Zo komt het dat er hertellingen nodig zijn: 'Het moet gewoon kloppen'

2 december 2023 om 12:03 • Aangepast 15 december 2023 om 02:02
nl
De Tweede Kamer heeft zaterdagochtend besloten dat er hertellingen nodig zijn bij vier stembureaus in Tilburg. Er zijn daar onverklaarbaar grote verschillen vastgesteld bij de eerste telling van de stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen en de standaard hertelling. Zo is bij een van de stembureaus bij twaalf partijen een verschil gevonden. Bij een ander was er een verschil zestien stemmen. Volgens politicoloog Marcel Boogers blijkt daar vooral uit dat tellen echt 'mensenwerk' is. "Maar ook dat niet één specifieke partij is bevoordeeld of benadeeld en dat is democratisch gezien goed nieuws."
Profielfoto van Collin Beijk
Geschreven door

Het is uniek dat de Tweede Kamer van reces en zelfs in het weekend wordt teruggeroepen om over een hertelling te besluiten. De hertelling in Tilburg moet zaterdag of zondag gehouden worden. Gezien de verschillen is de kans klein dat de zetelverdeling in de Tweede Kamer verandert, maar volgens politicoloog Marcel Boogers is het goed dat er herteld wordt. "Zo voorkom je discussie over de geldigheid van de uitslag."

"Je wilt situaties zoals rond de verkiezingen in de VS voorkomen."

De kiesraad heeft de uitslag van de verkiezingen immers al vastgesteld, maar bij een telverschil van meer dan vijftien stemmen kan de zogenoemde Commissie voor de Geloofsbrieven adviseren tot een hertelling. Dit om alle twijfel over de uitslag weg te nemen. "Dat is volkomen terecht, want je wil situaties zoals na de verkiezingen in de Verenigde Staten niet hebben", legt Boogers uit.

Dat de oude Tweede Kamer moest besluiten over hertellingen, is wel al eerder voorgekomen. Maar het schema is nu anders door de nieuwe Kieswet. Daardoor moesten Kamerleden op stel en sprong naar Den Haag komen zaterdagochtend. Want om tot zo'n hertelling te kunnen besluiten, moeten minimaal 76 Kamerleden aanwezig zijn.

"Door deze controles werkt het democratisch proces."

De telverschillen bij de stembureaus op de locaties Beatrix College, OBS de Fonkel, Parochiezaal de Goede Herder en Wijkcentrum Zuiderkwartier zijn aanzienlijk, maar volgens Boogers is dat niet meteen zorgelijk. "Tellen is mensenwerk en daar worden fouten bij gemaakt. Daarom zijn er deze controles. Het democratisch proces werkt."

Bij het stembureau op het Beatrix College zijn de verschillen niet heel groot:

  • D66 heeft bij de tweede telling ineens vijf stemmen minder,
  • Nieuw Sociaal Contract heeft acht stemmen erbij.

Ook op het stembureau van OBS De Fonkel zijn er verschillen:

  • D66 raakt zes stemmen kwijt,
  • GroenLinks/PvdA heeft er ineens tien bij.

Bij Parochiezaal de Goede Herder:

  • De PVV heeft na de tweede telling ineens negentien stemmen minder,
  • DENK mist er ook zeven.

Bij Wijkcentrum Zuiderkwartier is bij maarliefst twaalf partijen een telverschil geconstateerd:

  • De VVD heeft na de tweede telling negen stemmen meer,
  • GroenLinks/PvdA verliest er juist zestien,
  • De PVV heeft er vijftien extra.

Volgens politicoloog Boogers blijkt uit de gevonden telverschillen dat er niet doelbewust gemanipuleerd is. "Het zou veel zorgelijker zijn als er telverschillen zaten bij een of twee specifieke partijen, maar daar lijkt hier geen sprake van."

Toch kan ook hij niet verklaren waarom bij een ander Tilburgs stembureau een verschil van 49 stemmen bij de VVD is gevonden. Het stembureau bij Sportcafé De Blaak telt eerst 613 VVD-stemmen en het later zijn het er 662.

Hoewel Boogers niet denkt dat de zetelverdeling gaat veranderen, vindt hij het een goede zaak dat er een hertelling komt. "Want uiteindelijk gaven 160 stemmen de doorslag dat de restzetel niet naar D66, maar naar de SP ging. Je wil gewoon zeker weten dat het klopt."

Het turven van de stemmen bij de hertelling in Tilburg (foto: Noël van Hooft).
Het turven van de stemmen bij de hertelling in Tilburg (foto: Noël van Hooft).

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!