Het doel van de provincie is tweeledig: "We willen enerzijds de boeren die willen stoppen helpen om dit zo snel mogelijk te doen, zodat er doorstroming is. Anderzijds willen we boeren die door willen met hun bedrijf helpen om een beeld te krijgen van hoe ze dat kunnen doen", legt CDA's provinciebestuurder Erik Ronnes (Stikstof) uit.

Dat doorgaan kan in veel gevallen alleen onder de voorwaarde dat er minder stikstof van het bedrijf neerkomt op Natura2000-gebieden. Dit kan bijvoorbeeld met innovatie, minder dieren houden, gebruik maken van meer grond per dier (extensiveren) of verplaatsen.

Ook kunnen boeren ervoor kiezen om hun bedrijf anders in te richten. Ze kunnen bijvoorbeeld deels als natuurbeheerder of als zorgboerderij verder gaan.

Zodra het 'toekomstplaatje' op tafel ligt, staan de boeren er niet meteen weer alleen voor. Gedeputeerde Elies Lemkes (CDA) van Landbouw: "Neem extensiveren. Juist daarbij heb je de hulp van de provincie nodig. Omdat de provincie weet welke grond beschikbaar is en komt."

Twijfel over de toekomst
3 juli gaan de landelijke, vrijwillige uitkoopregelingen open. In de regeling die gericht is op piekbelasters (bedrijven die verantwoordelijk zijn voor een groot deel van de stikstof die in gevoelige natuurgebieden neerkomt), zit een vergoeding voor een adviseur. Brabant heeft 250 tot 300 piekbelasters, op een paar bedrijven na allemaal boeren.

Maar heel veel boeren zijn geen piekbelaster en dus krijgen zij geen adviseur vergoed. Daarom wil de provincie deze boeren met de eigen regeling tegemoet komen. En daar is zeker behoefte aan, merkt ook Ronnes: "We zien heel veel twijfel bij boeren. De keuze om te stoppen met je familiebedrijf maak je niet in één weekend."

Onduidelijkheid
De vraag blijft hoe toekomstbestendig het 'toekomstplaatje' voor veel boeren zal zijn. De ontwikkelingen in de stikstofcrisis volgen elkaar in rap tempo op.

Boeren die willen stoppen, kunnen zich dus binnenkort vrijwillig laten uitkopen. Over de regelingen voor boeren die willen blijven, is nog wel onduidelijkheid. Zo verschijnt pas aan het einde van dit jaar de regeling voor het verplaatsen van boerenbedrijven.

Dat zowel het landbouwakkoord als de Brabantse formatie is geklapt, helpt ook niet bij het scheppen van duidelijkheid. Ook lekte onlangs een onderzoek van de Universiteit van Wageningen, waaruit bleek dat innovatieve stalvoeren helemaal niet zo effectief zijn als gezegd.

"Maar we kunnen niet wachten totdat er over alles helderheid is", vindt Ronnes. "Tijd is onze vijand in de stikstofaanpak."

Lemkes: "Het klopt dat er veel onzekerheid is over innovatieve systemen. Juist daarom wordt er hard gewerkt om daar duidelijkheid over te krijgen." Want ook voor de Brabantse stikstofaanpak zal innovatie belangrijk blijven, denkt de gedeputeerde.

LEES OOK:

Boeren kunnen nu zelf uitrekenen of ze zich uit kunnen laten kopen

De Peel verslechtert: er is drie keer zo veel stikstof als gebied aankan