Hoe 'langharig tuig' een tweede Schiphol bij Steenbergen voorkwam
“We waren met een kleine groep jonge honden, begin twintig. We hekelden vooral het feit dat inwoners geen inspraak zouden krijgen. In die tijd gold immers nog het gezag van de burgemeester. Dat was een volgzame bestuurder voor wie het landsbelang voor ging. Om ruimte te maken voor de luchthaven zouden de dorpen De Heen en Kruisland volledig van de kaart worden geveegd. Stel je eens voor, bizar toch eigenlijk?”
"Toen de plannen uitlekten, brak de hel in West-Brabant los."
Begin jaren zeventig voorzag politiek Den Haag dat Schiphol uit haar jasje zou groeien. De commissie Falkenhagen kreeg de taak om mogelijke plekken in Nederland voor een tweede luchthaven in kaart te brengen. Steenbergen en de Markerwaard bleken het meest geschikt. Toen het geheime rapport met de plannen voor het gebied tussen Steenbergen en Dinteloord uitlekte, brak in West-Brabant de spreekwoordelijke hel los.
Krantenkoppen uit die tijd spreken voor zich: ‘Boeren willen geen vliegveld: We graven ons in als het moet’ of ‘Artsen waarschuwen voor nervositeit door geluidsoverlast’. Overigens kwam het verzet volgens Frans van Eekelen in het begin niet onmiddellijk op gang. “Actievoeren moest hier nog worden uitgevonden. Wij werden gezien als langharig tuig. Toen we affiches in Steenbergen ophingen, sprak men er zelfs schande van. Mensen waren dat niet gewend. In de lokale krant werd gesproken over milieuvervuiling.”
"Steenbergen stond op zijn kop."
De kentering kwam nadat welzijnsgroepen en drie huisartsen in de gemeente zich aansloten bij het protest. Frans: “De groep werd alsmaar groter en er ontstond een sneeuwbaleffect. Ook de burgemeester die aanvankelijk voordelen zag vanwege de werkgelegenheid, sloot zich aan bij de tegenstanders. Steenbergen stond op zijn kop, op het hoogtepunt in 1973 er was een groot collectief verzet tegen de komst van de luchthaven.”
En: het kwam nooit zover. Halverwege de jaren zeventig werd West-Brabant tweede keuze. Het Haagse oog viel op de Markerwaard. Maar uiteindelijk belandde ook dat plan in de lade. Het vliegverkeer nam minder snel toe dan was verwacht en de toestellen werden stiller. Bovendien stagneerde de economische groei wat uiteindelijk in de jaren tachtig uitmondde in een recessie.
Inmiddels is de discussie rondom Schiphol weer actueler dan ooit. Omwonenden van de Amsterdamse luchthaven stapten afgelopen week nog naar de rechter om de Staat te dwingen tegen de geluidsoverlast op te treden. Tegelijkertijd zette een meerderheid van de Tweede Kamer een streep door de plannen voor commerciële vluchten vanaf Lelystad Airport. "Wij liepen vijftig jaar geleden onze tijd kennelijk al ver vooruit", zegt Frans.
"Het zou onleefbaar zijn geworden in onze mooie polder."
Hij vervolgt: “Ik moet er niet aan denken dat de luchthaven hier toch zou zijn gekomen. Het zou onleefbaar zijn geworden in onze mooie polder. Of ons protest bijgedragen heeft aan het terugdraaien van de plannen, weet je nooit zeker. Ik kijk met plezier terug op deze tijd. Het geeft mij het gevoel dat we met ons kleine clubje hebben kunnen bijdragen aan het feit dat Steenbergen het mooie stadje gebleven is.”
Wat de demonstranten van toen betreft, zijn en blijven bij ‘Steenbergen Airport’ voorgoed alle ‘gates closed'.
Omroep Brabant was van maandag 29 januari tot en met donderdag 1 februari aanwezig in gemeenschapshuis 't Cromwiel in Steenbergen om op zoek te gaan naar jouw verhaal. Heb je ons gemist en wil je jouw verhaal met ons delen? Stuur dan een bericht naar [email protected] of app ons op 040-2949492.