Op één gemeente na zijn alle stemmen geteld in Brabant. De laatste plaats is Halderberge. Daar is het nog even afwachten. Waarom het in Halderberge zo lang duurt, is niet bekend.

De tussenstand voor onze provincie is rond half vier woensdagnacht, wanneer de uitslagen van 52 van de 56 gemeenten binnen zijn, als volgt:
PVV 26,8 procent
VVD 18,0 procent
GL/PvdA 13,2 procent
NSC 12,7 procent
D66 6,6 procent

Rucphen is al jaren een gemeente met een grote en trouwe PVV-aanhang. Dit keer stemde maar liefst 53,8 procent van alle kiezers die een stem uitbracht op deze partij. Nergens in de provincie werd zo massaal op de PVV gestemd. De tweede partij is hier de VVD, met 13,3 procent van de stemmen. NSC haalde net geen dubbele cijfers: 9,8 procent en reikt daarmee tot de derde plaats.

De vier coalitiepartijen waaruit Rutte IV bestond - VVD, D66, CDA en ChristenUnie - verliezen stuk voor stuk zetels. Van de 78 zetels die de partijen haalden bij de verkiezingen in 2021, blijft iets meer dan de helft over: de vier partijen zijn volgens de nieuwste prognose van de Verkiezingsdienst van het ANP goed voor slechts 41 zetels. Het CDA lijdt de zwaarste verliezen, het ziet ernaar uit dat de partij tien van de 15 zetels moet inleveren.

Van burgemeester Paul Depla van Breda mag iedereen het weten; de uitslag van de verkiezingen voor de Tweede Kamer in zijn stad.

De opkomst voor de Tweede Kamerverkiezingen valt iets lager uit dan de voorgaande keren. Op basis van iets meer dan 96 procent getelde stemmen is de opkomst 77,8 procent. In 2021 was het 78,7 procent. Toen duurden de verkiezingen door corona drie dagen. In 2017 bracht 81,6 procent van de kiesgerechtigden hun stem uit. In Nederland was in Rotterdam en Rijswijk de opkomst woensdag het laagste met 64,3 procent. Schiermonnikoog had de hoogste opkomst met ruim 117 procent.

Bij 52 van de 56 gemeenten in Brabant is de verkiezingsuitslag bekend. De PVV heeft slechts in zeven gemeenten niet de meeste stemmen behaald. In Breda, Oisterwijk, Vught, Son en Breugel, Waalre en Nuenen, Gerwen en Nederwetten heeft de partij de VVD voor zich moeten dulden. In Eindhoven is GroenLinks-PvdA de grootste geworden voor de PVV.

De VVD is de grootste geworden in Breda, maar het is een spannende nek-aan-nekrace geworden met de PVV. Die heeft 20,1 procent van de stemmen gekegen tegen 20,8 procent voor de VVD. GroenLinks-PvdA zit er ook niet ver achter met 17,7 procent.

Zoals wel vaker is het opkomstpercentage in Tilburg het laagste gebleken van de hele provincie. Hier bleef de teller steken op 70, 8. Aan de andere kant van het spectrum vinden we Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Hier ging maar liefst 85,1 procent van de stemgerechtigden naar de stembus om hu stem uit te brengen.

De PVV heeft in Tilburg de meeste stemmen getrokken. 23,3 Procent van de mensen die een stem heeft uitgebracht, heeft voor de partij van Geert Wilders getekend. GroenLinks-PvdA is met 20,6 procent tweede geworden. Op enige afstand is de VVD geëindigd.

In de gemeente Eindhoven hebben de inwoners het meest op GroenLinks-PvdA gestemd. Maar heel vanzelfsprekend was dat niet. De linkse partij kreeg 21,1 procent van de stemmen. Net daarachter zit de PVV. Hier ging 20,5 procent van de stemmen naartoe. De VVD eindigt op enige achterstand op de derde plaats.

In de stad Utrecht is de PVV niet de grootste geworden. Sterker nog, hier is de partij van Geert Wilders niet eens in de topdrie geëindigd. GroenLinks-PvdA is hier de grootste geworden, gevolgd door D66 en de VVD.

