In de hoop positieve verandering te weeg te brengen, deden chauffeurs Sooi van Weegberg en Robin Aarts hun verhaal op het provinciehuis in Den Bosch.

Sooi van Weegberg is buschauffeur sinds 1985. Momenteel rijdt hij in en rond Tilburg voor Arriva. Ook is hij bij de FNV betrokken bij de onderhandelingen voor de cao.

"Sinds het begin van de privatisering zijn de arbeidsomstandigheden bij iedere aanbesteding verslechterd", vertelt hij in de commissiezaal aan de Statenleden. "Wij chauffeurs leven jaren korter door ons werk. De onregelmatigheid, het lange zitten en de werkdruk gaat je niet in de koude kleren zitten."

Als hij een zogeheten 'gebroken dienst' moet draaien, zit hij veertien uur op zijn werk. "Mijn standplaats is Tilburg, maar ik woon niet in de buurt. Ik kan dus niet tussen twee diensten door naar huis."

Zijn collega Robin Aarts, al 13 jaar chauffeur in Den Bosch, ook voor Arriva, zag de achteruitgang ook: "Toen ik begon was de strippenkaart er nog. Er is sinds die tijd veel vernieuwd. Ik houd van mijn werk, maar het is eigenlijk alleen maar zwaarder geworden."

Zo is er geen tijd meer om aan het einde van een route vertraging in te halen of om mensen te woord te staan, vertelt hij. "In dezelfde minuut dat ik op een halte aankom, moet ik vertrekken. We zijn eraan gewend om altijd met vertraging te rijden, dat is te gek voor woorden"

Voor de coronacrisis werkten de ov-bedrijven vooral met uitzendkrachten. Toen die tijdens de pandemie niet konden werken, gingen veel van hen op zoek naar een andere baan. Met het gigantische personeelstekort als gevolg.

Het ziekteverzuim onder chauffeurs is aanzienlijk hoger dan gemiddeld: 11 procent tegenover 5 procent gemiddeld, blijkt uit cijfers van het CBS. En ook krijgen buschauffeurs veel vaker te maken met intimidatie: 33 procent geeft aan daarmee te maken te krijgen, gemiddeld is dat 7 procent.

Al die problemen samen zorgen ervoor dat chauffeurs stoppen, waardoor de werkdruk alleen maar groter wordt.

Eind vorig jaar en begin dit jaar lag het streekvervoer plat door stakingen. Uiteindelijk kwam er een akkoord over een hoger salaris, vijf minuten extra pauze, minder gebroken diensten en een verlaging van de werkdruk.

Die vijf minuten extra pauze komen er vanaf januari bij, als de nieuwe dienstregeling ingaat. Maar de chauffeurs zien nu al dat hun werkgever de kosten probeert te drukken, door de tijd er aan het einde van de dienst af te snoepen. "Normaal heb je dan de tijd om bijvoorbeeld de bus te parkeren en je spullen in je kluisje te leggen", zegt Robin. "Nu moet dat in onze eigen tijd."

De spanning is volgens hem dan ook goed te voelen. "We hadden toch juist afspraken gemaakt om de werkdruk te verminderen?" Zijn collega onderschrijft dat. "We moeten iedere keer weer strijden voor kleine dingen als een plaspauze."

Ook aanwezig was Minke Jansma, HR-directeur bij Transdev, het moederbedrijf van Hermes. Als de twee chauffeurs hun verhaal doen, schudt ze afkeurend haar hoofd. "Het kan voor iedereen verschillen. Ik ontken de ervaring van deze heren natuurlijk niet, maar ik herken het beeld dat ze schetsen niet bij mijn bedrijf."

Uiteraard ziet Jansma wel dat er problemen zijn. "We zijn druk bezig om personeel zelf op te leiden, om mensen aan te trekken en bij ons te houden", zegt ze. "En als er iets gebeurt, is er meteen slachtofferhulp." Ook zou ze graag zien dat er meer boa's in het ov worden ingezet.

Deze maand wordt de concessie voor West-Brabant vergeven. Dat betekent dat één ov-bedrijf daar voor een bepaalde periode openbaar busvervoer aanbiedt. Brabant heeft drie busregio's.

Laura van Hazendonk van GroenLinks is de initiatiefneemster van de bijeenkomst: "GroenLinks wil dat de provincie bij het gunnen van de concessie voorwaarden opstelt voor de arbeidsomstandigheden. Openbaar vervoer is een basisrecht, maar de laatste jaren is het alleen maar uitgehold."

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

Als onderdeel van een pilot, krijgen veroorzakers van overlast in bussen van Arriva momenteel een boete.