Maar eerst: hoe werkt de spreidingswet?

• Aan het begin van het jaar bekijkt de staatssecretaris hoeveel plekken er per provincie nodig zijn. Provincies en gemeenten gaan aan tafel om de gekregen opdracht te verdelen. Daar hebben ze tot 1 november de tijd voor.
• De staatssecretaris maakt de balans op. Mochten er niet genoeg plaatsen zijn aangemeld, wijst hij gemeenten aan die plekken beschikbaar moeten stellen.

• Het besluit over de verdeling van asielzoekers moet vóór 31 december zijn genomen.

Deze cyclus is steeds voor twee jaar.

Bonus
Voor het aantal plekken dat gemeenten bovenop de opdracht van de staatssecretaris weten te regelen, krijgen ze een geldbedrag.

Gemeenten die meer doen dan gevraagd, worden daarvoor beloond:

• Per 'meerplek' krijgt een gemeente 2.000 euro als er meer dan 100 plekken zijn. Als het totaal minder is, krijgt de gemeente 1.000 euro per meerplek.
• Voor opvangplaatsen van bijzondere aard, bijvoorbeeld voor alleenstaande minderjarigen, krijgen gemeenten 2.000 euro per opvangplaats.
• Wanneer 75 procent van de nodige plekken in een provincie er is, krijgen provincies nog een bonus te verdelen voor 1.500 euro per meerplek. Alleen gemeenten die echt opvang leveren en nog geen geld voor bijzondere opvang hebben ontvangen, krijgen een deel van deze bonus.

Speeltuin of sparen
Deze bedragen kunnen snel oplopen. Zo kan een ijverige gemeente die 500 extra plekken aanbiedt, rekenen op een bonus van één miljoen euro. Voor inwoners is dit interessant, want dit geld is vrij te besteden. Het hoeft dus niet naar de asielopvang te gaan.

Zo kunnen gemeenten van het geld een speeltuin aanleggen, parkjes opknappen, huizen isoleren. Achter de hand houden om een tegenvaller op te vangen kan natuurlijk ook.

Volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid is de bonus echt bedoeld als extra stimulering om opvang te regelen en is het niet het doel om de kosten van de opvang te dekken. Dat gebeurt al met andere vergoedingen. Vaak is het ook het COA, een landelijke organisatie, die op de locatie alles regelt.

Vergoedingen
Hoewel opvang niet per se goedkoop is, kunnen gemeenten al rekenen op een breed scala aan compensaties. Ze krijgen bijvoorbeeld geld voor vrijwilligers, basisonderwijs en het gebruik van bijvoorbeeld openbaar vervoer.

Op basis van het aantal asielzoekers dat in een gemeente wordt opgevangen, is er ook een vergoeding. In totaal trekt het Rijk daar dit jaar 12,6 miljoen euro voor uit. Drie Brabantse gemeenten krijgen nu geld uit die pot:

• Cranendonck: 895.659 euro
• Land van Cuijk: 218. 307 euro
• Oisterwijk: 92.455 euro

Kosten
Los van het geld dat de bonussen bij gemeenten in het laatje kunnen brengen, kan de spreidingswet volgens het COA ook landelijk nog eens een forse besparing opleveren. Volgens de organisatie is noodopvang, waar door een gebrek aan plekken nu veel gebruik van wordt gemaakt, namelijk tot wel twee keer zo duur als reguliere opvang in een azc. Een stabiel opvanglandschap, zoals de organisatie het noemt, zal volgens het COA de kosten van asielopvang dan ook sterk doen dalen.

Naast gemeenten kan dus ook een toekomstig kabinet door de spreidingswet op een extra zakcentje rekenen.

De spreidingswet gaat voor flink wat verandering zorgen bij de opvang van asielzoekers. Kijk hier naar de Nieuws Uitgelicht over de spreidingswet.

MEER VERHALEN OVER ASIELOPVANG

De spreidingswet komt er waarschijnlijk, maar waarom is hij eigenlijk gemaakt?

Als asielzoekers eenmaal worden opgevangen verdwijnen bezwaren vaak vanzelf