In Den Bosch is de PVV de grootste geworden, gevolgd door GroenLinks-PvdA en VVD. De uitslag kwam rond kwart over één binnen. Het is de eerste grote stad in Brabant waar de stemmen zijn geteld en de uitslag binnen is.

"Uiterst zorgelijk", zo noemt COC Nederland de winst waar de PVV volgens de exitpoll op kan reken in de Tweede Kamer. "We zijn geschokt", zegt Philip Tijsma van die organisatie. PVV-leider Geert Wilders wakkert de "gure wind" die afgelopen jaren is opgestoken richting de lhbti-gemeenschap "alleen maar verder aan", zo stelt hij. Volgens Sophie Schers van Transgender Netwerk Nederland leeft er "veel angst" in de gemeenschap.

Vught is even na één uur 's nachts de eerste Brabantse gemeente waar de PVV niet de grootste is geworden. Hier is het de VVD die met de meeste stemmen aan de haal gaat. GL-PvdA staat op de derde plaats. Ook in Son en Breugel heeft de PVV niet de winst weten te pakken, maar is op de tweede plaats blijven steken. Hier is de VVD de grootste. NSC staat op de derde plaats.

Dat de PVV waarschijnlijk de grootste partij in de Tweede Kamer wordt, is "echt wel een bittere pil om te slikken", zegt de Tilburgse Esmah Lahlah, nummer twee op de kandidatenlijst van GroenLinks-PvdA. Eerder op de avond was ze nog optimistisch, ze hoopte toen op 30 zetels, "maar die vreugde was van korte duur". Lahlah is nu namens GroenLinks wethouder in Tilburg. Ze zegt dat ze de uitslag niet had verwacht. "Wie had dit kunnen bedenken, ook als je gaat kijken naar de peilingen? De laatste dagen was het nek-aan-nek. Ik kan niet anders zeggen dan felicitaties aan Wilders. De eerste zet is bij hem."

In Amsterdam is GroenLinks-PvdA de grootste partij geworden met meer dan 33 procent van de stemmen. De PVV komt volgens de voorlopige telling van 85 procent van de stemmen uit op 9,5 procent. Dat is bijna een verdubbeling in de hoofdstad in vergelijking met 2021. In Rotterdam is de PVV de grootste geworden, maar het scheelt niet veel met GroenLinks-PvdA. PVV kreeg hier 22 procent, GroenLinks-PvdA 19,8 procent. Ook in de derde stad van het land, Den Haag, hebben de inwoners het meest op de PVV gestemd.

Sinds middernacht druppelen de uitslagen in Brabant binnen. Om kwart voor één zijn die bij acht gemeenten bekend; Heusden, Baarle-Nassau, Alphen-Chaam, Zundert, Heeze-Leende, Bladel, Valkenswaard en Cranendonck. Bij al deze gemeenten is PVV de grootste. Lees alle uitslagen hier.

De BBB wil dat er in het nieuwe kabinet een minister van Landbouw, Natuur, Visserij en Voedselkwaliteit komt en de partij wil die ook zelf leveren. Partijleider Caroline van der Plas: "Het land heeft gesproken. De coalitie is driedubbel en dwars naar huis gestuurd. Deze uitslag is een teken aan de wand. Nederland is toe aan verandering en wij zijn er klaar voor", aldus de BBB-voorvrouw.

Met de winst van PVV is het tijd voor "realistisch landbouwbeleid", reageert Agractie na de eerste verkiezingsuitslagen. "Geen stikstoffuik en dwang uit Brussel, maar gezond en veilig voedsel produceren", aldus Bart Kemp, voorman van de landbouwactiegroep. Agractie gaat uit van "perspectief voor boeren en een eerlijke prijs voor de producten". Naast de PVV feliciteert Agractie ook Nieuw Sociaal Contract (NSC) van Pieter Omtzigt en de BoerBurgerBeweging (BBB) van Caroline van der Plas.

