Moord en wilde achtervolging tbs'er: hoe kon het zo misgaan op Vrederust?
In een uithoek tussen de nog groene bomen van Vrederust ligt een doodlopende weg. Bochtje om en daar is de ingang van opnameafdeling De Mare. Een 'plaats delict' op deze donderdag. Voor de deur bij een parkeerplaats staan politiemensen in burger met de penning herkenbaar om hun hals en een agente in uniform.
Eentje heeft een koffer bij zich die je vaak ziet bij de technische recherche, voor sporen zeg maar. "Geen commentaar", is hun reactie en ze blijven graag buiten beeld.
Van onrust op het landgoed is verder weinig merkbaar. Het lijkt een dag als zoveel, met bezoekers en bewoners en personeel die komen en gaan. Weinig wandelaars, maar dat komt misschien door de buien. En toch was het er eerder hectisch.
Neergeschoten
Uit De Mare ontsnapte rond het middaguur een tbs'er. Hoe hij daartoe kwam en waarvoor hij behandeld werd is nog onbekend. Maar hij leek gewapend. Na een lange achtervolging over de Brabantse wegen werd hij in Hulten in de gemeente Gilze en Rijen neergeschoten.
De Mare is een Forensisch Psychiatrische Afdeling, kortweg FPA. De GGZ Westelijk Noord-Brabant op Vrederust heeft er twee van. De andere is De Schelde aan de Hoofdlaan. De Schelde is open en ziet er uit als een gewoon woongebouw, zonder hekken. De Mare is heel anders.
Stroomdraad
Laagbouw, verscholen in het bos. De beveiliging is goed zichtbaar. Een intercom bij binnenkomst, hekken met stroomdraad en camera’s, meldt de GGZ op de website. Het is een afdeling voor 30 bewoners verdeeld over vier units. Mannen en vrouwen.
Het is geen tbs-kliniek. In Nederland zijn er elf tbs-klinieken, compleet gesloten en streng beveiligd. Zo'n FPA als in Halsteren is eerder een 'light-versie' . Met tbs'ers, maar dan als cliënt van de GGZ, net zoals bij De Woenselse Poort in Eindhoven.
Wennen
Deze tbs'ers zijn mensen die vaak aan het einde van hun behandeling zitten. Ze mogen steeds meer wennen aan de buitenwereld. Vaak nog wel met behandeling voor psychiatrische problemen of verslavingen.
Die klinieken bieden een 'sluisfunctie' tussen justitie en de GGZ. "Ook al heeft u dingen gedaan die niet door de beugel kunnen, geloven wij dat u de regie over uw leven kunt (her)pakken. We kijken samen met u wat hiervoor nodig is en hoe dit bereikt kan worden", staat in een folder van de GGZ.
Behandeling
Tbs bestaat sinds 1928. Gemiddeld zitten er ruim 1500 mensen in. Het is geen straf maar een behandeling. Soms duurt het levenslang, soms een paar jaar. Twee tbs'ers van die groep zijn nu volop in het nieuws. Van de ontsnapte man is nog weinig bekend.
Over Elias M. (31) die vorige week een vrouw bij Vrederust zou hebben gedood, weten we steeds meer. Hij was sinds mei uit de cel, omdat het beter met hem ging. Dat is op te maken uit informatie van gerechtshof en OM. Ook hij verbleef zo goed als zeker op De Mare. En ook met hem ging het ergens goed mis.
Er lijkt nog geen enkel verband te zijn tussen beide zaken, behalve dat de mannen allebei op Vrederust woonden en mogelijk bij elkaar onder één dak.
Hier zie je hoe de politie de gewapende man donderdagmiddag klemreed na de achtervolging: