Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister deze hier:

Help, de slakken eten mijn ramenkit op
Mia van Rooij heeft last van slakken die het kit van de ramen opeten en ze vroeg of me dat bekend voorkwam. Het antwoord is ja, want ik heb daar al redelijk wat vragen over gehad. Het gaat vooral om huisjesslakken en het blijkt ook dat allerlei soorten kit gegeten worden. Sommige mensen hebben dan de kit geschilderd, maar dat maakt de slakken niet uit. Het blijkt zelfs dat ze die nog eerder aantasten, want de verf vinden ze ook lekker.

Wat nu te doen? Van deskundigen heb ik al eerder de tip gekregen om een blanco koperen draad te spannen, want slakken kruipen niet over een koperen ondergrond. Daarnaast ervoor zorgen dat de beplanting niet te dicht bij kozijnen of deuren groeit en vooral alles algenvrij te houden.

Wie heeft zijn of haar ontlasting op mijn stoep gelegd?
Frans Geerts vond een hoopje poepjes bij elkaar en vroeg zich af wie de dader was. Aangezien het donkere kleine poepjes zijn, moeten ze afkomstig zijn van een insecteneter. Ze zijn wat afgerond, duidelijk zwart en lijken aan elkaar geplakt te zijn en dan maakt de huisspitsmuis de meeste kans.

Huisspitsmuizen komen vrij veel voor in ons land en zijn vooral in de nacht actief. Soms kan je ze overdag tegenkomen, maar nooit in de ochtend. Huisspitsmuizen zijn zeer nuttige diertjes, want ze jagen op allerlei soorten: insecten, spinnen, larven, pissebedden, slakken, wormen, motten, muggen en kakkerlakken. Daarnaast pakken ze ook op bereikbare plekken hommel- en zelfs wespennesten aan.

Wat voor een soort mug zit er bij mijn raam?
Gerard Jumpertz stuurde mij een foto met de vraag: wat is dit voor een mug? Als je naar de foto kijkt, zie je heel duidelijk dat het een soort mug is, maar je ziet ook meteen dat het geen steekmug is en ook geen langpootmug. We hebben hier te maken met een venstermug, maar ik kan niet precies zien welke en dus noemen we deze mug venstermug spec.

Venstermuggen zijn verwant aan de dansmuggen, maar zijn een eigen soort. Ze komen graag op het licht af en je kan ze het hele jaar tegenkomen met een piek in het voorjaar. De volwassen dieren, zoals op de foto, zijn meestal grijzig zwart, maar soms ook rood. Larven van venstermuggen leven in vermolmd hout, maar ook in wonden in boomstammen.

Vreemde bollen gezien in een lariks of den in Frankrijk
Karin Nutters heeft mij een foto gestuurd van een soort vreemde bollen in, wat zij schrijft, een lariks. Deze vondst deed ze in Frankrijk. Nu weet ik niet wat voor soort bomen er allemaal groeien in Frankijk en zeker niet in het zuidelijk deel van Frankrijk, maar als ik naar de foto kijk, denk ik eerder aan een soort dennenboom (pinus) dan aan een lariks.

Een van de stippelmottensoorten die spinsels maken in grove dennen is het grijs naaldkwastje ook wel zomernaaldkwastje genoemd. Deze vlindersoort komt in heel Europa voor en grove den is de waardplant, de beste ondergrond, voor deze nachtvlinder. Rupsen van het grijs naaldkwastje maken mijngangen in de punten van de naalden.

Zaagsel onder een boom, wie zijn de daders?
Dick en Leny Hoogkamer zagen houtzaagsel onder een dode boomstronk liggen en ze wilden graag weten hoe dat daar kwam. Wij zeggen altijd 'dood hout leeft' en we bedoelen dan dat in dood hout heel veel leven zit. Vaak wordt gezegd dat tot 50 procent van de biodiversiteit in dood hout zit. Natuurlijk ligt dat aan de omstandigheden, maar het minst is 20 procent biodiversiteit.

In zo’n dode stam leven vooral ongewervelden dieren en een groot deel daarvan zijn kevers. Voorbeelden zijn boktorren en houtwormen. De vrouwtjes van beide soorten leggen hun eitjes op dood hout en de larven die uit de eitjes komen, maken gangenstelsels in dat dode hout. Al dat gegraaf levert restmateriaal op en dat valt als zaagsel uit de dode boomstammen.

Natuur in Brabant: koperwiek in beeld en geluid – De Visdief
Publicatie: 16 jan 2017

In de winterperiode zijn behalve de merels ook andere lijsterachtigen in ons land. Koperwieken en kramsvogels zijn hier naar toegekomen om te overwinteren. De Visdief, een videokanaal, maakte een mooi filmpje over de koperwieken in de Biesbosch. Meer informatie over wintervogels: de bekende vogelaar Lars Johnsson schreef een schitterend boek over wintervogels. Lees de uitgebreide recensie

Kunnen egels zwemmen?
Frits Dammers zag een egel in een beek en hij vroeg zich af of egels wel kunnen zwemmen. Egels kunnen in principe goed zwemmen en ze kiezen er dan soms ook voor te water te gaan. Vermoedelijk doen ze dat niet alleen om aan een overkant te komen, maar ook omdat ze tijdens het zwemmen zich kunnen ontdoen van vlooien. Je zou dus ook een egel in je vijver kunnen tegenkomen.