De burgemeester van de Britse hoofdstad Londen, Sadiq Khan van de Labour-partij, heeft geschrokken gereageerd op de voorspelde verkiezingswinst van de PVV van Geert Wilders. "Een herinnering voor progressieven overal ter wereld: de voortdurende dreiging van extreemrechts is reëel en staat voor onze deur", schreef Khan op het platform X.

De overwinning van Geert Wilders zorgt voor gemengde gevoelens. Veel moslims maken zich zorgen. Bij Mohammed Aknin, van Moslim Empowerment Tilburg, loopt zijn WhatsApp vol met berichten van bezorgde geloofsgenoten. Zijn verhaal lees je hier.

Precies om middernacht kwamen de eerste Brabantse uitslagen binnen: Baarle-Nassau en Heusden, in beide gemeenten is het meest op de PVV gestemd.

50PLUS houdt volgens de peiling van Ipsos slechts één zetel over. Ooit was de partij van toenmalig coryfee Henk Krol een stuk groter, maar ruzies hebben de partij Gerard van Hooft uit Heusden gemarginaliseerd. De Brabander heeft gevochten als een leeuw om lijsttrekker van 50PLUS te worden, maar als de foutmarge verkeerd uitpakt voor de partij van Van Hooft, blijft hij met lege handen achter. Hoe hij dat gevecht beslechtte lees je hier. Desondanks is Van Hooft blij met de voorspelde zetel: "Dat verdienen de ouderen."

Nederland is verdeeld over de toekomst van Geert Wilders. 53 Procent van Nederland vindt de PVV-lijsttrekker acceptabel als nieuwe minister-president van Nederland. 40 Procent vindt dat juist niet. PVV, VVD, NSC en BBB is als coalitie het populairst. Dat blijkt uit representatief onderzoek onder leden van het Hart van Nederland-panel.

De stemmen in Waalwijk worden nog geteld, maar het opkomstpercentage is wel binnen: 77,2 procent.

Wybren van Haga, partijleider van Belang van Nederland, zegt dat hij de partij gaat opheffen als zijn partij geen zetel haalt. "Ik schrap dan die kostenpost", zegt hij in reactie op de exitpoll van Ipsos. Henk Krol uit Eindhoven staat op nummer 2 van deze lijst en ook hij kan niet rekenen op een terugkeer in de Tweede Kamer. Volgens de exitpoll van Ipsos, in opdracht van de NOS en RTL, haalt de partij BVNL geen zetels.

De Belgische partij Vlaams Belang heeft Geert Wilders gefeliciteerd met zijn verkieizngsoverwinning. "Het is duidelijk: de bevolking smacht naar echte verandering. Niet alleen in Nederland, maar ook in Vlaanderen", zegt partijvoorzitter Tom van Grieken in een verklaring. Ook de Franse leidster van het radicaal rechtse Rassemblement National, Marine Le Pen, feliciteert Wilders met zijn 'spectaculaire prestatie' bij de verkiezingen.

De Partij van Geert Wilders kan voor het eerst ook de grootste in Brabant worden. Sinds 2010 kon de PVV op één a twee van de tien Brabantse stemmen rekenen. Hoe de partij het in Brabant heeft gedaan, sinds die in 2006 voor het eerst meedeed, lees je in dit artikel.

De winst van de PVV betekent weinig goeds voor het klimaat, zegt Milieudefensie in een eerste reactie op de extipoll. De Jonge Klimaatbeweging ziet de toekomst somber in nu PVV de grootste partij lijkt te worden. Extinction Rebellion zegt 'geschokt' te zijn. "Een partij die spreekt van zinloze klimaathobby's en alle klimaatmaatregelen direct door de shredder wil gooien, heeft niets te zoeken in het torentje", aldus de beweging die zegt de stem van jongeren in het klimaatdebat te vertegenwoordigen.

Door de monsterzege van de PVV komt nummer 24 van de verkiezingslijst, Maikel Boon uit Bergen op Zoom vrijwel zeker in de Tweede Kamer. Toch was hij expres niet bij de uitslagenavond van zijn partij in Scheveningen gegaan. Lees hier waarom niet.

