In Loon op Zand, waar in 2020 officieel de eerste patiënt met corona werd ontdekt, hadden in 2019 ongeveer alle kinderen van 0 tot 2 hun kindervaccinaties gehad. Dit jaar is dat bijna een kwart minder. De GGD’s in Brabant herkennen de dalende tendens. Er zijn geen plannen voor extra campagnes, al wordt wel bekeken of er vaker vaccinaties ‘op maat’ aangeboden kunnen worden of dat er anders kan worden ingespeeld op deze ontwikkeling.

Volgens de GGD's is het lage percentage in Boekel te wijten aan onder meer administratieve knelpunten. Ook telt de gemeente relatief weinig jonge kinderen en valt een afname dan extra op. Verder ziet de GGD geen specifiek andere verklaring.

Altena scoort weer laagste
Altena is de gemeente in Brabant waar het percentage nog lager uitkomt: ruim 74 procent. De daling viel hier nog mee. De drie GGD’s in Brabant in een gezamenlijke reactie: “In Altena ligt de vaccinatiegraad altijd al wat lager. Dat is nu niet anders.”

Ze beamen dat sinds de coronapandemie bij verschillende vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma de kleine groep mensen die geen vaccin neemt, iets groter is geworden.

Beweegredenen niet exact bekend
“Vaccineren is vrijwillig en we weten niet exact wat de beweegredenen van ouders zijn om dit wel of niet te doen. Dit wordt ook niet vastgelegd. ‘Achterblijvers’ komen in alle lagen van de bevolking voor en zijn niet meer aan geloofs- of levensovertuiging alleen te koppelen zijn. Maar vaccineren blijft belangrijk om jezelf en anderen te beschermen, omdat het risico op uitbraken van infectieziekten op termijn wel kan toenemen bij een lagere vaccinatiegraad”, zo laten de GGD’s ook weten.

Daarom blijven ze inzetten op voorlichting en gesprekken met ouders en jongeren om hen goed te informeren. De GGD’s: “Alleen zo kunnen zij een weloverwogen keuze maken. Ook dit najaar krijgen kinderen en jongeren weer een uitnodiging voor het Rijksvaccinatieprogramma.”

Precies tien jaar geleden werd vooral de Biblebelt, waartoe ook Altena behoort, getroffen door een mazelenepidemie. De vaccinatiegraad is in sommige delen van het land zó laag dat een uitbraak van bijvoorbeeld mazelen weer op de loer ligt, zo laat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) weten.

Staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid spreekt van een heel zorgelijke afname. Voor het eerst in decennia kwam de vaccinatiegraad van de jongste leeftijdsgroep vorig jaar iets onder de 90 procent uit, meldt het RIVM. Het instituut maakt zich ook zorgen over die trend.

'Gezondheidsongelijkheid' dreigt
In Brabant was het gemiddelde in 2019 92,2 procent. De jongste peiling duidt op een daling met bijna 9 procent naar 83 procent. Ook Jeanne-Marie Hament, manager van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP), hoopt dat de dalende trend kan worden gekeerd. Anders dreigt volgens haar ‘gezondheidsongelijkheid’ tussen mensen die wel en die niet zijn gevaccineerd.

Een kanttekening is dat sommige mensen tegenwoordig weigeren prikken te laten registreren. Daardoor kan sprake zijn van enige onderrapportage. De GGD’s in Brabant wijzen hier ook op in hun gezamenlijk reactie. Inmiddels zijn er enkele administratieve verbeteringen doorgevoerd, waardoor de percentages volgend jaar een realistischer beeld geven. De staatssecretaris Jeugd en Preventie heeft toegezegd per 2025 een wetswijziging voor te bereiden, gezien de gesignaleerde knelpunten.

Het is onduidelijk of de weigering te maken heeft met het gebrek aan vertrouwen in de overheid dat tijdens de corona-epidemie onder een deel van de bevolking is ontstaan.

Kijk hier hoe de vaccinatiegraad in jouw gemeente is:

LEES OOK: Advies: elk jaar een coronaprik voor 60-plussers en kwetsbaren