Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister deze hier:

Wat is de naam van deze knaloranje/gele zwammen in het bos bij Zeist?
Mary Wilson kwam knaloranje/gele zwammen tegen in het bos bij Zeist en zij vroeg zich af om welke zwammen het ging. Wat zij gefotografeerd heeft, zijn oude hoeden van een zwavelzwam. Deze boomzwam heeft de naam te danken aan de kleur en ook aan de geur, want die zwam ruikt naar zwavel.

Als de boomzwam vers is, ruikt deze zwam naar kip, vandaar de Engelse naam 'chicken of the woods'. In een jong stadium zijn deze zwammen namelijk goed eetbaar, zelfs zeer smakelijk. Zwavelzwammen zijn parasitaire zwammen, die vooral op eiken te vinden zijn. In volle bloei zijn ze heldergeel tot baksteenrood. Je vindt ze vooral op oude eikenbomen in de zomer tot aan de vroege herfst. Als zo’n boom bezet is met een zwavelzwam wordt de stam van die boom langzaam van binnen uitgehold.

Midden op de weg in Deest een kreeft. Hoe kan dat?
Saryna van Doornik kwam laatst een kreeft tegen midden op de weg in Deest. Ze heeft twee vragen hoe heet die kreeft en hoe komt deze kreeft op het midden van de weg. De kreeft is een rode Amerikaanse rivierkreeft en dus een van de vele invasieve exotische dieren.

Heel bijzonder voor deze invasieve soort is dat zij ook tijdelijk even zonder water kunnen en dat kunnen onze inlandse rivierkreeften niet. Dit betekent dat als de concurrentie te groot wordt of er te weinig voedsel zit op de plek waar de rode Amerikaanse rivierkreeften zitten, ze uit het water stappen en dan het liefst met omhoog gestoken scharen over het land lopen.

Ze worden ook massaal op straat aangetroffen en kunnen zo geïsoleerde poelen binnen stappen. Met een ramp als gevolg in zo’n poel, want eenmaal in zo’n poel eten ze planten, maar ook slakken, eitjes en larven van allerlei amfibieën en ook diverse onder waterlevende ongewervelden, zoals de larven van libellen, kokerjuffers etc. Maar niet alleen dat doen deze kreeften in zo’n poel, maar ze brengen ook de kreeftenpest over. Dit is een schimmelziekte, die dodelijk is voor onze inlandse rivierkreeften.

Wat is dit voor een insect?
Joyce Martens stuurde mij een foto van een insect en ze vroeg zich af hoe het diertje heet. Wat ze gefotografeerd heeft is een strontvlieg. Strontvliegen worden maximaal tien millimeter groot en zijn in het algemeen bruingeel van kleur, soms wat meer richting oranje. De vrouwtjes zijn vaak lichtgroen getint.

Opvallend zijn de rode ogen en de korte voelsprieten, die recht naar voren steken. De naam strontvlieg klopt eigenlijk niet helemaal, want strontvliegen leven niet van mest maar van nectar. Daarnaast grijpen ze af en toe andere insecten. Dit zijn meestal vliegensoorten. Het enige waarom de naam strontvlieg toch enigszins bij dit dier past, is omdat na de paring het vrouwtje haar eitjes op mest legt. De paring vindt dan ook vaak in de buurt van een mesthoop plaats. Maar niet erop!

Doen deze lieveheersbeestje op een jonge berk ook aan een winterslaap?
Madeleine Sadée trof lieveheersbeestjes op een jonge berk en na een week zaten zij er nog en ze vroeg zich af of ze daar hun winterslaap hielden. Wat Madeleine gefotografeerd heeft zijn niet zo maar lieveheersbeestjes, maar meeldauwlieveheersbeestje. Ook deze lieveheersbeestjes houden een winterslaap.

De meeste lieveheersbeestjes doen dat op beschutte plaatsen, vaak ook in huizen, maar vermoedelijk vonden deze meeldauwlieveheersbeestje het daar beschut genoeg. Ze leven overigens niet vaak in de buurt van behuizing, maar juist in bosrijke gebieden waar veel loofbomen staan. Volwassen meeldauwlieveheersbeestje, maar ook de larven, eten meeldauwschimmels. Op zich zou dat gunstig zijn maar de volwassen diertjes kunnen vliegen en zo verspreiden ze de sporen van die schimmel.

Google zegt dat dit een koraalzwam is, klopt dat?
Frans Verhees trof op hun wandeling in het Broemeerbos in Helenaveen een plantje aan en via Google kwam hij uit op koraalzwam. Zijn vraag is klopt dat? Het klopt inderdaad dat het een koraalzwam is, maar het is geen plantje. De officiële naam is kleverig koraalzwammetje en het is dus een vruchtlichaam van een schimmel.

Kleverige koraalzwammen leven als saprofyten. Dit betekent dat ze op dode natuurmaterialen van naaldhout leven, bijvoorbeeld vermolmde stronken of dode takken. Je ziet ze niet zo vaak, omdat de vruchtlichamen - die boven de ondergrond uitsteken - soms heel klein zijn.

De grootte varieert van twee tot acht centimeter. In de herfst laten deze kleverig koraalzwammetjes zich pas zien. Dan komen ze in allerlei vormen voor. Je kunt zwammetjes aantreffen met rechte vertakkingen, maar je hebt ook vormen met heel veel vertakkingen. Voel ze maar eens voorzichtig, dan snap je waarom dit zwammetje kleverig koraalzwammetje heet.