De SP heeft onder Lilian Marijnissen weer een nederlaag geleden, maar ze wil niet spreken van een afstraffing. "Het is te vroeg om daar nu al wat over te zeggen, maar het lijkt erop dat mensen op het laatste moment hebben besloten om te stemmen op een partij die de grootste kon worden". Ze vreest dat veel mensen strategisch op de combinatie GroenLinks-PvdA hebben gestemd. Op de vraag of het vol te houden is dat zij de leider van de SP blijft, zei ze: "Ik wil een socialer Nederland en ik maak me zorgen over de uitslag. Maar ik doe dit omdat de SP-leden mij hebben gevraagd dit te doen, het is aan hen."

CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal is teleurgesteld over de uitslag van de exitpoll. "Ik had gehoopt dat er meer in zat, maar ik geef de moed niet op", zegt hij. Het CDA krijgt in de exitpoll van Ipsos maar vijf zetels. Toch kreeg hij in de CDA-zaal veel applaus van zijn achterban.

Oud D66-leider en demissionair minister van Financiën Sigrid Kaag noemt het 'zorgwekkend' dat de PVV de grootste partij is geworden volgens de exitpol. "Ik krijg nu al reacties uit het buitenland: wat is er met jullie verkiezingen gebeurd?", zegt Kaag op de uitslagenavond van D66 in Amsterdam. D66 staat volgens de exitpoll op 10 zetels. Kaag is daar optimistisch over. "Het is een enorme opdracht, er is veel werk aan de winkel. Maar we hebben een goed fundament om verder op te bouwen", aldus Kaag, die daarbij ook de huidige D66-leider Rob Jetten prijst.

Nederlanders hebben vlak voor de gang naar de stembus online nog flink wat hulp gezocht. Zo werd de StemWijzer de afgelopen drie dagen bijna 3 miljoen keer ingevuld. De stemhulp van het kennisinstituut ProDemos werd in totaal ruim 9,1 miljoen keer ingevuld, een record. Het Kieskompas werd 2,3 miljoen keer ingevuld en zag een piek de avond voor de verkiezingsdag.

De opkomst in de gemeente Tilburg, traditiegetrouw één van de lagere opkomsten in Brabant, is blijven steken op 71,8 procent. In 2017 was het nog 75 procent.

"Hou elkaar maar even vast. We laten in Nederland niemand los", zo begon GL-Pvda-lijsttrekker Frans Timmermans zijn speech op de verkiezingsavond. "En als je in de komende dagen in de buurt, op school of op het werk mensen tegenkomt die na vanavond denken 'hoor ik hier nog wel?' Dan zeg je heel duidelijk ja. Ja! En doe me een plezier en zeg er dan meteen bij GroenLinks-PvdA is mede de linkse samenwerking aangegeaan om te zeggen "We've got your back. In Nederland is iedereen gelijk, het maakt niet uit waar je wieg stond, je hoort erbij."

De voorspelde verkiezingswinst van de PVV levert partijleider Geert Wilders alvast een felicitatie op van de Hongaarse premier Viktor Orbán. "De wind van verandering is hier", schrijft de leider van de rechts-populistische regeringspartij Fidesz op berichtendienst X. "Felicitaties aan Geert Wilders voor het winnen van de verkiezingen!"

De waarschijnlijke verkiezingsoverwinning van PVV komt onder meer door keuzes van de VVD. Dat zei D66-leider Rob Jetten op de verkiezingsuitslagavond van zijn partij in Amsterdam. De VVD heeft dat gedaan door "een gekozen campagne over de ruggen van vluchtelingen. De politiek van intolerantie is genormaliseerd terwijl die nooit normaal mag zijn", aldus Jetten, waarna gejuich en geklap uit de zaal klonk.

