Hersenwetenschapper Margriet Sitskoorn: 'Van zeuren, ga je zeuren'

17 januari om 17:09 • Aangepast 27 januari om 02:05

Neuropsycholoog Margriet Sitskoorn uit Tilburg

Margriet Sitskoorn is hoogleraar neuropsychologie aan de Universiteit van Tilburg. Haar belangrijkste onderwerp is neuroplasticiteit: het feit dat onze hersenen zich in hoge mate kunnen aanpassen aan hun omgeving. "Het is een hoopvolle wetenschap", zegt ze. "Als je bijvoorbeeld een kort lontje hebt, kun je dat veranderen, dat is niet het eindpunt. Maar het kan ook in het negatief, als je veel zeurt krijg je 'zeurneuronen' en ga je steeds makkelijker zeuren." Dat zegt ze woensdag in het televisieprogramma 'KRAAK. vraagt door' van Omroep Brabant.

Geschreven door

Arjo Kraak

Margriet is ervan overtuigd dat de samenleving veel profijt zou kunnen hebben van de inzichten van haar wetenschap. Soms vindt ze het frustrerend dat die psychologische inzichten zo weinig landen in de samenleving. "Maar ik doe wel mijn best daar verandering in te brengen."

Daarom schrijft ze boeken, zoals haar bestseller 'Het maakbare brein' en werkt ze nu mee aan het televisieprogramma Brainhack van KRO-NCRV dat vanaf deze week te zien is. Dat gaat over beïnvloeden door bijvoorbeeld reclame en hoe daaraan te ontkomen.

"Het gaat dan bijvoorbeeld om groepsvorming. Diep in ons brein zitten oude structuren die pijn ervaren als we er niet bij horen, of als we status verliezen. Daar spelen reclamemakers op in. Het helpt als je dat mechanisme doorziet."

Overlevingsmechanisme
Maar het zijn diezelfde oude 'pijnstructuren' die zorgen voor verdeeldheid in de samenleving, vertelt ze. "Als je mensen het gevoel hebben dat hun status of groep bedreigd wordt dan worden ze boos en zetten de hakken in het zand. Dat is een oud overlevingsmechanisme. Als je begrijpt hoe dat werkt dan kun je daar meer begrip voor hebben. Maar om die kloof te overbruggen moet je misschien zelf ook wel een beetje uit je eigen groep treden en dat vinden we dus heel moeilijk."

Haar volgende boek zal gaan over de wisselwerking tussen ons brein en onze omgeving. Want wij maken die omgeving, maar ons brein verandert daar ook weer door. Spannende vraag nu is bijvoorbeeld: wat doet het voortdurend online zijn met onze hersenen?

Margriet: "Ik heb wel het idee dat we hierdoor steeds verder afdrijven van wat er echt toe doet. En dat is bijvoorbeeld menselijk contact. Je kunt iemand in rouw een appje sturen, dat doet ook wel iets, maar een persoonlijk gesprek is veel beter."

Het is voor haarzelf een reden om sociale media te mijden: "Ik wil liever zelf beslissen waar mijn aandacht naartoe gaat", zegt ze.

'KRAAK. vraagt door' wordt elke woensdag om 17.15 uitgezonden en daarna herhaald. Het programma is ook in langere versies te zien bij Brabant+ en er is een podcast.

Wachten op privacy instellingen...

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.