"Ik sta er tegenwoordig niet meer van te kijken als het niet meer leverbaar is", vertelt Marjolein Weber-Van Hees (62). Ze gebruikt nu al een jaar of vier Ozempic voor haar diabetes type 2 en dat werkt goed. "Mijn suikers zijn goed, ik heb veel gewicht verloren en ik hoefde niet meer zo vaak insuline te spuiten." Alleen is ze niet de enige die het medicijn wil. Ozempic is al jaren op de Nederlandse markt, maar laatste maanden is een complete rage ontstaan rondom dit 'wondermiddel'.

Wie op TikTok de zoekterm #Ozempic invoert, kan het zelf zien. De hashtag is door miljoenen mensen bekeken, met (succes)verhalen van beroemdheden als Kim Kardashian, actrice Amy Schumer en Elon Musk, eigenaar van onder meer Tesla en het sociale platform X. Zij vertellen ongegeneerd hoe ze het diabetesmedicijn gebruikten om kilo's kwijt te raken. Het verraderlijke aan het goedje? Het werkt. Je verliest gewicht. Maar dat is niet het doel van het medicijn én niet zonder gevaar. En als je ermee stopt, kom je gewoon weer aan.

"Het is zeker niet zonder gevaren, want het heeft een mechanisme op je insuline", vertelt huisarts Ina Heinsbergen uit Mierlo. Alleen trekken sommige mensen zich niets van dat risico aan. "Het grote publiek hoort erover van BN’ers en zelfbenoemde influencers zonder medische achtergrond. Maar ook zonder hen was er al direct veel vraag naar Ozempic, zodra het op de markt kwam." Die enorme belangstelling kwam vooral van mensen die graag snel en gemakkelijk wilden afvallen.

Niet alleen Ozempic heeft aantrekkingskracht. Zo is er ook Saxenda, een medicijn met ongeveer dezelfde werking maar dan bedoeld voor mensen met obesitas. Het criterium om het als patiënt te mogen gebruiken? Een BMI boven de 30 en een verplichte deelname aan een leefstijlprogramma van een jaar. Pas dan mag je het goedje nemen. Alleen is dat niet de quick fix die veel mensen in de wandelgangen horen. Dus zoeken ze een manier om die criteria te omzeilen.

"Mensen proberen allerlei andere wegen om aan het middeltje te komen", vertelt Heinsbergen. "Neppe handtekeningen, met een neppe datum waardoor het lijkt alsof ze het verplichte leefstijlprogramma al hebben afgerond. Of ze zoeken het via een illegale apotheek. "En dat is gevaarlijk. Voor patiënten, die op die manier niet weten aan wat voor kuur ze nou eigenlijk beginnen, maar ook voor de diabeten die de medicatie écht nodig hebben. Op is namelijk gewoonweg op."

Maar dat is niet het enige dat voor de schaarste zorgt. In Nederland kun je Ozempic en Saxenda in de apotheek alleen krijgen met een briefje van je huisarts, maar in sommige landen werkt dat anders. Wie betaalt, bepaalt. Medicijnen gaan daar via een commerciële markt.

"Dat is voor farmaceuten natuurlijk veel interessanter dan het systeem dat wij in Nederland hebben", peinst patiënt Marjolein. "Daardoor heb ik nu al een paar keer moeten wisselen van samenstelling. Dan ging ik van 0,1 mg naar 0,5, omdat mijn normale dosis niet beschikbaar was."

En daar wordt Marjolein toch wel angstig van, zegt ze. Als voorbeeld noemt ze haar vakantie op Curaçao, waar ze net van terug is. "Ik ben vijf weken weg geweest. Voor vertrek was het maar de vraag of ik een spuit met medicijn mee kon krijgen. Ze hadden er gewoon geen op voorraad." Uiteindelijk lag er nog één geschikte bij een andere apotheek.