Jesse Klaver, een van de kopstukken van GroenLinks-PvdA, zegt dat hij geschrokken is van de voorspelde verkiezingswinst van de PVV van Geert Wilders. "Het gevoel van mensen in deze samenleving, die denken: wat gebeurt hier, is hier nog wel plaats voor mij? Het enige wat ik eigenlijk vanavond wil zeggen, tegen al die mensen: we waren er voor jou en we blijven er voor jou", zei Jesse Klaver tijdens de uitslagenavond van de partij in Amsterdam. GroenLinks en de PvdA doen deze verkiezingen voor het eerst samen mee met een gezamenlijke lijst onder leiding van Frans Timmermans. Volgens de exitpol van Ipsos wordt GroenLinks-PvdA de tweede partij met 25 zetels, net voor de VVD.

Zeven anderen kunnen er ook nog in komen, omdat er in de exitpoll een foutmarge zit. Hier lees je het hele verhaal.

Islamitische en Marokkaanse organisaties in Nederland maken zich grote zorgen over de verkiezingswinst van de PVV. "De ontreddering en de angst zijn heel erg groot", zegt Habib el Kaddouri van het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders (SMN) tegen het ANP. Muhsin Köktas van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) vraagt zich af of moslims nog een toekomst hebben in Nederland. "Iedereen heeft het over bestaanszekerheid, maar ik weet niet of wij die nog hebben."

De exitpoll van de Nederlandse verkiezingen is niet alleen groot nieuws in eigenland, maar ook in het buitenland. De vele stemmen voor de PVV van Geert Wilders wordt breed uitgemeten door media in verschillende landen. Een aantal vergelijkt hem zelfs met de Amerikaanse oud-president Donald Trump. "De Nederlandse Trump heeft eindelijk groots gewonnen", kopt het Franse persbureau AFP. Dat de partij van de "rechtse populist" als sterkste uit verkiezingen lijkt te komen, is volgens de Duitse krant Bild "een politieke aardverschuiving voor Nederland". Ook stelt Bild dat de overwinning van de PVV het vormen van een regering moeilijker zal maken. De Britse BBC omschrijft Wilders als veteraan, populist en anti-islam. "Als de uitslag wordt bevestigd, zal die de Nederlandse politiek doen opschudden", meldt de BBC.

De winst van PVV is voor Volt-leider Laurens Dassen teleurstellend en frustrerend. "Ik sta hier met een zwaar gemoed", zegt hij in eerste reactie op de exitpolls van Ipsos, opdracht van NOS en RTL. Daarin komt Volt uit op 2 zetels, een verlies van 1 zetel ten opzichte van 2021. "PVV staat lijnrecht tegenover alles waar wij voor staan", zegt Dassen bij de evenementenlocatie in Utrecht. "Dit is een partij die mensen uitsluit, die voor een Nexit is." Dat terwijl Volt juist voor meer samenwerking met Europa is. Hij vindt dat het in de campagne veel te weinig is gegaan over het belang van de Europese Unie.

Voor Lilian Marijnissen uit Oss is het de zevende keer dat haar partij tijdens de verkiezingen verliest sinds haar partijleiderschap in 2017. Hier lees je het hele bericht.

"Dit was een verkiezing die ging over de koers en de toekomst van Nederland en heel veel mensen hebben hierbij hun vertrouwen op ons gesteld." Hij feliciteerde vervolgens Geert Wilders, en ook Caroline van der Plas en Frans Timmermans met het verkiezingsresultaat."Wij gaan onze verantwoordelijkheid nemen, want we hebben plannen en die kunnen we uitvoeren. Wij zijn beschikbaar. Functie Elders is in Den Haag de komende jaren."

De politiek moet lessen trekken uit de uitslag van de verkiezingen zoals die nu voorligt na de exitpolls, zegt VVD-lijsttrekker Dilan Yesilgöz. Er is te weinig geluisterd naar de mensen, vindt de liberale voorvrouw. Haar partij verloor onverwacht flink, terwijl de PVV haar zetelaantal verdubbelde en met 35 zetelsde grootste partij lijkt te worden volgens de exitpoll van Ipsos in opdracht van NOS en RTL. Yesilgöz feliciteerde Wilders, Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Pieter Omtzigt (NSC). "We bouwen vanaf vandaag verder", aldus Yesilgöz tegen haar partijleden. Ze spreekt van een nieuw hoofdstuk. Ze ontkent tegen RTL dat haar campagnestrategie de PVV de grootste heeft gemaakt.

