Puzzelen voor een Brabantse coalitie: dit zijn nu de mogelijkheden
Vorige week donderdag leken de partijen er al uit. Er lag een conceptakkoord waar alle vier partijen het over eens waren. Maar na overleg van BBB met haar achterban ging het alsnog mis. Belangrijk struikelpunt bleek, voor de zoveelste keer, de deadline voor de stalaanpassingen.
De ochtend na de verkiezingen liet fractievoorzitter John Frenken al weten dat Brabantse boeren niet eerder zo'n emissie-arme vloer moet worden opgelegd dan de rest van Nederland. Dus niet al in 2024, maar pas in 2028. De andere onderhandelende partijen wilden zover niet gaan. 2024 wilden ze wel laten vallen, maar 2028 ging ze te ver.
Hoe moet het nu verder? We bekijken een aantal mogelijke coalities. Voor een meerderheid zijn minimaal 28 van de 55 zetels nodig.
Nieuwe poging BBB + VVD + GroenLinks + PvdA (29 zetels)
De partijen waren er immers uit. Daarom is het niet ondenkbaar dat er toch nog gekeken wordt of er iets te regelen valt. Makkelijk wordt dat niet. We weten nu dat de achterban van BBB Frenken dwingt om vast te houden aan 2028 als deadline voor de stalaanpassingen. Met minder nemen ze geen genoegen.
Ook over andere punten in het akkoord was er op het laatste moment nog strijd. Welke punten dat zijn is niet bekendgemaakt. Ook niet of daar nog ruimte zit voor onderhandelingen.
BBB + VVD + SP + Lokaal Brabant + een vijfde partij (26+ zetels)
Verkenner Sasha Ausems zei in haar advies van 12 april dat 'motorblok' BBB en VVD ook konden gaan praten met de SP, Lokaal Brabant en nog een partij met minstens twee zetels. Volgens Ausems is deze coalitie 'gebalanceerd', met zowel linkse en wat rechtsere partijen. Lokaal Brabant en BBB liggen dicht bij elkaar.
Ook hier steekt de deadline voor de stalaanpassingen weer de kop op. De SP is óók niet voor het verschuiven van de deadline naar 2028. Mocht de VVD al besluiten om wél een draai te maken, dan is het maar de vraag of de SP zo ver gaat. Dan moet er ook nog een extra partij bij om deze vier aan een meerderheid te helpen.
Waarom noemen we het CDA niet in deze optie? De VVD heeft in het rapport van de verkenner aangegeven 'geen voorkeur' te geven aan BBB én CDA in een coalitie. Kort door de bocht: één boerenpartij vindt de VVD wel genoeg.
VVD + GroenLinks + PvdA + SP + D66 + Lokaal Brabant (28 zetels)
Als BBB en VVD er samen niet uitkomen, dan is de rol van BBB uitgespeeld. Dan is de VVD aan zet. Die partij heeft ook in de vorige coalitie goed met PvdA en GroenLinks kunnen samenwerken. Vul dat aan met D66 (ook in het vorige college) en vervang het CDA door de SP.
Wat stalaanpassingen betreft, zitten de partijen op één lijn. Dat is al winst. Wel moet er nog een partij met minimaal 2 zetels bij om een meerderheid te krijgen. Wij kiezen voor Lokaal Brabant. Op het gebied van de stalaanpassingen moet nog een klein robbertje worden gevochten, maar met Lokaal Brabant is eerder samengewerkt in een college, namelijk in 2020.
Welke partijen zouden volgens jou moeten samenwerken? Vul hieronder de coalitiebouwer in en kijk of ze een meerderheid hebben.