Het zijn goede zwemmers, maar zorg er dan wel voor als je een vijver hebt dat er mogelijkheden voor hen zijn om eruit te komen. Vijvers met (te) steile of gladde randen hebben onmiddellijk tot gevolg dat de egels verdrinken. Heb je zo’n vijver en egels in de buurt, leg dan een met kippengaas omspannen plankje in je vijver, dan kunnen ze op die manier ontsnappen. Filmpje met zwemmende egel

Vreemde groene vogel gespot in de voortuin
Het beetje omschrijving dat Margriet Janssen mij stuurde is voldoende om aan te geven, dat het gaat om een groene specht. Groene spechten kunnen maximaal 34 centimeter groot worden, dit is te vergelijken met een Turkse tortelduif. Het hoofdvoedsel van groene spechten is vooral mieren en hun larven. Deze laatste leven voornamelijk in en op de grond, maar kunnen ook op boomstammen te vinden zijn. Groene spechten zijn dan ook de meest gespecialiseerde mierzoekende spechtensoort.

Je zult groene spechten dan ook vaker op de grond zien pikken, dan op bomen. Dit laatste komt wel voor, maar dan pikken ze de mieren vooral van de bomen af. Op de grond, vooral in kort gras, gaan ze opzoek naar allerlei soorten van mierennesten. Het liefst eten ze de behaarde rode bosmieren, maar ook andere mieren staan op hun verlanglijstje.

Behalve mieren eten ze soms ook andere geleedpotigen, zoals spinnen en een diversiteit aan insecten. Tot slot kan ik ook nog melden, dat ze zicht soms tegoed doen aan bessen, zoals wilde lijsterbessen en vruchten als kersen, appels en druiven. Op dit filmpje van het Brabants Landschap zie je een etende groene specht bij een mierenhoop

Kan het zijn dat er nog jonge nijlganzen rondlopen in december?
Kees van Iersel zag in zijn woonplaats te midden van volwassen nijlganzen ook nog jonge gansjes lopen in december en hij vraagt zich af of dat nog kan. Op zich is dit geen vreemde verschijning, want nijlganzen broeden bijna het hele jaar door. Voorheen was ontdekt dat ze meestal vanaf januari beginnen met broeden en eindigen in oktober.

Tegenwoordig merk je al vanaf midden december dat de soort al jonkies heeft. Oorspronkelijk kwamen ze hier niet voor zoals de naam al aangeeft. Ze werden in ons land gehouden in onder meer avifaunaparken en zijn allereerst ontsnapt uit parken in Rijswijk en Wassenaar. Het allereerste broedgeval buiten de parken was in 1967 in Scheveningen. Daarna is de populatie nijlganzen explosief gegroeid doordat ze vooral geen natuurlijke vijanden hebben. Tegenwoordig leven er in Nederland zo’n 8.000 tot 10.000 nijlganzen.

Rubriek mooie foto’s
Net op het goede moment buiten om deze bijzondere wolk te zien, Maria de Jong, Vessem

Natuurtip: superleuke familie kerstspeurtocht bij Natuurcentrum De Maashorst
Tot en met 7 januari kun je bij Natuurcentrum De Maashorst een superleuke familie kerstspeurtocht doen. Je download de route via een app op je telefoon en met een speciale code kun je de tocht ontgrendelen en op pad. Dat kan zowel op een androidtoestel als met een iPhone.

De route is bijna 3 kilometer en begint en eindigt bij het bezoekerscentrum. Onderweg hoor je een leuk kerstverhaal en moet je een aantal quizvragen oplossen om verder te kunnen. Je krijgt iets bijzonders mee voor onderweg en als je terugkomt staat er een beker warme chocolademelk voor je klaar. De deelnamekosten zijn 3,75 euro per kind tot 16 jaar en je mag je papa en mama, opa, oma of iemand anders die van wandelen of puzzelen houdt gratis meenemen. Is dat geen mooi cadeau!?

Bij vertrek ontvang je ook nog een kartonnen kerstbal waarop je een wens en/of een goed voornemen mag noteren. Als je die kerstbal binnen op de witte houten boom hangt, kijkt de kerstman of er een mooie wens tussen hangt die hij in 2024 uit kan laten komen.

Op de feestdagen zelf is het Natuurcentrum dit jaar gesloten, alle andere dagen van de kerstvakantie en gedurende de reguliere openingstijden ben je van harte welkom. Kijk voor meer informatie op onze website.