Het eiland Schiermonnikoog heeft de strijd met Vlieland, net zoals de afgelopen keren weer gewonnen. De eilanders hebben de stemmen als eerste van Nederland geteld. Daaruit blijkt dat de linkse combinatie GroenLinks-PvdA de grootste is.

VVD'ers sloegen bij het zien van de eerste exitpoll op de avond van de verkiezingen kreten van ongeloof uit. Vooral de enorme winst die de exitpoll voor de PVV voorspelt, leidde tot geschokte reacties. De liberalen scoren zelf ook een heel stuk minder dan verwacht en verliezen tien zetels. Ze lijken daarmee de derde partij te worden, na ook GroenLinks-PvdA.

In de gemeente Meierijstad worden de stemmen ook geteld. Wat ze wel al weten is het opkomstpercentage

Burgemeester Boy Scholtze heeft op X gepost dat vrijwilligers in zijn gemeente Drimmelen druk bezig zijn met stemmen tellen.

"We doen gewoon mee met 7 zetels. We gaan gewoon de coalitieonderhandelingen in. Ik heb er 100 procent vertrouwen in dat wij ook in een coalitie zullen komen," zei lijsttrekker Caroline van der Plas van de Boer Burger Beweging (BBB) in een eerste reactie op de exitpoll van Ipsos. Of de partij met de PVV, die in de exitpoll de grootste wordt met 35 zetels, in een kabinet zal stappen hangt volgens Van der Plas af van de houding van PVV-leider Geert Wilders. "De 2,5 miljoen mensen die op de PVV hebben gestemd kunnen we niet negeren."

"Een nieuwe periode gaat beginnen", zegt Nicolien van Vroonhoven van Nieuw Sociaal Contract (NSC) in een eerste reactie op de exitpoll van Ipsos. De nieuwe partij van Pieter Omtzigt zou in één klap 20 zetels krijgen in de Tweede Kamer. De nummer twee op de lijst van de partij is "blij en trots". Van Vroonhoven noemt de winst van de PVV een "gigantische schok". Ze wil niet zeggen of de partij blijft bij het uitsluiten van de PVV. Daar zal Omtzigt later wat over zeggen, zegt ze.

Partijleider Geert Wilders is ruim een halfuur na de uitslag van de exitpoll naar de zaal gekomen waar zijn achterban de uitkomst van de verkiezingen afwacht en riep op het podium "35 zetels!" Dat werd ontvangen met luid gejuich. "De grootste van Nederland", ging hij verder. Volgens hem hebben vandaag 2 miljoen mensen op de PVV gestemd. "De kiezer heeft gesproken. We zullen nu moeten gaan zoeken naar overeenkomsten, waar we kunnen samenwerken. Dat wil de PVV ook. We zijn niet meer te negeren voor andere partijen. Ze zullen over hun schaduw heen moeten springen. We moeten ervoor zorgen dat de hoop van de Nederlander weer op één komt te staan. Ik weet niet of het allemaal gaat lukken, maar aan ons ligt het niet. Wij willen meedoen."

Bij het zien van de exitpoll was gejuich te horen vanuit de zaal bij D66 voor de 10 zetels die de partij krijgt. Ook de zin "goed genoeg" was hoorbaar in het TOBACCO Theater in Amsterdam. Bij de exitpoll van PVV (35 zetels) en de VVD (23) was het ongeloof hoorbaar. Bij de peiling van GroenLinks-PvdA (26) steeg er juist weer gejuich op uit de zaal. Demissionair zorgminister Ernst Kuipers is "redelijk tevreden" met 10 zetels, laat hij weten. Een reactie van D66-leider Rob Jetten is er nog niet.

Bij de VVD hebben de prominenten van de partij nog niet gereageerd op de verpletterende uitslag van de exitpoll. De top is naar een aparte kamer gegaan en is niet bereikbaar voor commentaar.

