Op Landgoed Vrederust zit de GGZ-instelling die jaarlijks 5000 cliënten behandelt. 300 van hen verblijven ook daadwerkelijk op het landgoed, van wie veertig in een mild tbs-regime.

Twee van die tbs'ers zorgden voor veel onrust. Eerst vermoordde de 31-jarige Elias M., die al zonder begeleiding naar buiten mocht, een 75-jarige vrouw. Een week later ontsnapte een 27-jarige man met geweld uit de instelling en belandde na een lange achtervolging in een vuurgevecht met de politie. Een gesprek met GGZ-bestuurslid Els Govers.

Zaten beide tbs’ers op dezelfde afdeling?

"Ja, beide zaten in De Mare. De 31-jarige man had al vrijheden. Hij mocht op bepaalde momenten onbegeleid buiten zijn. Pas drie dagen na de moord, kwamen we erachter dat iemand van ons de verdachte was. De 27-jarige man is echt met geweld via een raam ontsnapt. We worden jaarlijks getest op de veiligheid, we voldoen aan alle voorwaarden. Daarom zijn we ook extra geschrokken dat dit kan gebeuren."

Hoe kon het twee keer in tien dagen mis gaan?

"Dat weten we niet. Naast het onderzoek van de politie hebben we een extern en onafhankelijk onderzoeksbureau ingeschakeld. Dat gaat kijken of er extra maatregelen moeten worden genomen en of wij ergens iets fout hebben gedaan. In de hele regio is het moeilijk om genoeg en goed personeel te krijgen. Maar we zijn niet zo erg onderbezet dat dat het probleem is."

Moeten de deuren van de tbs-kliniek niet op slot blijven?

"De deur is nu op slot. We hebben tijdelijk extra maatregelen genomen om de veiligheid van cliënten, personeel en omwonenden te waarborgen. Op dit moment mogen tbs’ers niet met verlof. Maar we zijn een zorginstelling. Hoe lang we die maatregel in stand houden weet ik niet. Wat ik wel weet is dat we het onderzoek niet kunnen afwachten, dat kan wel twee maanden duren. Je kunt mensen die in een ziekenhuis verblijven ook niet twee maanden opsluiten op hun kamer, dat is geen goede zorg."

Had de eerste tbs'er, die nu wordt verdacht van moord, wel vrij rond mogen lopen?

"Voor zover ik nu kan zeggen zijn er goede afwegingen gemaakt. Maar achteraf zou je kunnen zeggen dat de hij niet vrij rond had mogen lopen. Het lastige is dat dit mensenwerk is. Als ze hier binnenkomen hebben ze geen vrijheden. Vervolgens kijken verpleegkundigen, psychiaters en psychologen of we ze weer bloot kunnen stellen aan de maatschappij. "We nemen bijvoorbeeld urine af om te kijken of ze middelen gebruiken. Als het kan krijgt een cliënt geleidelijk meer vrijheden en kan hij terug naar de samenleving. We doen dat heel geleidelijk. Meestal gaat het goed en soms niet."

Had de tweede verdachte niet in een veel strenger regime moeten zitten?

"Ook hier kun je achteraf concluderen hij misschien op een andere afdeling thuishoorde. Het punt is dat die man geschikt is bevonden voor onze afdeling. Dat doen wij niet alleen, maar in samenspraak met het Ministerie van Veiligheid en Justitie. We gaan niet over één nacht ijs. We kijken naar observaties, het medische dossier, we spreken met de man en kijken naar zijn gepleegde misdrijf. Daarna komt hij pas hier terecht."
Waarom de twee gewelddadige tbs’ers behandeld werden bij de GGZ op Landgoed Vrederust kan Els Govers niet zeggen.

Hoe kwam de ontsnapte tbs'er aan een auto en wapen?

"Dat weten wij ook nog niet precies. We weten niet of hij een autosleutel had. Ik kan wel zeggen dat hij geen wapen binnen in onze tbs-kliniek heeft gehad. Wellicht stond er een auto met een wapen klaar. Wellicht, maar ik weet het gewoon niet. De politie onderzoekt dat nog. Je moet je realiseren dat dit een kliniek is. Dit is geen gevangenis waar mensen continu worden gefouilleerd. Er zitten geen tralies voor de ramen en soms kunnen dit soort dingen gebeuren, hoe erg ik dat ook vind."

LEES OOK:

Ontsnapte tbs'ers zorgen voor onrust: 'Ik ga 's avonds niet meer weg'

Politie schiet gewapende tbs'er neer die was ontsnapt uit kliniek

Elias M. kreeg tbs voor verkrachting, maar was best wel vrij in GGZ-kliniek