In Nederland gebruiken ruim een miljoen patiënten met chronische pijn opiaten en dat aantal stijgt nog steeds, zo blijkt uit cijfers van de Nederlandse apotheken. Een deel van deze gebruikers is eraan verslaafd, zoals Koert.

"Ik zie heel veel mensen die worstelen met opiaten en de angst om ermee te stoppen, waardoor de pijn terugkeert. Daardoor durven veel patiënten die stap naar afbouw niet te zetten. Maar er zit ook veel taboe en schaamte op dit onderwerp. Dat hoor ik ook in gesprekken die ik afgelopen zes jaar heb gevoerd met lotgenoten, maar ook van de Landelijke Pijn Organisatie."

"De nuance dat er een groep mensen is die om medische reden opiaten gebruikt ontbreekt vaak volledig in de media. Alsof het hun eigen schuld is dat ze ooit pijn hebben gekregen en daardoor chronisch opiaten moeten gebruiken."

Koert (49) onderging sinds zijn studententijd verschillende hernia-operaties. Maar negen jaar geleden keerden de helse pijnen terug. "Spit in het kwadraat of rugpijn tot de derde of vierde macht. Het is moeilijk te omschrijven hoe die pijn is. Het is vooral een zeurende, altijd aanwezige pijn. En dat is erg vermoeiend."

Uiteindelijk schreef de arts van het Amphia ziekenhuis mij pijnbestrijders op basis van opiaten voor. Toen al met de waarschuwing dat de bijwerkingen wel eens erger zouden kunnen worden dan de kwaal. Dus zocht Koert ook naar andere manieren om de pijn te bestrijden: "Ik ben wel 25 tot 30 loketten afgegaan, ook in de alternatieve geneeskunde, maar niets hielp."

En juist die bijwerkingen zijn voor Koert nu de reden om te stoppen. "Opiaten halen de pijn niet weg, maar ze dempen het. En je krijgt ook een soort watten in je hoofd. Alles komt gedempt binnen of soms zelfs helemaal niet. Ook werken opiaten op je darmen. Je raakt verstopt. Ik moest daarvoor zelfs een keer naar het ziekenhuis om dat op te lossen. Daar word je niet vrolijk van en dat wil ik niet nog een keer meemaken."

Koert ging drie weken in therapie bij Novadic Kentron in Vught. "Ik verwachtte daarna clean naar buiten te stappen, maar zo werkt het niet. Ik moet de opiaten geleidelijk over vijf maanden afbouwen. Dat wordt wel een lichamelijke en geestelijke uitdaging, want de pijn zal weer toenemen. Dus het kan ook zijn dat ik afhankelijk blijf van een lagere dosering om de strijd tegen de pijn niet te verliezen."

Koert pleit voor betere voorlichting en maatregelen om chronische pijnklachten te voorkomen. "Deskundigen schatten de landelijke kosten door chronische pijn op tientallen miljarden euro's. Dan gaat het om zorgkosten en de kosten voor de maatschappij, bijvoorbeeld doordat je niet kunt werken en van een uitkering afhankelijk wordt."

De opiaten worden volgens hem nog steeds te makkelijk voorgeschreven. "Want zonder opiaten keren pijnpatiënten toch telkens terug op het spreekuur van de huisarts. Zo ging dat ook bij mij. En dat kost klauwen met geld. Dus dan is makkelijker om een pilletje voor te schrijven om die pijn te dempen."

Komend voorjaar hoopt Koert van de zware pijnstillers verlost te zijn. "En dan ben ik weer bewuster aanwezig voor mijn drie kinderen, vriendin, ouders en vrienden." Ook vindt hij houvast in muziek maken. "Als ik achter mijn piano kruip, dan voel ik minder pijn. Dan dempen je hersenen de pijnprikkels. Ik speel in verschillende bandjes. Op het podium staan vind ik ontzettend leuk en dat biedt heel veel afleiding. Vrienden zeggen mij dat ik dan maar beroepsmuzikant moet worden. Maar helaas, zo veel talent heb ik nou ook weer niet", lacht Koert.