Dit is waarom de SP telkens opnieuw verliest bij de verkiezingen
Als we kijken naar de uitslagen van de Tweede Kamerverkiezingen in Brabant sinds 2006, zien we dat de partij van Lilian Marijnissen sinds die verkiezingen steeds verder wegzakt. Waar de SP in 2006 nog de tweede grootste was in Brabant, staat ze nu op een schamele plek zeven.
Verloop
Het verval van de SP gaat samen met de opkomst van andere (populistische) partijen als de PVV en inmiddels ook BBB en NSC. Tegelijkertijd concurreert de partij op links met GroenLinks en de PvdA, die bij deze verkiezingen de krachten bundelden.
Onderzoeksbureau IPSOS deed in opdracht van de NOS onderzoek naar het verloop tussen politieke partijen. Zoals in de afbeelding hieronder te zien is, verloor de SP bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen in gelijke mate aan de PVV, NSC en GroenLinks-PvdA.
Zelfs in Oss, waar oprichter Jan Marijnissen en vader van huidige leider Lilian Marijnissen de partij opbouwde, komt de SP van een koude kermis thuis. Het voormalige bolwerk lijkt nu gekraakt en bewoond door andere partijen:
- Gemeenteraad 2022: VDG (26,1 procent), SP (19,9 procent)
- Provinciale Staten 2023: BBB (19,5 procent), SP (13,1 procent)
- Tweede Kamer 2023: PVV (31,5 procent), SP (8,2 procent)
Geen makkelijk verhaal
Belangrijke thema's voor kiezers waren onder meer bestaanszekerheid en zorg, bleek uit onderzoek in opdracht van Omroep Brabant. Onderwerpen waarop de SP zich al jarenlang heel goed weet te profileren. Hoe kan het dan, dat dat niet door de kiezer wordt beloond?
Een verklaring kan zijn dat de SP geen makkelijk verhaal heeft. De gemiddelde SP-kiezer is laagopgeleid, minder gelukkig en heeft meer moeite met rondkomen en lijkt daarin beter te passen bij de PVV-achterban dan bij die van GroenLinks-PvdA.
Ook een belangrijk thema bij deze verkiezingen was migratie. Een onderwerp waarop de PVV met een simpel, platgeslagen verhaal goed kan scoren: vrijwel alle problemen zijn volgens die partij het gevolg van migratie.
Gelijkwaardigheid is een van de kernwaarden van het socialisme. Het is voor de SP dus geen optie om met een verhaal als dat van de PVV te komen. Gevolg is dat de partij zich niet altijd duidelijk uitspreekt over onderwerpen als asiel en klimaat. Thema's waar juist andere protestpartijen heel erg uitgesproken over zijn.
Wel gelijk
En bij onderwerpen waarbij de SP juist voorop loopt, gaan andere partijen er met de winst vandoor. De partij blijkt vaak gelijk te hebben, maar het niet te krijgen. In 2017 was de Socialistische Partij de enige die pleitte voor een hoger minimumloon. Inmiddels staat het in vrijwel alle verkiezingsprogramma's. Ook de rol van oud-Kamerlid Renske Leijten in het ontwaren van de toeslagenaffaire werd niet met zetels beloond.
"Ja hallo, waar waren jullie dan de afgelopen jaren?", zei Marijnissen in de beginfase van de campagne tegen andere partijen die zich ineens druk maakten om bestaansonzekerheid, terwijl juist die andere partijen volgens haar medeschuldig zijn aan de oorzaak.
Onlangs werd Marijnissen bijna doodgeknuffeld bij het RTL-debat, door andere lijsttrekkers die zo enthousiast waren over het zorgbuurthuis in Oss. Terwijl het de SP was die ervoor zorgde dat dat er kwam.
Sinds het begin van haar leiderschap in 2017 verloor Marijnissen gisteravond voor de zevende keer een verkiezing. Over haar positie deed de partijleider op de uitslagenavond geen uitspraken. "Dat is aan de partij", zei ze erover. De vraag is of enkel een leiderschapswissel genoeg zou zijn om de SP uit slop te trekken.
Hier vind je de uitslagen in alle gemeenten.