IM Academy presenteert zichzelf als een opleidingsinstituut waar je cursussen kunt volgen over handelen in cryptomunten, succesvol worden op social media en positief denken. De eerste maand betaal je 250 euro en daarna 170 euro per maand.

Omroep Brabant wordt ook lid. We krijgen toegang tot de cursuswebsite, een persoonlijke coach en de WhatsApp-groepen van IM Academy Nederland. Een aantal jongeren die in hoog aanzien staan in de organisatie, komen uit Brabant.

Ook onze coach is een Brabander. Hij vertelt ons dat het 'een makkie' is om 10.000, 20.000 of zelfs 50.000 euro te verdienen per maand, 'als je maar weet hoe het moet'. Aangezien veel van deze ‘coaches’ nog parttime werken, zijn zij er zelf blijkbaar ook nog niet helemaal uit.

Het zal volgens de coach even duren om de handel in cryptomunten onder de knie te krijgen, maar er is ook een makkelijkere manier om geld te verdienen. Als je ervoor zorgt dat andere mensen in jouw omgeving ook lid worden van IM Academy, krijg je daar een vergoeding voor. Onze coach moedigt ons aan om binnen twee weken twaalf nieuwe mensen binnen te halen.

Het werven van nieuwe mensen in je eigen kring heet netwerkmarketing. Daar is op zich niks mis mee, maar het lijkt sterk op een piramidespel en dat is verboden in Nederland. Mensen bovenaan de piramide verdienen veel geld en mensen onderaan raken vaak geld kwijt.

Claudia Gross, docent aan de Radboud Universiteit, doet al jaren onderzoek naar netwerkmarketing en piramidespellen. Volgens haar heeft de manier waarop IM Academy netwerkmarketing gebruikt, veel kenmerken van een piramidespel. "Het gaat heel veel om het werven van nieuwe mensen en er worden grote beloftes gedaan om rijk te worden."

Piramidespellen zijn ook sterk gericht op de positieve instelling. "Mensen worden heel erg aangezet om positief te denken, waardoor je de realiteit buitensluit. Dat noemen we toxic positivity. Je bent alleen bezig met wat je graag wilt bereiken en ziet niet hoeveel tijd en geld dat kost en wat het met je vrienden en familie doet."

Uit onderzoek blijkt dat vooral kwetsbare mensen vallen voor netwerkmarketing. "Dat kunnen jongeren zijn die nog op zoek zijn naar wie ze zijn. Ze willen ergens bij horen en iets doen met hun leven. Daarnaast kunnen het mensen zijn die weinig te besteden hebben."

In andere landen wordt IM Academy aangepakt, maar in Nederland niet. Hoe zit dat? Volgens Gross zoekt het bedrijf bewust de mazen in de wet op. "De wet bepaalt dat het een piramidespel is als het vooral gaat om het werven van anderen. We zien vaak dat ze een product hebben dat moet verhullen dat het vooral gaat om het werven van mensen."

Gross geeft aan dat Nederlandse autoriteiten geen goed zicht hebben op de bedrijven. "Veel internationale bedrijven hebben ergens anders hun hoofdkwartier. Het werven gebeurt vooral online en in eigen kringen. Het is heel moeilijk om daar grip op te krijgen."

Navraag bij verschillende autoriteiten bevestigt dit beeld. Ze kunnen niet zeggen naar wie ze onderzoek doen of verwijzen naar de Autoriteit Financiële Markt (AFM). Die geeft aan bekend te zijn met IM Academy. Of ze momenteel onderzoek doet naar de organisatie, zegt ze niet.

Het Ministerie van Financiën laat weten dat de handhaving van piramidespellen bij de Kansspelautoriteit en justitie ligt. "We kunnen de handel in cryptomunten niet verbieden, maar we waarschuwen wel: let goed op en vertrouw niet op de blauwe ogen van influencers."

Gross vindt dat één organisatie verantwoordelijk moet worden voor netwerkmarketingbedrijven die op een piramidespel lijken. "De wet moet veranderd worden. Er moet specifieker worden gekeken naar hun producten. Verkopen ze echt iets of gaat het meer om het werven van mensen?"

Zowel IM Academy, als een aantal Brabantse jongeren die hoog in de Nederlandse top zitten van IM Academy, gaven geen antwoord op onze vragen.

Wil je reageren? Mail dan naar [email protected]

Omroep Brabant werd zelf lid van IM Academy en sprak met jongeren die uit de organisatie stapten. Dat zie je in deze aflevering van HOE..?