De brief dateert uit november 2020 en is na lange vertraging alsnog openbaar gemaakt na een verzoek op basis van de Wet open overheid (Woo, voorheen Wob). De brief geeft een zeldzaam kijkje achter de schermen waar met harde woorden door de twee burgemeesters over elkaar werd gesproken. Het komt zelden voor dat vertrouwelijke brieven over politiek gevoelige zaken naar buiten komen.

De drie hoofdrolspelers omtrent de brief zijn:

• Jan Brenninkmeijer, vertrokken burgemeester. Hij stopte uit zichzelf omdat hij vond dat het beter was dat iemand van buiten kwam;
• Jan Boelhouwer, waarnemend burgemeester. Hij werd eerst aangesteld als onderzoeker en later waarnemend burgemeester;
• Claudia de Leeuw, ambtenaar. Ze diende een klacht in omdat ze achter een plan was gekomen om Brenninkmeijer weg te krijgen. De burgemeester verschilde van mening met de wethouders over hoe die klacht behandeld moest worden. Zo ontstond de bestuurscrisis.

‘Kwam heel dreigend binnen’
Boelhouwer stuurde de brief omdat hij moeite had met een gesprek tussen ambtenaar De Leeuw en de vertrokken burgemeester Brenninkmeijer. De Leeuw was ontslagen door de gemeente. Een rechtszaak hierover eindigde in een schikking. Na deze schikking sprak De Leeuw met Brenninkmeijer. Ze vroeg hem of hij al eerder met de nieuwe waarnemend burgemeester Boelhouwer over haar had gesproken. In dit gesprek zei Brenninkmeijer tegen De Leeuw: “Volgens mij wel.” Dit was voor De Leeuw belangrijk, omdat dit haar had kunnen helpen bij andere procedures tegen de gemeente.

Boelhouwer hoorde op zijn beurt weer van dit gesprek tussen Brenninkmeijer en De Leeuw. Boelhouwer was furieus dat Brenninkmeijer aan De Leeuw had verteld over het gesprek dat de twee burgemeesters hadden. In de bewuste brief van 11 november 2020 waarschuwt Boelhouwer zijn voorganger voor 'ernstige schade voor de gemeente Waalre' door dit contact. “Ik wijs u op uw zware verantwoordelijkheid in deze”, aldus Boelhouwer in de brief. Hoewel er geen overduidelijke bedreigingen in de brief staan, is de stevige inhoud opvallend.

Jan Brenninkmeijer zegt nu over de brief: “Het kwam in eerste instantie heel bedreigend binnen. Als een waarschuwing van: dit ga je niet nog een keer doen. Toen dacht ik: verhip, wat heb ik nou eigenlijk gedaan? Er is geen sprake geweest van een vertrouwelijk gesprek. Ik heb niet uitbundig verteld. Ik heb dat volgens mij ook pas gedaan nadat de arbeidsrechtelijke zaak al was afgedaan. Dus waar hebben we het eigenlijk over?”

‘Brief grieft mij ten zeerste’
Brenninkmeijer was niet gecharmeerd van de brief van Boelhouwer en vond zijn werkwijze in het algemeen hard en ongenuanceerd. Hij stuurde Boelhouwer op 18 november 2020 een reactie. Brenninkmeijer is 'geschrokken van de weinig collegiale wijze' waarop Boelhouwer hem behandelt. In deze brief staat verder: “Er lijkt een soort patroon in uw handelen te zitten waarbij u hard en ongenuanceerd op de inhoud zit, maar het hart voor de relatie mist. Ook ik ben maar een gewoon mens met gevoel.”

“Met name de impliciete verwijzing naar de ernstige gevolgschade voor de gemeente Waalre grieft mij ten zeerste en doet volgens mij op geen enkele wijze recht aan de coöperatieve, niet verwijtende houding die ik doorlopend heb ingenomen”, schrijft Brenninkmeijer in zijn brief. Hij zegt nu dat Boelhouwer niet heeft gereageerd op deze brief.

Openbaarmaking van brief
Van beide brieven was ook een kopie naar de Commissaris van de Koning gestuurd. De Leeuw heeft bij de provincie de brief van Boelhouwer opgevraagd met een beroep op de Wet open overheid. Aanvankelijk wilde de provincie deze brief niet openbaar maken, maar na een rechtszaak over dit Woo-verzoek oordeelde de rechter dat de provincie dat beter moest uitleggen. Daarop maakt de provincie nu alsnog de brief openbaar.

De Leeuw wilde de brief openbaar hebben, omdat ze hoopte aan te tonen dat Boelhouwer en enkele anderen een dubieuze rol hadden gespeeld in haar ontslag. Ze wilde dat het gerechtshof een bevel zou geven aan het Openbaar Ministerie om hen te vervolgen. Dat verzoek is inmiddels afgewezen.

Jan Boelhouwer laat in een reactie weten dat hij 'helemaal niets gaat zeggen' over de brief. Claudia de Leeuw laat weten dat ze vindt dat Brenninkmeijer in dit artikel het contact tussen hun beide kleiner maakt dan hoe het contact daadwerkelijk is verlopen. Verder laat De Leeuw weten dat ze opgelucht is dat de brief nu alsnog openbaar is geworden. Ze gaat de brief bestuderen en kijkt welke vervolgstappen ze gaat zetten.

De brief van Boelhouwer is hier te vinden, de reactie van Brenninkmeijer staat hier. Op de website van Studio040 staat een uitgebreidere reconstructie van de bestuurscrisis van Waalre.