Molens in gevaar: 'Minder draaien of met een motor moet ook kunnen'
Deze woorden zijn van iemand van wie je het niet zou verwachten. Directeur Patrick Timmermans van Stichting Erfgoed Brabant. Deze stichting ondersteunt mensen en organisaties die zich bezighouden met de nalatenschap van vroeger. De molenaars dus, zou je zeggen. Toch zegt Timmermans dat hij ‘de knuppel in het hoenderhok’ wil gooien.
“Molens blijven niet altijd hetzelfde. Door de jaren heen zijn er vaak genoeg verbouwd, verplaatst of verdwenen. Je kunt je afvragen hoe ze in de 17e eeuw tegen toen nieuwe molens aankeken. We vinden nieuwe windmolens nu vaak lelijk, maar dat was toen misschien ook zo”, vraagt Timmermans zich af.
Hij vindt dat een monument gewoon met de tijd mee moet gaan in een veranderende omgeving. "De ruimte in Nederland is beperkt. Molens kunnen niet in alle gevallen voorrang krijgen. Dat is dan maar zo, hoe erg dat ook is. We moeten een monument niet alleen nostalgisch maken. We moeten er geen stolp overheen willen zetten.”
"Een elektrische motor is wel Efteling-achtig."
Timmermans houdt er rekening mee dat hij nu de molenstichting in zijn nek zal krijgen. "Ik snap de problemen. Een molen moet draaien, wil hij levensvatbaar zijn. Maar is het erg als hij 60 procent draait in plaats van 100 procent?” Ook de door molenaars vervloekte elektrische motor is voor Timmermans bespreekbaar. “Als er geen goede wind is, kun je daarvoor kiezen. Alleen het is wel Efteling-achtig natuurlijk.”
Volgens Timmermans trekt de erfgoedwereld te vaak aan de noodrem als iets bedreigd wordt. “Ik kijk liever naar hoe we samen een plan kunnen maken. Aan het begin met elkaar aan tafel om te kijken hoe de molen meekan in het plan. Kan het opgelost worden met een gat in de flat bijvoorbeeld? Ik ben geen technicus, maar historicus.” Nu staan gemeenten en molenaars bij de Raad van State tegenover elkaar. Timmermans vindt dat ongewenst.
"Molens horen bij het Nederlandse landschap. "
De Stichting Monumentenhuis Brabant begeleidt gemeenten als het om erfgoed gaat. Directeur Harrie Maas deelt de zorgen van de molenaars. “Ambtenaren die zich met monumenten bezighouden, krijgen daar soms maar vier uur per week voor. Ze moeten het erbij doen. Hierdoor is het niet goed gesteld met de Brabantse monumentenzorg."
Hij vindt de uitspraken van Timmermans ‘kortzichtig’. “Molens horen bij het Nederlandse landschap. Er zijn er al zoveel weg. Je moet het unieke van een dorp niet weg willen pakken en er een woonwijk voor terug willen zetten.” Ook de elektrische motor gaat er bij hem niet in.
De provincie deelt de zorgen van de molenaars, maar zegt dat ze vaak alleen een adviserende rol heeft. Zo heeft de provincie een kaart gemaakt met molens waarvan de omgeving beschermd dient te worden. Het is de bedoeling dat gemeenten dit overnemen in hun bestemmingsplan. Volgens de provincie zijn gemeenten aangemoedigd om ook een eigen erfgoedkaart te maken. “Daarvoor is het goed dat nu in kaart is gebracht hoe het met de omgeving van de molens."
LEES OOK: Deze molens hebben last van slechte wind en dat komt door nieuwbouw