24 volle vrachtwagens met het vieze zand uit Halsteren ontving afvalverwerker ATMdeze week. Het zand uit de put is doordrenkt met chemische stoffen uit een cocaïnewasserij op de Brabantse Wal. Het gaat allemaal naar een enorme hal aan de oevers van het Hollandsch Diep.

Grootste
"Business as usual", zegt Jacques de Jong van ATM. Ooit begonnen als Afvalstoffenterminal Moerdijk in 1982 nu kortweg ATM. Het groeide uit tot een van de grootste gespecialiseerde reinigingsfabrieken in zijn soort in Europa.

En ze maakten al heel veel schoon in al die jaren. Van de geruchtmakende drugsdumping in Rijsbergen tot een hele woonwijk in Lekkerkerk. Het is mooi dat we wat kunnen betekenen, is de boodschap van ATM.

Streng
De capaciteit is zo groot dat ATM de hele drugsput binnen een dag kan schoonmaken. Alleen komt het niet op snelheid aan maar op zorgvuldigheid. En strenge regels.

Dat merk je al als je het terrein op gaat. Verplicht zijn: speciale schoenen, overall, knalgele jas, bril en helm. En een vaste route volgen. Met een toezichthouder. Door poortjes met pasjes.

Monster
Vrachtwagens rijden af en aan. "Ze komen dus eerst bij de poort, dan gaan ze op een weegbrug. Het zand wordt gelost in een loods. We halen er een klein beetje uit en dan volgt de analyse van dat monster," zegt Jacques de Jong.

"Zo'n monster is belangrijk. Dat doen we bij iedere vracht. We willen weten wat we verwerken dus alles komt in een rapport," zegt Aukje Oostendorp van Renewi, het moederbedrijf van ATM. "We hebben een groot lab waarin we gegevens meten en opslaan." Kolven borrelen, glaasjes rammelen. Ook hier binnen gelden strenge regels.

Fabriek
Meten is weten voor ATM. Er is natuurlijk al bodemonderzoek gedaan dus over de stoffen is veel bekend. Maar ATM wil wel steeds precies weten wat er binnen komt. Zo kunnen ze de methode en de aanpak er exact op afstemmen. Als alles is vastgelegd mag de lading door naar de fabriek.

De eerste zandhopen uit Halsteren die deze week gelost werden, blijven buiten beeld. Strenge regels bepalen dat alleen specialisten er bij mogen. Net als in de put zelf. De giftige tolueen en benzeen zijn gevaarlijk en hier willen ze geen risico's.

Trommel
"Het zand komt vanuit een loods in een ronddraaiende trommel. Die verwarmt het tot zo'n 500 graden en dan verdampen de opgeloste stoffen. Dat gas vangen we op. En dat gaat naar een naverbrander waar het vernietigd wordt, met 900 graden", vertelt De Jong. Wat er overblijft zijn water en kooldioxide die de schoorsteen uit gaan.

Het zand van Halsteren keert niet meer terug. Maar het is ook geen afval. Het wordt gefilterd tot drie eindproducten. Het grovere grind, gewoon zand en het fijnere filler. "Dat blijven we testen in ons laboratorium. Het zijn producten die we leveren aan de betonindustrie. Die gebruiken het dan weer voor het maken van stoeptegels en stenen".

En de leeg gegraven put in Halsteren? Die wordt uiteindelijk gevuld met ander zand.