Om maar meteen antwoord te geven: nee. Een dode kan niet worden veroordeeld (of vrijgesproken). Zo valt te lezen in artikel 69 van het Wetboek van Strafrecht: "Het recht tot strafvordering vervalt door de dood van de verdachte." Gebruikelijk is dat met het overlijden van een verdachte het Openbaar Ministerie 'niet-ontvankelijk' wordt verklaard. Waarmee de rechtszaak tot een einde komt.

Daarmee komt er nooit duidelijkheid meer voor de nabestaanden van het slachtoffer. In dit geval supermarkteigenaar Chris Grinwis (65) in Halsteren. Hij was de vriend van Yvon K.

De officier van justitie had op 7 september 19 jaar gevangenisstraf geëist tegen de Tilburgse verdachte. Voor het OM kan het niet anders dat zij haar partner Chris Grinwis 'op een kille en geraffineerde manier' vermoordde met gif. Met als doel zijn erfenis te bemachtigen. Yvon K. heeft altijd ontkend. Zij mocht de uitspraak van de rechtbank thuis afwachten, wat wel weer opmerkelijk was. Zoiets gebeurt niet vaak met moordverdachten.

Straf
Net zo opvallend is het overlijden van Yvon K. twee dagen voor de uitspraak van de rechter. Rechtsgeleerden noemen dat 'uitzonderlijk'. Het komt niet vaak voor. Toch bestaan er regels voor dit soort situaties. Die zijn tot aan de hoogste rechter, het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) vastgelegd.

"Iedere straf die wordt opgelegd aan een overledene zou een inbreuk zijn op diens waardigheid", stelt het EHRM. Iemand postuum een straf opleggen als vergelding en preventie, mist ieder doel. Strafvervolging verliest hierdoor in belangrijke mate haar zin, stellen de hoogste rechtsgeleerden.

Het maakt ook niet uit in welke fase van een rechtszaak een verdachte overlijdt. Of dat tijdens de zitting is of twee dagen voor de uitspraak van de rechtbank. Alleen als iemand wordt veroordeeld, blijft het vonnis staan.

Vermogen
Er zijn nog wel wat losse eindjes. Yvon K. had een fors geldbedrag van meer dan twee ton in een kluis en kon niet goed uitleggen hoe ze eraan kwam, volgens de officier van justitie. Daarom was ze aangeklaagd voor witwassen. Wat er met dat geld gaat gebeuren is onduidelijk. Hierbij komen ook het civiele recht en erfrecht om de hoek kijken.

Algemeen geldt dat de dood van een verdachte of veroordeelde een zogeheten verbeurdverklaring in de weg staat. Het geld van een overledene kan niet zomaar worden opgeëist door justitie. Kinderen kunnen bovendien niet de straf erven als een van hun ouders over de schreef is gegaan. En het terugeisen van het vermogen, de verbeurdverklaring, is een justitiële straf.

De enorme erfenis van Chris Grinwis en zijn eerder overleden vrouw Mia is weer een ander verhaal. Officieel is het geregeld in een nieuw testament dat Chris een paar weken voor zijn dood liet opstellen: Yvon zou alles erven.

Nu ze dood is gaat het geld naar de dochter van Yvon en mogelijk nog andere familie, dat is maar net hoe ze het zelf via de notaris heeft geregeld. Maar hier geldt: belanghebbenden kunnen naar de rechter stappen om het geld op te eisen.

Tragedie
Voor de nabestaanden geldt dat er alleen verliezers zijn. De kinderen van Yvon K. en de nabestaanden van Chris Grinwis en Mia gaan gebukt onder dit drama. Hun vragen blijven onbeantwoord. Het is voor hen te hopen dat de rechters woensdag hun kijk op de zaak geven. Maar de rechters zullen ervoor waken dat ze zich vergalopperen in een oordeel over Yvon.

Ook het OM zal nog wat gaan zeggen en de vordering tot niet-ontvankelijkheid mogelijk toelichten. Daarmee is de strafzaak dan voorbij.

Een civiele zaak is dan nog wel mogelijk. De kans bestaat dat over het geld in de kluis en de erfenis rechtszaken volgen.