Zomaar wat voorbeelden. Een agent die vorig jaar een drugsverdachte in Waalwijk doodschoot, werd vrijgesproken omdat het per ongeluk gebeurde. Een agent die twee jaar geleden een vrouw uit Den Bosch doodreed, kreeg 240 uur werkstraf. Ook moet hij de begrafeniskosten en een schadevergoeding betalen. Een agent die in Eindhoven een verwarde man dertien keer met zijn wapenstok sloeg, kreeg een voorwaardelijke celstraf van vier maanden, die hij moet uitzitten als hij opnieuw in de fout gaat.

Als het gaat om overtredingen in het verkeer, is Jaap Timmer duidelijk: “Een gewone burger mag nooit te hard rijden of voorrang nemen waar het niet is toegestaan. Als wij als burgers zo’n fout maken, zijn we sowieso strafbaar.”

Bij de politie ligt dat anders. “De politie mag onder bepaalde voorwaarden verkeersregels overtreden, als hij tenminste in een voorrangsvoertuig rijdt.” Dat betekent dat de agent met loeiende sirenes en zwaailichten moet rijden, al zijn er altijd uitzonderingen.

“Onder bepaalde omstandigheden mag een agent de snelheid overtreden en door rood rijden. Maar de wet zegt ook: je hebt altijd de plicht om te zorgen dat de situatie veilig is. Je kunt er nooit van uitgaan dat andere weggebruikers jouw waarschuwingssignalen zien, dat ze weten dat je zo hard rijdt en voorrang wil nemen.”

Zo moet een agent ondanks de spoed een kruising altijd met gematigde snelheid naderen, zodat de auto nog kan stoppen als dat nodig is. “Spoed is nooit een mensenleven waard en de veiligheid is altijd de verantwoordelijkheid van de agent.”

Verschillende zaken uit het verleden laten zien dat een agent relatief mild gestraft wordt. Timmer begrijpt dat het voor de buitenwereld misschien zo lijkt, maar volgens hem kun je rechtszaken tegen agenten en tegen burgers niet één op één met elkaar vergelijken.

“Politiemensen nemen zulke beslissingen als onderdeel van hun werk. Ze hebben daarvoor bepaalde bevoegdheden gekregen. Ze worden vervolgens afgerekend op het feit dat ze hun werk misschien niet goed genoeg hebben gedaan. Maar als je als burger zulke overtredingen maakt, dan geldt dat niet en ben je sowieso fout.”

Vaak is voor de buitenwereld ook niet te zien wat er zich in het leven van de agent verder nog afspeelt na zo’n gebeurtenis. “Een agent kan z’n baan kwijtraken. De organisatie kan het vertrouwen in hem verliezen. De omstandigheden van een agent in kwestie zijn anders dan die van een gewone burger.”

Dat geldt ook voor de zaak waarbij een agent vorig jaar de 27-jarige Tim in Waalwijk doodschoot. Het Openbaar Ministerie eiste een taakstraf van 60 uur, de rechter stelde dat hij de man per ongeluk had gedood en sprak de agent vrij. De zaak krijgt nog een vervolg vanwege een hoger beroep.

Timmer: “Ik begrijp dat mensen een zwaardere straf verwachten dan een taakstraf als je iemand doodschiet. Maar de omstandigheden zijn anders, net als de verwachtingen en verplichtingen. Jij en ik mogen niet eens een vuurwapen hebben, laat staan dat gebruiken.”

UPDATE: De politie laat na publicatie van het artikel weten dat agenten verkeersregels mogen overtreden als dat nodig is, ook als ze geen sirene of zwaailicht gebruiken. In sommige gevallen is het beter als ze niet te veel opvallen en dan voeren ze geen signalen maar mogen ze wel door rood rijden. Als ze bijvoorbeeld onderweg zijn naar een overval waarbij ze daders niet willen waarschuwen dat ze eraan komen. Uiteindelijk bepaalt de meldkamer wanneer er gereden moet worden met zwaailichten en sirenes.

DIT VIND JE VAST OOK INTERESSANT:

Hier lees je het oordeel van de rechter over de agent die een motorrijder doodreed tijdens zijn dienst

De moeder van Tim is boos over de vrijspraak van de agent die haar zoon doodschoot

Agent krijgt taakstraf van 240 uur nadat hij een vrouw uit Den Bosch doodreed

Toch straf voor agent die verwarde man dertien keer met wapenstok sloeg