Video

Mitrailleurvuur in de mist, veteraan (101) bezoekt slagveld

26 oktober 2023 om 21:00 • Aangepast 10 november 2023 om 02:05
nl
In de polder bij Standdaarbuiten zijn Amerikaanse soldaten donderdag met bootjes de rivier de Mark overgestoken. Aan de andere kant stonden de Duitsers ze op te wachten. En ze schoten op elkaar, net zoals in oktober 1944, maar nu nagespeeld. De 101-jarige veteraan Frank Fabianski keek toe. Hij is de enige die het in het echt meemaakte.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

Schoten klinken in de mist. In de polder bij de Barlaaksedijk lopen tientallen Duitse soldaten. Ze springen op een zware pantserwagen, een 'Stummel', en scheuren over het drassige, pas gerooide aardappelveld naar de rivierdijk.

Timberwolves
En dan ineens zwelt het geweervuur aan. Mitrailleurs ratelen. Amerikaanse soldaten doemen vanuit het riet op tussen de mistflarden. De Duitsers trekken zich terug, sommigen blijven liggen en doen alsof ze dood of gewond zijn. Ze zijn overrompeld door zo'n 75 Amerikanen van de Timberwolves.

Het ziet er levensecht uit, maar de strijdende partijen zijn acteurs. Het zijn liefhebbers uit heel Europa. Ze dragen originele uniformen en schieten met losse flodders. Buurtbewoners, burgemeesters en scholieren kijken naar het bijzondere spektakel.

Kijk hier naar de beelden van de nagespeelde slag:

Oudste bevrijder
Het was de 104e Amerikaanse infanteriedivisie, de Timberwolves, die in oktober 1944 dit gebied bevrijdde, waaronder ook Achtmaal, Oudenbosch en Zevenbergen. "Ik kan me dit allemaal nauwelijks herinneren", zegt Frank Fabianski.

Met 101 jaar is hij misschien wel de oudste bevrijder van Brabant die hier ooit terugkeerde. Hij was nog maar één keer eerder in Europa. "Op vakantie in Italië".

Soldaat
Als jonge soldaat zorgde hij voor de verbindingen in de 'signal company' van het 413e regiment. Hij ging aan land in Cherbourg, Normandië en kreeg daarna orders om op te rukken naar Keulen. "Maar onderweg moesten we afbuigen naar deze plek, voor de problemen die hier toen waren".

Market Garden was mislukt en de geallieerden probeerden de haven van Antwerpen in handen te krijgen. Een troepenmacht van Canadezen, Britten, Amerikanen, Polen en Nederlanders wist eind oktober de Duitse bezetter uit het grootste deel van Brabant te verjagen.

Atoombommen
Frank bracht het er levend vanaf. Na het einde van de oorlog in Europa, mei 1945, trainde hij voor de oorlog in de Pacific. Maar door de twee atoombommen op Japan eindigde die sneller dan verwacht. "Eindelijk vrede," zegt de veteraan. Hij zit lekker warm onder een dekentje in een busje.

Frank was nog maar een dag thuis in Chicago of hij ging weer aan het werk. "Als manager bij een warenhuis". Daar bleef hij tot zijn pensioen.

Nu besloot hij met familie af te reizen naar de slagvelden. "Hij sprak niet zo vaak over de oorlog", zegt zijn dochter. Ze is onder de indruk van de ontvangst. "Zeker bij het spelen van het volkslied merk ik dat het hem wat doet. En al die mensen die hem bedanken."

Overal wordt hij als held ontvangen. Zo maakte de burgemeester van Moerdijk Fabianski donderdagmiddag ereburger.

Oorlogen
Frank maakt zich zorgen over de oorlogen in Oekraïne en Israël en Palestina. "Het kan zo weer gebeuren. Ik snap het niet. We zijn allemaal mensen, maar helaas denken we niet allemaal hetzelfde", zegt hij serieus.

Zijn schoonzoon zit naast hem en hoopt dat toekomstige generaties oorlog bespaard blijft. "Hij heeft 21 kleinkinderen en 38 achterkleinkinderen". Frank reageert trots. "A big family!"

Amerikaanse en Duitse 'soldaten' komen gebroederlijk uit de polder gelopen. Ze groeten Frank, een enkeling salueert. Ook vandaag wordt hij volop bedankt voor wat hij gedaan heeft, bijna 80 jaar geleden. Frank blijft bescheiden en herhaalt: "Ik was maar gewoon een van de velen".

LEES OOK: Amerikaanse oorlogsveteraan (101) keert na 79 jaar terug op slagveld

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!