Let op

Dood, gestript dier gevonden zonder hoofd, maar wat is het geweest?
Jenny Wiedlewsky trof iets in haar tuin aan wat er normaal niet ligt. Ze vond namelijk een dood gestript dier in haar tuin, maar ze wilde wel graag weten wat het geweest is. Ik herkende het ook niet meteen dus ik heb mijn vriendin Annemarie van Diepenbeek maar eens geraadpleegd en die kwam met de volgende reactie.

Volgens haar is het een vogel, die vanuit de fotograaf op zijn kop te zien is. "Het moet een hoenderachtige zijn, zie de grote, vrij grove tenen. Maar een nog heel jong dier, zie de vleugels waar de veren nog maar net uit de spoelen komen. Het kan een jonge kip zijn of een jonge kalkoen."

Wie het dier zo heeft toegetakeld, is de grote vraag. "Het dier is aangevreten door ik weet niet wie, maar niet door een havik, sperwer of slechtvalk. Die trekken er vaak de kop wel als eerste af, zoals hier gebeurd is, maar verder beginnen die aan het borstvlees, de zogeheten vliegspieren. Dat is hier niet gebeurd, de borstspieren zitten er nog aan. Misschien dat het dier is doodgegaan en door de eigenaar ergens buiten is neergegooid? En dan komen er allerlei aaseters, leuk dat je nog een ongewervelde ook erbij ziet, de wesp, die aan de lange nek zit te knagen.”

Veel te veel rivierkreeften in Nederland: deze val helpt ze vangen

Ze zitten misschien al met honderden of meer in de sloot, vijver of rivier bij jou in de buurt: rode Amerikaanse rivierkreeften. En dat terwijl ze helemaal niet in Nederland thuishoren. Waterbeheerders zijn dan ook niet blij dat de dieren hier leven. Ze veroorzaken schade en zorgen ervoor dat andere dieren minder eten kunnen vinden.

Vreemd, een droge sloot en overal hoog water. Hoe kan dat?
Hans van de Kar stuurde mij een foto van een droge sloot en hij vroeg zich af hoe dat kon met overal zoveel water. Zo’n vraag is lastig te beantwoorden als er niet meer gegevens zijn, zoals waar ligt deze sloot en wat is het aanpalend land aan weerszijden?

Als deze sloot in hoog gelegen Brabant ligt en niet meer water afvoerend is, dan kan dat al een verklaring zijn. Verder is de vraag ook nog of er nog meer water afvoerende sloten in de buurt liggen? Wordt er ergens anders in die omgeving zwaar bemalen of is er in die omgeving drainage. Kortom; er moeten meer gegevens zijn om er iets van te kunnen zeggen en zegt zo’n foto van een droge sloot helaas echt iets te weinig.

Waarom hangen spinnen altijd met de kop naar beneden in hun web?
Jose van Houten vraagt zich af waarom dat spinnen altijd met de kop naar beneden hangen in hun web?" Zie mijn foto. Allereerst heeft dat aan de ene kant te maken met hun balans. De spintepels zitten aan de achterzijde en daarmee houden zij zich dus vast aan het web. Aan de voorkant, beneden dus, steunen ze met de poten op het web.

Zouden zij andersom zitten dan helt het lijf (zwaarder) en verliezen ze hun evenwicht. Tweede reden; als ze met de kop naar beneden hangen, hebben ze een beter uitgangspositie als ze aangevallen worden door een vijand, vaak vogel. Ze laten zich bij gevaar dan ook meteen vallen en achterover vallen geeft meer risico.

Mooie foto's in Brabant
Regen regen en nog eens regen. Water dat niet weg kan. Prachtige plaatjes levert het op. Ik deel ze graag. Zoals de beukenhaag in het wandelpark in Waalwijk. Ze staan met de voetjes in het water,

Natuurtip
Zaterdag 13 januari vindt van 10.00 uur tot 12.30 uur een wandeling plaats op de Staartse Duinen.

De Staartse Duinen
Deze wandeling voert door het bosgebied van Huijbergen, dat nu voor een groot deel eigendom is van Staatsbosbeheer, en wat voorheen het Broedersbos werd genoemd. De Staartse Duinen zijn multifunctioneel: natuur, recreatie en houtproductie hebben een plaats.

De laatste jaren is er veel veranderd. Om het bos te verjongen zijn veel bomen gekapt. Eerst werd een heel groot gebied uitgedund, de laatste jaren worden percelen bos gekapt. Dit alles komt de biodiversiteit in het gebied ten goede. De boomleeuwerik en de nachtzwaluw zijn weer present. De afwisselende wandeling voert langs eikenstoven, heidevelden en dicht bos. De gids geeft uitleg over het bosbeheer en de aantrekkingskracht van een natuurlijker bos

Wandelen met een gids op de Brabantse Wal
De natuurgidsenvereniging Nareka in Kalmthout en de gidsen van IVN Groene Zoom werken samen bij het organiseren van excursies aan zowel Nederlandse als Belgische zijde van de grens. De natuurgebieden aan de zuidkant van Huijbergen behoren tot het Grenspark Kalmthoutse Heide.

Meer informatie

• Vertrek vanaf parkeerplaats manege De Wolf, Staartsestraat 55 in Huijbergen.

• Aanmelden is niet nodig
• Deelname is gratis
• Stevig schoeisel is aan te bevelen
• Vragen? Bekijk de website van IVN Groene Zoom.