Eline Vedder, nummer twee op de kandidatenlijst van het CDA, noemt de uitslag van de exitpoll "fascinerend". Ze spreekt van een "aardverschuiving". Dat geldt vooral voor de PVV: die partij wordt volgens de exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS en RTL de grootste met 35 zetels. Dat zijn er flink meer dan de 27 waar ze dinsdag door Ipsos nog op werden gepeild. De tweede partij is volgens de exitpoll GroenLinks-PvdA, met 26 zetels. Vedder "had niet verwacht dat het gat zo groot zou zijn. Het moet nog een beetje indalen."

Op de uitslagenavond van de SP op het partijbureau De Moed in Amersfoort is de sfeer in de zaal gelaten, nadat duidelijk was geworden dat de partij een fors zetelverlies moet incasseren. In de poll van Ipsos, in opdracht van NOS en RTL, komt de partij van Lilian Marijnissen uit op 5 zetels, tegen 9 zetels nu. Het lijkt erop dat veel SP-leden dit resultaat al hadden verwacht. De partijvoorzitter van de SP, Jannie Visscher: zegt: "Jammer dat we die vier zetels verloren. Dat komt waarschijnlijk omdat mensen strategisch hebben gekozen. Ik schrik wel van winst van de PVV. Die heeft toch een aantal standpunten waar we moeite hebben, omdat ze groepen buitensluiten."

Bij de partijbijeenkomst van Partij voor de Dieren in hotel Park Centraal Den Haag werd het woensdagavond stil na de exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS en RTL. De dierenpartij staat daarin op 4 zetels. Momenteel heeft de partij 6 zetels in de Tweede Kamer. Er klonk ook teleurstelling onder de aanwezigen in de zaal. "Ja, jammer", zei een van de aanwezigen. Voor de bekendmaking van de exitpoll liet Christine Teunissen, Tweede Kamerlid voor de Partij voor de Dieren, weten al "de hele dag gespannen" te zijn. "Hoeveel zetels we ook halen, mensen kunnen ervan op aan dat de Partij voor de Dieren het hardst vecht voor klimaat", zei ze.

Ondanks dat BIJ1 tijdens de eerste exitpoll van Ipsos op 0 zetels staat, klinkt er gejuich op de partijbijeenkomst in Amsterdam Zuidoost. Want ongeacht of de partij na de verkiezingen nog in de Kamer zit, viert de partij woensdagavond feest. Lijsttrekker Edson Olf spreekt van een geslaagde twee maanden campagne voeren. De nummer 1 van de partij is "moe maar voldaan" en ervan overtuigd dat het geluid van de partij in het hele land bekend is. "We zijn meer dan de thema's racisme en ongelijkheid."

Lijsttrekker Caroline van der Plas van de BBB is heel blij met de 7 zetels die BBB volgens de eerste exitpoll woensdagavond zou krijgen. Ze viel haar medekandidaat Mona Keijzer in de armen. Keijzer noemde de bekendmaking geweldig. De zaal juichte luid toen de 7 zetels werden genoemd. Eerder ging ook een gejuich op om het verlies aan zetels bij de Partij voor de Dieren. De winst van PVV zorgde voor een schok in de zaal.

BIJ1 verdwijnt uit de Tweede Kamer, 50PLUS keert er juist met 1 zetel terug, volgens een exitpoll van Ipsos in opdracht van NOS en RTL. Ook BVNL, de partij van Wybren van Haga (oud-VVD en oud-FVD) heeft volgens het peilbureau niet genoeg stemmen behaald voor een Kamerzetel. JA21 van Joost Eerdmans zou wel 1 zetel hebben bemachtigd.

Bij de uitslagenavond van GroenLinks-PvdA is geschokt gereageerd op de exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS en RTL. In het Transformatorhuis bij de Westergasfabriek in Amsterdam zijn vertwijfelde gezichten te zien. Volgens die voorspelling lijkt de PVV de grootste partij te worden met 35 Kamerzetels. GroenLinks-PvdA is de tweede partij in de exitpoll met 26 zetels.

