' heeft gezien. Hun naam danken ze aan het geluid dat ze maken, dat klinkt als kwakkwak.

Merel voert merels
Bianca Hermsen stuurde mij een filmpje van een merelmannetje dat drie andere merels voert. Bianca dacht dat het mannetje de drie vrouwtjes probeerde te versieren door hen te voeren, maar dat is niet zo. Het mannetje voert ze omdat deze jonge vogels zelf nog geen voer zien en het ook niet kunnen pakken. Overigens kan ik me de vergissing van Bianca best voorstellen, want jonge merels lijken heel veel op merelvrouwtjes. Het verschil zit erin dat ze vaak wat donziger zijn. Ze lijken hierdoor groter dan volwassen vrouwtjes.

Welke twee skeletdelen hebben Jeroen en Boaz gevonden?
Jeroen Vrieselaar stuurde mij twee foto’s van een skelet dat hij gevonden had samen met zijn zoon Boaz (5) in de Oisterwijkse bossen. Zijn vraag is: van wie waren deze onderdelen. Al snel zag ik dat het dier een vogel geweest moet zijn. Vooral de bovenstaande foto van het grote platte skeletdeel geeft dit aan. Dat is het borstbeen waar de vliegspieren aan gehecht zaten.

De tweede foto is duidelijk een deel van de wervelkolom, maar de ribben zijn daarvan afgebroken en vermoedelijk ook opgegeten. Niets gaat namelijk verloren in de natuur en kalk wordt door bijna elk dier gegeten.

Baltsende groene spechten – Walter Donkers
Ongelofelijk, dit zie je bijna nooit. Twee groene spechten die aan het baltsen zijn links achter op de muur. Je moet wel goed inzoomen om het te kunnen zien.

Wat kruipt er op de bodem van de vijver?
Stephan Hensen kwam tijdens het schoonmaken van zijn vijver een apart diertje tegen. Op de foto die hij stuurde, zie je een larve van een echte libel. Libellen worden in twee groepen onderscheiden: de kleinere soorten - die heten juffers - en de grotere soorten. Dat zijn echte libellen. De larve van Stephen is dus van een echte libel. Die larvensoorten leven meestal op de bodem van een vijver, beek, ven of poel. Later kruipen ze uit zo’n waterrijke omgeving en dan worden ze een vliegende libel. In de podcast hoor je meer over libellen.

Wat zit er aan het eikentakje? Is dat een eikenappeltje?
Op de foto hierboven van Floor Henst zie een je grote roodwitte bol aan een eikentakje hangen. Floor denkt aan een eikenappeltje en ze zit in de buurt. Dit is een aardappelgal. Aardappelgallen worden veroorzaakt door een samenwerking tussen de zomereik en de aardappelgalwesp (biorhiza pallida). Aardappelgalwespen behoren tot de groep van de vliesvleugeligen en kunnen maximaal zes millimeter groot worden. Bevruchte vrouwtjes van de aardappelgalwesp leggen in wortelgallen eitjes op de jonge wortels van de zomereiken. In het voorjaar komen uit die eitjes vrouwelijke wespen gekropen. Deze ongevleugelde en onbevruchte vrouwelijke aardappelgalwespen kruipen vervolgens naar de toppen van de twijgen en leggen daar - voornamelijk in de eindknoppen van de zomereik - hun eitjes. Die eitjes veroorzaken bij de zomereik een speciale groeivorm. Zo wordt de aardappelgal gevormd. Die aardappelgal is de kraamkamer voor de larven die uit die eitjes komen. Een aardappelgal heeft meerdere kamers, in tegenstelling tot de bekende galappel die maar een kamer telt. Per aardappelgal komen alleen mannetjes of vrouwtjes voor. Na het larvenstadium verpoppen deze aardappelgalwespen, kruipen ze uit de aardappelgallen en gaan de mannetjes en vrouwtjes op zoek naar elkaar. De bevruchte vrouwtjes leggen vervolgens hun eitjes in de wortelgallen op de jonge wortels van de zomereiken en zo is de cyclus rond.

Mooie melding
Andries van den Broek kijkt ieder jaar uit naar de terugkomst van de gierzwaluw bij hen in Mierlo. Op 30 april werden ze voor het daar eerst gespot, hoog in de lucht. Energiek en druk rondvliegend. "Bijna ieder jaar komen ze op dezelfde tijd, meestal de eerste dag of week van de maand mei. De lente is nu echt begonnen."

Rubriek mooie foto’s
In de rubriek mooie foto's dit keer een bijzondere, want Arnout Smit uit Klundert spotte in de ochtend van 23 april in zijn tuin parende regenwormen. Heel fraai, want dit zie je niet vaak.

Natuurtip
Zaterdag 13 mei organiseert natuurcentrum De Maashorst een wandeling voor rolstoelgebruikers. Deze duurt van een uur tot ongeveer drie uur 's middags. De wandeling start bij het natuurcentrum. IVN-natuurgidsen hebben een mooie wandeling uitgestippeld over verharde wegen en paden, waardoor rolstoelgebruikers vanuit hun perspectief volop kunnen genieten van al het moois dat De Maashorst te bieden heeft. Bij terugkomst is het natuurcentrum geopend en kan iedereen desgewenst genieten van een consumptie.

Alternatief
Al meer dan 25 jaar is er een mooi rolstoelpad bij Natuurcentrum De Maashorst, waar volop gebruik van wordt gemaakt. De gids kan je van alles vertellen over het ontstaan van en de ontwikkelingen in De Maashorst. Uiteraard wordt ook aandacht besteed aan de planten en dieren die in dit gebied leven. Met name de vogels hebben het in deze tijd van het jaar erg druk. Misschien is dit te zien en anders zijn ze te horen.

• Meer informatie: Meer informatie vind je bij natuurcentrum De Maashorst.
• De kosten voor deze wandeling bedragen 7,50 euro per persoon. Dit is inclusief een kop koffie of thee na afloop.