In de zones rondom de Peelgebieden geldt voor grondwaterputten waaruit meer dan 10.000 liter water per uur wordt gehaald, een vergunningplicht. Oorspronkelijk wilden de provincies Brabant en Limburg grondwaterputten daarvan vrijstellen. De putten zouden bijna geen kwaad doen aan de natuurgebieden.

Dat hield niet lang stand. Uit meerdere onderzoeken bleek dat de natuur wel degelijk te lijden heeft onder het grote grondwatergebruik en dus moest de vrijstelling van de rechter teruggedraaid worden.

Honderden 'illegale' putten
Volgens Stichting Werkgroep Behoud de Peel zijn er honderden van dat soort putten geslagen en heeft er niet één een vergunning. Ondertussen gaat het steeds slechter met de natuur in De Peel, met het lage waterpeil als grote oorzaak. Daarom diende de milieuclub een verzoek in bij de provincie om te gaan handhaven.

Maar daar is de provincie niet happig op. Als een put geslagen is voordat de vergunningplicht is ingesteld, is er sprake van 'bestaand recht'. Een vergunning is dan niet nodig. De provincie wil daarom per put uitzoeken of er inderdaad sprake is van bestaand recht.

Onderzoek
Dit vergt een enorm archiefonderzoek, waarvoor de provincie tot 31 december 2024 de tijd wil nemen. "Daar heb je helemaal geen anderhalf jaar voor nodig", meent voorman Wim Opbergen. "Het staat er of het staat er niet." De werkgroep wil de provincie daarom tot maximaal 1 januari 2024 de tijd geven.

Volgens Behoud de Peel maakt het al dan niet hebben van bestaand recht ook helemaal niet uit. "Als er sprake is van een grote negatieve impact op het natuurgebied, moet er van de natuurbeschermingswet sowieso opgetreden worden", zegt Opbergen. "We weten al heel lang dat het grondwaterpeil in De Peel veel te laag is en dat het slecht gaat met de natuur daar. Er moet dus wat gebeuren."

Alle 'beetjes' samen
De provincie beweert ook dat per grondwaterput afzonderlijk zal moeten worden aangetoond dat deze een grote impact heeft op de Peelvenen. Die vlieger gaat voor Opbergen niet op. Juist alle putten in de buurt van de natuur samen zorgen voor de problemen, vindt hij. "Met meerdere onderzoeken is aangetoond dat de beregeningsputten bij elkaar opgeteld een groot effect hebben. Een enkele put zal vrijwel nooit een groot effect hebben."

Eind juni werd nog maar eens duidelijk dat het erg slecht gaat met De Peel. Uit de zogeheten Natuurdoelanalyses bleek dat naast een teveel aan stikstof, het te lage waterpeil een ernstige bedreiging vormt voor het voortbestaan van het hoogveen. Er moet dus dringend minder water opgepompt worden om bijvoorbeeld te sproeien.

En dit is meteen ook de reden waarom Behoud de Peel het nodig vindt dat de provincie iets doet. Opbergen: "Al sinds de jaren 90 zie ik mooie plannen, maar er gebeurt niks. Het is niets dan pappen en drooghouden wat er gebeurt, ten koste van de natuur."

LEES OOK: De Peel verslechtert: er is drie keer zo veel stikstof als gebied aankan