VVD'ers sloegen bij het zien van de eerste exitpoll op de avond van de verkiezingen kreten van ongeloof uit. Vooral de enorme winst die de exitpoll van Ipsos in opdracht van NOS en RTL voor de PVV voorspelt, leidde tot geschokte reacties. De liberalen scoren zelf ook een heel stuk minder dan verwacht, en houden 23 zetels over van de huidige 34. Dat is lager dan in de recente peilingen, en de VVD wordt daarmee naar verwachting de derde partij na GroenLinks-PvdA.

Bij de PVV is met vreugde en ongeloof gereageerd op de eerste exitpoll, waarin de partij met 35 zetels de grootste is. Een ANP-verslaggever ziet PVV'ers elkaar omhelzen, en anderen elkaar vol verbazing aankijken. Ook bij het grote verlies van de VVD werd gejuicht. Volgens de poll van Ipsos, in opdracht van de NOS en RTL, verliest die partij 11 zetels en houdt er 23 over. Op X reageert PVV-leider Geert Wilders blij en verbaasd. "35!" roept hij uit. Later komt Wilders met een uitgebreidere reactie.

Geert Wilders heeft op X een filmpje geplaatst met zijn eerste reactie.

PVV 35
GL-PvdA 26
VVD 23
NSC 20
D66 10
BBB 7
CDA 5
SP 5
PvdD 4

BIJ1 en BVNL verdwijnen uit de Tweede Kamer. 50PLUS en JA21 krijgen ieder één zetel volgens de exitpoll.

Het is negen uur, duizenden vrijwilligers zijn nu druk bezig om de stemmen te tellen.

In Breda zijn tot iets na half negen 102.591 stemmen uitgebracht, zo meldt burgemeester Paul Depla op X.

Tot acht uur heeft 73,59 procent van de stemgerechtigden hun stem uitgebracht in de gemeente Steenbergen.

Tot half acht hebben ruim 33.000 inwoners van Altena hun stem uitgebracht. Het aantal stemgerechtigden in Altena is 44.211.

Tot kwart voor acht heeft 66 procent van de stemgerechtigden gestemd. Dat meldt onderzoeksbureau Ipsos. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 was het op dat tijdstip 73 procent. De totale opkomst was toen 81,6 procent.

De opkomst voor de Tweede Kamerverkiezingen op Schiermonnikoog ligt al boven de 100 procent. Dat meldt burgemeester Ineke van Gent op X. De hoge opkomst komt door toeristen die op het eiland komen stemmen.

Kamerlid Daan de Kort van de VVD is zeer slechtziend, maar kan in zijn eigen Veldhoven stemmen, met behulp van een speciale stemmal.

Ongeveer 50 procent van de kiesgerechtigden had woensdag om 17.45 uur zijn stem uitgebracht. Dat blijkt uit de tussentijdse opkomstcijfers van onderzoeksbureau Ipsos. Twee uur eerder, om 15.45 uur, was de totale opkomst naar schatting 40 procent.

Ook in Breda lag het aantal rond 17.30 uur op 50 procent, ofwel 71.436 stemmen. In Tilburg was de opkomst tot 18.00 uur 53,4 procent, in de gemeente Oirschot iets meer 61 procent en in de gemeente Drimmelen zelfs 62 procent.

De stembureaus op NS-stations worden al de hele dag goed bezocht, laat een woordvoerster van de spoorvervoerder weten. "We zien dat de drukte meedeint met de vertrekkende treinen", zegt ze.

Op 43 treinstations in Nederland is op deze verkiezingsdag een stembureau ingericht, onder meer in Eindhoven, Den Bosch, Roosendaal Boxtel, Breda, Oss, Rijen en Tilburg. De NS-woordvoerster verwacht dat de drukte op de stembureaus op stations in de avondspits toeneemt. "In de spits in ochtend en avond zie je meer stemmers. Het stemmen is onderdeel van hun reis."

Lees hier het nieuws rond de verkiezingen overdag terug